چرا محله جلفا اصفهان به محله اروپایی این شهر معروف شده؟

به گزارش حرف تازه به نقل از الی گشت ، در واقع با قدم گذاشتن به این محله انگار وارد دنیای دیگری در دل تاریخ می‌شوید و به یکی از محله‌های اروپایی در ۴۰۰ سال پیش سفر می‌کنید. محله جلفا اصفهان توسط مردم ارمنی که از کنار رود ارس تا زاینده رود کوچ کرده بودند در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده است. ارمنی‌های تاجری که زمانی مجبور شده بودند به اصفهان کوچ کنند در این شهر محله‌ای زیبا بنا کرده و زندگی از دست رفته‌شان را بازیافتند و اولین‌های بسیاری را به شهر اصفهان اضافه کردند. با الی گشت همراه باشید تا بیشتر با این محله‌ی زیبا آشنا شوید.

محله جلفا اصفهان کجاست؟

اکثر گردشگران شهر اصفهان می‌خواهند بدانند محله جلفا اصفهان کجاست و چگونه می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد. این محله ارامنه‌نشین در قسمت جنوبی زاینده رود و در بین دو خیابان چهارباغ بالا و حکیم نظامی قرار دارد. برای رسیدن به محله جلفا اصفهان ابتدا باید از خیابان حکیم نظامی عبور کنید و با مشاهده یک تابلو کوچک با نام جلفا وارد این محله شوید.

جالب است بدانید این محله یک خیابان طولانی به نام «خواجه نازار» دارد که در دو طرف آن خانواده‌های سرشناسی زندگی می‌کنند. سکونت خواجه سرافرازیان در راس غربی این محله و خانواده یمانیان در راس شرقی محله جلفا باعث شده دروازه غربی این محله به سرافرازیان و دروازه شرقی هم به یمانیان مشهور شود.

تاریخچه محله جلفا اصفهان

در سال ۹۹۹ قمری، پیمانی بین نمایندگان شاه عباس صفوی و سلطان مراد سوم، خلیفه عثمانی منعقد شد. براساس این پیمان‌ برخی از قسمت‌های ایران مانند تبریز، ارمنستان، گرجستان، شکی و قره‌باغ به مالکیت دولت عثمانی درآمد. در سال ۱۰۱۳ جنگی دوباره بین ایران و دولت عثمانی درگرفت و همین مسئله باعث شد جلفای قدیم(شهری مرزی در جمهوری خودمختار نخجوان جمهوری آذربایجان) در مسیر لشکرکشی‌های دو کشور باشد. به علت ناتوانی نظامی ایران، شاه عباس تصمیم گرفت عقب‌نشینی کرده و جمعیت بومی این منطقه را به داخل ایران منتقل کند. او دستور دارد اهالی ایالت‌های مختلف ارمنستان از جمله جلفای قدیم به ایران منتقل شوند. براساس این دستور بسیاری از مردم آن مناطق در زمستان راهی شهرهای طارم، خلخال، اهر و مشکین‌شهر شدند و پس از سپری کردن یک زمستان سخت، با فرا رسیدن بهار خود را اصفهان رسانده و در حومه این شهر اسکان داده شدند.

بعد از اسکان در محل جدید، مردمی که خانه و کاشانه‌ی خود را ترک کرده بودند جلفای نو یا جلفای اصفهان را بنا نهادند. آن‌ها خانه‌ها، کلیساها، خیابان‌ها و جوی‌های بسیار زیبایی را در این محله ساختند و تلاش کردند زیبایی جلفای قدیم را در این محله‌ی جدید به نمایش بگذارند. شاه عباس هم برای خوشایند ارامنه، نام شهر سابق یعنی «جلفا» را به این محله داد و زمین‌های زیادی را در حاشیه زاینده رود به آن‌ها بخشید.

در واقع محله جلفای اصفهان محل زندگی مسیحی‌های این شهر با گرایش‌های مختلف یعنی ارتدوکس، پروتستان و کاتولیک‌ها است که از کنار رود ارس کوچ کرده‌اند. با گذشت زمان ارامنه‌ی سایر محلات اصفهان هم به این محله منتقل شدند و حال و هوای کاملا مسیحی به این محله زیبا بخشیدند.

معماری محله جلفا اصفهان

معماری محله جلفا اصفهان، متمایز از تمام محله‌های شهر اصفهان است. این محله تاریخی در ابتدای شکل‌گیری چند محله به نام‌های میدان بزرگ، میدان کوچک، هاکوپ جان چهارسوق و قارا کل داشت. در این محله‌ی زیبا ساختمان‌های قدیمی با ترتیب خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، خیابان‌ها همگی سنگفرش شده و تمیز هستند و ساعت‌های بلند قامت، کافه‌ها و کلیساها و هر چیزی که در این محله وجود دارد هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند.  ساکنان ارمنی این محله با استفاده از مصالح بومی ایرانی یعنی خشت و آجر بناهایی را با ترکیب معماری ایرانی، اسلامی و ارمنی ساختند و همین باعث جذابیت بیشتر این محله شده است.

