رویکرد دو جریان توسعه و ضدتوسعه به فوتبال رشت؛

پوپولیسم علیه عقلانیت

تی تی خبر (حرف تازه) : مجتبا پورمحسن در رشت رویایی  نوشت:  فوتبال در رشت آن‌قدر محبوب هست که قصد شهردار برای خرید یکی از دو تیم مطرح شهر مثل یک بمب خبری سر و صدا کند. جدای از چند عضو شورا که در مقابل هر کاری از سوی شهردار – ندید – جبهه می‌گیرند، این خبر […]

تی تی خبر (حرف تازه)مجتبا پورمحسن در رشت رویایی  نوشت فوتبال در رشت آن‌قدر محبوب هست که قصد شهردار برای خرید یکی از دو تیم مطرح شهر مثل یک بمب خبری سر و صدا کند. جدای از چند عضو شورا که در مقابل هر کاری از سوی شهردار – ندید – جبهه می‌گیرند، این خبر بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال در رشت را خوشحال کرد.

حضور دکتر ثابت‌قدم به همراه رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر در اتاق مدیرکل تربیت‌بدنی نشان داد که شهردار جوان رشت عزم راسخی برای خریداری یکی از دو تیم مطرح رشت دارد.

قبل از ارزیابی ببینیم مدیریت شهری از خرید یک تیم فوتبال چه هدفی را دنبال می‌کند، بهتر است روند طرح پیشنهاد خرید تیم توسط شهرداری تا نامه‌نگاری شهردار با تربیت‌بدنی برای خرید یکی از دو تیم فوتبال مطرح رشت را مرور کنیم.

در یک‌سوم پایانی فصل گذشته لیگ فوتبال دسته یک کشور، وقتی داماش گیلان حال و روز خوشی نداشت و سقوط آزاد آغاز شده بود، زمزمه‌هایی درباره‌ی واگذاری این تیم محبوب به شهرداری شنیده می‌شد. از آنجایی که ناخوش‌احوالی داماش،‌ اظهارنظر له یا علیه واگذاری این تیم را بسیار دشوار کرده بود، یکی از حامیان جریان ضدتوسعه در شورای شهر رشت در عرض سه روز در دو مصاحبه خود دو حرف کاملاً متناقض زد. بار اول او گفت که شهرداری برای خرید داماش پول ندارد و دو روز بعد انگار که دوستانش به او گفته باشند که این حرف به ساحت پوپولیستی او نمی‌خورد، حرفش را پس گرفت و گفت مشکلی با خرید داماش ندارد.

هم خدا و هم خلق خدا می‌دانست که خریداری تیم در آن زمان بدترین تصمیم ممکن بود. چون خانه داماش از پای‌بست ویران بود و می‌بایست سر فرصت این آشیانه را از نو بنیان می‌گذاشتند.

به همین دلیل آن روزها اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورا – با نیت‌های کاملاً متفاوت – موافق خرید تیم نبودند. حامیان جریان ضد توسعه با وجود مخالفت جرات نداشتند موضع خود را اعلام کنند،‌ چون با سلوک پوپولیستی‌شان در تضاد بود که ورای فریادهای احساسی هواداران یک تیم فوتبال سخن بگویند. شهردار رشت اما در آن مقطع در یک مصاحبه نظر صریحش را اعلام کرد و گفت شهرداری ترجیح می‌دهد روی ورزش محلات سرمایه‌گذاری کند.

از یک ماه پیش ثابت‌قدم تلاش‌ها برای خرید یکی از دو تیم پرطرفدار رشت را آغاز کرد. به گفته او در بودجه مصوب شورا در سال ۹۵ چنین فرصتی پیش‌بینی شده است.

در این گیر و دار برای برخی حامیان شهردار توسعه‌طلب رشت این سوال مطرح شده که چرا نظر او عوض شده و حالا به این نتیجه رسیده که رسالت شهرداری تیم‌داری است؟

ثابت‌قدم در دیدار با مدیرکل تربیت‌بدنی گیلان پاسخ این سوال را داد. او گفت شهرداری تصمیم دارد با خرید تیم، از ظرفیت فوتبال برای برندسازی شهر رشت استفاده کند. در واقع او می‌خواهد از فضای روانی موجود ورزش‌های پرطرفدار برای دیپلماسی شهری و برندسازی بهره ببرد.

بنابراین هدف شهرداری از خرید یکی از دو تیم رشتی صرفا تیم‌داری و یا توجه به نیازهای بخشی از سرمایه اجتماعی نیست و این نگاهی متفاوت به تیم‌داری است.

اگر خاطرتان باشد دو سه سال پیش روی پیراهن یکی از تیم‌های پرطرفدار لیگ اسپانیا (به گمانم اتلتیکو مادرید) نام کشور آذربایجان نوشته شده بود. در واقع جمهوری آذربایجان برای برندسازی کشور خود چنین خلاقیتی به خرج داده بود تا بینندگان میلیونی مسابقات فوتبال چشم‌شان به نام این کشور بیفتد.

