پیام رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان گیلان به مناسبت سالروز زلزله دلخراش رودبار و منجیل سال ۱۳۶۹

به گزارش حرف تازه ، ۳۱ خرداد ماه هر سال یادآور وقوع زلزله رودبار و منجیل در سال ۱۳۶۹ است، زلزله ای که موجب ویران شدن ۷۰۰ روستا شد، حدود ۳۵ هزار نفر را به کام مرگ کشاند، بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را تخریب کرد تا ۵۰۰ هزار نفر از داشتن سرپناه محروم شوند. این زلزله در واقع نقطه عطفی در تاریخ حوادث ایران است چرا که مسئولین ذی ربط وقت را بر آن داشت تا با تاسیس سازمان نظام مهندسی ساختمان و همچنین تدوین مقررات ملى ساختمان و مباحث ۲۲ گانه آن از تکرار این دست اتفاقات دلخراش پیشگیری نمایند و از این طریق راهکاری درخور به منظور بالابردن کیفیت و ایمنى و مقاوم سازى ساختمان ها و کاهش اثرات ناشی از بلایای طبیعی برگزیند.

گرچه فلات ایران و سرزمین عزیزمان ناگزیر زخمی از بلایای طبیعی نظیر زلزله و جابجایی گسل بر پیکر دردمند خود دارد، این غرش و سرکشی زمین جز با درایت و تدبیر و افزایش استحکام بناها درمان نمی شود. لذا برنامه ریزی زیربنایی و ساختاری در حوزه شهرسازی و ساخت و ساز، زمینه ساز کاهش خسارات مالی و تلفات انسانی در شرایط بحرانی از قبیل سیل، زلزله و سایر بلایا است.

بدون تردید حفظ جان و مال انسانها جز با تدبیر دست اندرکاران حوزه ساخت و ساز و توجه ویژه به مقاوم سازی ساختمان در برابر حوادث طبیعی چون زلزله حاصل نمی شود که این مهم افزایش پایداری سازه‌های حجیم، حفظ سرمایه‌های ملی و ارتقای تاب آوری جامعه را به دنبال خواهد داشت.

میزان اثرگذاری زلزله و تخریب بناها و تاسیسات وابسته به عوامل مختلفی است و استهلاک ساختمان متاثر از تغییرات آب و هوایی، استفاده ساکنین، گذر زمان و … می باشد و موجب می شود کیفیت آنها از تراز استاندارد افول یابد. هنگامی که این مسائل در کیفیت ساختمان جدی گرفته نشوند، می‌توانند مشکلات جدی و غیرقابل جبرانی را به بار آورند که هزینه‌های ناشی از این رخدادها در اکثر موارد بیشتر از هزینه‌های نگهداری آن است.

فعالیت‌هایی که در راستای نگهداری و تعمیر ساختمان انجام می‌شوند، علاوه بر مزایایی که در راستای حفظ یا ارتقای کیفیت ساختمان دارد یک سرمایه گذاری بلند مدت محسوب می شود. به عنوان مثال درکنار بررسی و کنترل ایمنى و ایستایى سازه ، بررسى عملکرد آسانسورها‌، بررسی سیستم اعلام و اطفای حریق، بررسی ایمنی لوله‌کشی‌های گاز و سیم کشی برق، عایق بندی و  …از بخش‌های مهم در تعمیر و نگهداری بنا، است و مراقبت و نگهداری از این بخشها می‌تواند از وقوع فجایایی که جان انسان را به خطر می‌اندازد، جلوگیری کند.

مقایسه بین طول عمر ساختمان در ایران و کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که اجرای صحیح و اصولی و استفاده از مصالح استاندارد در زمان ساخت و توجه به تعمیر و نگهداری در زمان بهره‌برداری، مهمترین عامل طول عمر ساختمان است و بنابراین در کنار رعایت مباحث مقررات ملى ساختمان تنها راهی که می تواند نقش مهمی در حفظ این سرمایه ملی و کاهش تهدیدات جانی و مالی بهره بردان ساختمان داشته باشد توجه و اجرای مبحث ۲۲ مقررات ملی ساختمان است.برای این منظور نیازمند هماهنگی سازمانهایی نظیر شهرداری، سازمان ملی استاندارد، آتش‌نشانی‌، قوه قضاییه، نظام مهندسی ساختمان کشور، وزارت راه و شهرسازی و دیگر نهادهای ذیربط هستیم تا با همکاری یکدیگر بتوانند این مبحث را اجرایی نمایند و جامعه ای تاب آور در برابر حوادث طبیعی ایجاد کنند.

مهندس بهزاد پارسا
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان گیلان