همچنین در محله‌ی جلفا مجسمه‌های زیادی وجود دارند. به خصوص مجسمه حضرت مریم که ظرفی پر از آب از جنس برنج در دست گرفته در بین مجسمه‌های دیگر، به زیبایی می‌درخشد. به طور کلی در هر حوض‌ و حوضچه‌‌ی زیبایی که در این محله وجود دارد مجسمه‌ای زیبا خودنمایی می‌کند.

دسترسی به محله جلفا اصفهان

دسترسی به محله جلفای اصفهان بسیار راحت است. این محله بسیار معروف است و اگر با تاکسی به این محله بروید راننده‌ها برای پیدا کردن آدرس مشکلی نخواهند داشت. اما اگر قصد استفاده از اتوبوس یا بی‌آرتی را داشته باشید باید اتوبوسی را انتخاب کنید که از توحید و خیابان خاقانی عبور کند.

جاذبه های گردشگردی محله جلفا اصفهان

جاذبه‌های گردشگری محله جلفا اصفهان جزو زیباترین و اصیل‌ترین جاذبه‌های این شهر محسوب می‌شوند. ساکنان این محله به پیشرفت فرهنگ و هنر شهر اصفهان بسیار کمک کرده‌اند. آن‌ها اولین مدارس مدرن، اولین چاپ‌خانه و کتاب چاپی، اولین عکاس‌خانه‌ها، اولین کارخانه لیموناد سازی، اولین دوچرخه و موسیقی کلاسیک را به این شهر آوردند و مهم‌تر از همه با آداب و رسوم خاصشان، اصفهان را به شهر زیباتری تبدیل کردند. در ادامه برخی از جاذبه‌های گردشگری محله جلفای اصفهان را معرفی می‌کنیم:

• کلیسا وانک، یکی از معروف‌ترین کلیساهای محله جلفا اصفهان

کلیسا وانک، یکی از معروف‌ترین کلیساهای محله جلفا اصفهان است که به کلیسای نجات‌دهنده مقدس هم معروف است. این کلیسا در زمان شاه عباس دوم و با الهام از کلیسای سنت استپانوس در جلفای قدیم(در منطقه آذربایجان) ساخته شده است. طلاکاری‌های سقف، سطح داخل گنبد و نقاشی‌های تاریخی این کلیسا در نوع خود بی‌نظیر هستند. تماشاگران این مکان زیبا می‌توانند ساعت‌ها در نقاشی‌های رنگ روغن و آب طلای دیوارهای کلیسا غرق شوند. همچنین آن‌ها می‌توانند تاثیر نقاشی‌های ایتالیایی را در نقاشی‌های کلیسای وانک مشاهده کنند.

• کلیسا جلفا با معماری جذاب و تماشایی

کلیسا جلفا با معماری جذاب و تماشایی یکی از مقدس‌ترین مکان‌های ارامنه اصفهان برای انجام دعا و مناجات است. برخی از قسمت‌های این کلیسا به صورت گنبدی ساخته شده و دیوارهای آن هم به زیبایی با نقاشی‌هایی تزئین شده‌اند.

• کلیسا بیت الحم، با ظاهری کاملا اروپایی

کلیسا بیت الحم، با ظاهری کاملا اروپایی یکی دیگر از جاذبه‌های محله جلفا اصفهان است که در نزدیکی میدان جلفا قرار دارد. در طراحی این کلیسا از سنگ مرمر استفاده شده و بیشتر بخش‌های آن هم با نقش و نگارهای زیبا و کاشی‌کاری‌های جذاب تزئین شده‌اند. جالب است بدانید این کلیسا، بزرگ‌ترین گنبد خشتی و آجری را دارد. این زیارتگاه قدیمی در دوران صفویه توسط خواجه پطرس بینان نهاده شده است، به همین دلیل خواجه پطرس و اعضای خانواده‌اش در این کلیسا به خاک سپرده شده‌اند.

• کلیسا مریم با نقاشی‌های حیرت‌انگیز

کلیسا مریم با نقاشی‌های حیرت‌انگیز و گنبدی بسیار زیبا توسط آدویک، تاجر نامدار ارمنی در زمان شاه عباس اول ساخته شده است. این بنای قدیمی با کاشی‌کاری‌های چشم‌نواز خود، امروزه در میدان جلفای اصفهان قرار دارد.