چرا راه دور برویم،‌ خطوط هواپیمایی امارات یا قطر که متعلق به شیخ نشین‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس است، روی پیراهن تیم‌های قدرتمند اروپایی نام خود را تبلیغ می‌کنند تا اروپایی‌ها با این اسامی آشنا شوند.

اصفهان بزرگ است، خیلی بزرگ و خیلی دیدنی؛ آن‌قدر که در وصفش می‌گویند نصف جهان. اما اغراق نیست اگر بگوییم حالا اصفهان را در کنار عالی‌قاپو، نقش جهان و ده‌ها اثر ارزشمند دیگر، با نام تیم فوتبال سپاهان می‌شناسند.

این هدف، نتیجه نگاهی اقتصادی و حرفه‌ای به پدیده فوتبال است و تلاش در این راستا رفتاری توسعه‌طلبانه و عقلانی است. البته باید نهایت دقت را به خرج داد تا روند کار به نحوی پیش برود که این کارکرد تحقق پیدا کند.

در نقطه‌ی مقابل،‌ بعضی از اعضای شورای شهر که ید طولایی در رفتار پوپولیستی دارند، تلاش شهردار برای خرید یکی از دو تیم داماش و سپیدرود را «غیرقانونی» و پوپولیستی دانسته‌اند. در اینجا درباره‌ی اینکه قانون چه می‌گوید حرفی نداریم. طبیعتاً هر کاری اگر خلاف قانون باشد، انجام نمی‌شود و اگر قانونی باشد، با اراده‌ای که در جریان حامی توسعه سراغ داریم، عملی خواهد شد.

اینکه مخالفان آقای شهردار در شورای شهر،‌ خرید تیم را اقدامی پوپولیستی و سیاسی (!) دانسته‌اند خود موید کارکردی است که این دوستان از تیم‌داری در سر دارند. آنها چون در سال‌های گذشته با بخشیدن از جیب دیگران در سکوهای ورزشگاه‌ها برای خود «زنده‌باد» خریده‌اند، تصور می‌کنند شهردار هم می‌خواهد چنین کند. آنها چون از تیم‌داری همان تجربه ناموفق شورای اول و مرحوم حجازی را در سر دارند، تصور می‌کنند می‌توانند با تزریق مبالغی به عنوان کمک مالی به تیم‌های محبوب رشت، برای انتخابات سال آینده رأی جمع کنند. بنابراین اگر قرار باشد اقدام فقط یک طرف را سیاسی بپنداریم،‌ تبعا مخالفت با خرید یک تیم محبوب، اقدامی سیاسی است.

بد نیست این عزیزان یک بار برای همیشه تکلیف خود را با مردم رشت مشخص کنند که دنبال چه هستند؟ توسعه رشت یا جلوگیری از توسعه رشت؟ چون عجیب است کسانی که گفتمان حاکم بر نطق‌ها و مصاحبه‌هایشان پوپولیسم، پوپولیسم و پوپولیسم است، حالا شهردار را متهم به رفتار پوپولیستی می‌کنند.

در رشت توسعه‌یافته، سکوی ورزشگاه جای هوادار است، نه این یا آن مقام سیاسی. وقتی شهردار گزارش ریز مالی تیم‌ها را خواسته و عزم آن دارد که خرید تیم، گامی برای توسعه رشت باشد، دیگر نیاز به «زنده‌باد»ها نیست.

پوپولیسم می‌گوید مردم را محتاج کن تا دست‌شان را به سوی تو دراز کنند و تو به بهانه گذاشتن یک سکه کف دستشان،‌ فریاد عدالت‌خواهی سر بدهی.

عقلانیت می‌گوید به جای اینکه هر بار یک سکه کف دست یک شهروند بگذاری، یک منبع درآمد پایدار برایش ایجاد کن. رشت و مردمانش شایسته عقلانیت و توسعه هستند نه پوپولیسم.

پ.ن: هنگام نوشتن این مطلب اظهارنظری از رییس محترم شورای شهر دیدم که بسیار عجیب بود. ایشان گفته‌اند که مذاکره شهردار برای خرید تیم فوتبال غیرقانونی است! مگر طرف مقابل آمریکاست که مذاکره با او غیرقانونی باشد؟! کاری به آن نداریم که خرید تیم قانونی است یا نه. حتماً رییس محترم شورای شهر در این زمینه صاحب‌نظر است. اما این‌طور که پیش می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور این عزیزان به شهردار حکم می‌کنند که مثلاً روزهای یک‌شنبه نباید کت و شلوار سورمه‌ای بپوشد! چرا؟ دلشان می‌خواهد، غیرقانونی است!