• کلیسا سرکیس، یک بنای دوگنبدی

کلیسا سرکیس، یک بنای دوگنبدی است و همین مسئله این کلیسا را متمایز کرده است. در هر دوگنبد، هشت نورگیر وظیفه تامین نور این بنا را بر عهده دارند. کلیسا سرکیس یکی از قدیمی‌ترین بناهای محله جلفا اصفهان(مربوط به دوران صفوی) محسوب می‌شود که بارها و بارها مرمت شده است. به خاطر همین مرمت‌ها بخش‌های زیادی از نقاشی‌های قدیمی کلیسا از بین رفته‌اند و امروزه تنها نقاشی‌های روی گنبد قابل مشاهده هستند.

• کلیسای گئورک مقدس، یکی از اولین زیارتگاه‌های ارامنه اصفهان

کلیسای گئورک مقدس، یکی از اولین زیارتگاه‌های ارامنه اصفهان است. این کلیسا در خیابان حکیم نظامی محله جلفا اصفهان قرار دارد و در سال ۱۳۸۲ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. از نکات جالب درباره این کلیسا قطعه سنگ‌های استفاده شده در آن است که به وطن اصلی ارامنه تعلق دارند. کلیسای گئورک مقدس تزئینات و نقاشی‌های زیادی ندارد و فقط یک تابلوی کاشی‌کاری از تصویر حضرت مریم و حضرت مسیح در آن دیده می‌شود.

کافه های محله جلفا اصفهان

در میان تمامی دیدنی‌های محله جلفا اصفهان، کافه‌های جذاب این محله حال و هوای دیگری دارند. برخی از این کافه‌ها ظاهری اروپایی دارند و برخی دیگر با گلدان‌هایی پر از گل تزئین شده‌اند. زمانی که از کنار این کافه‌ها عبور کنید بوی قهوه‌ی اعلای پیچیده در خیابان‌ وسوسه‌تان می‌کند که وارد کافه شوید و چیزی سفارش دهید.

در واقع بوتیک‌ها، مغازه‌های شیک و رستوران‌های آنچنانی باعث شده محله جلفا اصفهان، محله‌ای جوان‌پسند باشد و همین مسئله وجود تعداد زیادی از کافه‌ها را در این محله توجیه می‌کند. از معروف‌ترین کافه‌های این محله می‌توان به کافه رستوران ایتالیایی هرمس، کافه رستوران رومانس، کافه دالون، کافه بهارنارنج، کافه ستاره، کافه آنی، کافه آشوب، کافه مارسی و شربت خانه فیروز اشاره کرد. اگر به اصفهان رفتید حتما بخشی از سفر خود را به گشت و گذار در کوچه پس کوچه‌های محله جلفا و نشستن در کافه‌های این محله اختصاص دهید.

خیابان‌های محله جلفا اصفهان

از معروف‌ترین خیابان‌های محله جلفا اصفهان می‌توان به خیابان خاقانی اشاره کرد. در این خیابان زیبا گالری‌های هنری و مجتمع‌های تجاری پوشاک زیادی وجود دارند. کوچه سنگ‌تراش‌ها که خیابانی کاملا سنگ‌فرش شده و بسیار امن است یکی دیگر از خیابان‌های معروف محله جلفاست. این خیابان پاتوق بسیاری از ارامنه محسوب می‌شود.

محله جلفای اصفهان در کریسمس

محله جلفای اصفهان در کریسمس حسابی دیدنی می‌شود. همانطور که گفته شد ساکنان این محله مسیحی هستند، به همین خاطر با فرا رسیدن کریسمس می‌توان درختان تزئین شده و بابانوئل‌های قرمز‌پوش را در اطراف خیابان‌های جلفا مشاهده کرد. تمام مغازه‌ها و فروشگاه‌های این محله، در کریسمس به فروش تزئینات این جشن می‌پردازند و حتی کارکنان هتل‌ها هم لابی‌های خود را تزئین می‌کنند. در واقع یکی از بهترین زمان‌ها برای دیدن محله جلفای اصفهان، ایام کریسمس است زیرا تمام خیابان‌های این محله رنگ و بوی شادی می‌گیرند و گردشگران می‌توانند از این فضای زیبا و شاد لذت ببرند.

جمع بندی درباره محله جلفای اصفهان

در این مقاله یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین محله‌های اصفهان یعنی «محله جلفای اصفهان» را معرفی کردیم. این محله‌ی زیبا با معماری اروپایی خود برای گردشگران جذابیت خاصی دارد. در واقع افرادی که توانایی سفر به اروپا را ندارند می‌توانند در سفر به اصفهان از این محله دیدن کنند.