‌پروژه پایان «پرسپولیس»/ انتقام از چه کسی؟

به گزارش حرف تازه به نقل از روزنامه شرق ، لیگ برتر فوتبال ایران در شرایطی امسال وارد بیست و یکمین دوره خویش می شود که حواشی عجیب و غریب مدیریت در فوتبال، بر بار فنی فوتبال ایران سایه سنگینی انداخته و همه ضعف ها و نارسایی ها پشت موفقیت تیم ملی فوتبال ایران در صعود زودهنگام به جام جهانی پنهان شده است: از قرارداد ترکمنچای گونه و ننگین مارک ویلموتس بلژیکی، نمایش انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال، حذف تلخ ولی عادلانه سرخابی ها از لیگ قهرمانان آسیا تا فقدان زیرساخت های لازم، نبود نظام باشگاه داری و بی توجهی به مقوله استعدادیابی و استعدادپروری، همه و همه بخشی از فاجعه مدیریت در محبوب ترین رشته ورزشی ایران است.

ریشه این ناکارآمدی ها و سوءمدیریت ها را باید در مثلثی با سه راس «وزارت ورزش و جوانان»، «فدراسیون فوتبال» و «مافیای فساد سازمان یافته» در فوتبال جست وجو کرد. یکی از عجیب ترین و جدیدترین نمونه های این سوءمدیریت و ناکارآمدی که ارتباط نزدیکی با یکی از سه راس این مثلث دارد، پروژه «پایان پرسپولیس» و تضعیف عامدانه قهرمان پنج دوره لیگ برتر است.

از بدو روی کارآمدن دولت سیزدهم، در فضای غیررسمی نزدیک به وزارت ورزش و جوانان، زمزمه هایی مبنی بر نقش پررنگ دولت دوازدهم و وزیر سابق در موفقیت های پنج ساله اخیر پرسپولیس، سرخوردگی تیم و هوداران رقیب و ضرورت دگرگونی در احوالات این دو تیم به گوش می رسید تا اینکه با ورود سریع وزیر به حل مناقشه مدیریتی در این تیم (یک ماه پس از اخذ رای اعتماد از مجلس)، این شایعه به تدریج رنگ واقعیت به خود گرفت: استقلال روی آرامش و ثبات به خود دید و پرسپولیس همچنان در محاق بلاتکلیفی باقی ماند!

این وضعیت این شائبه را در اذهان افکار عمومی بیش از پیش ایجاد کرد که پروژه تقویت «استقلال» و تضعیف «پرسپولیس»، سناریویی است سیاسی برای اثبات فساد و ناکارآمدی در دوره قبلی مدیریت ورزش در کشور و حضور مصلحانه و رابین هودوار گروه جدید! نه هواداران متعصب و بدون منطق، بلکه فوتبال فهم ها این واقعیت را به خوبی می دانند که موفقیت های ادامه دار در فوتبال نمی تواند محصول یک اتفاق یا دستکاری باشد، بلکه اساسا محصول طراحی و پایه گذاری یک سیستم درست است: موفقیت هایی که در پرسپولیس سالیان اخیر، مرهون یک انتخاب درست بود و آن هم استخدام یک معمار-روان شناس- سرمربی به نام «برانکو ایوانکوویچ»! انتخابی که دو سال قبل از روی کارآمدن سلطانی فر انجام شد و با تدبیر درست مدیران و حمایت هواداران در سالیان بعدی تبدیل به یک نسل طلایی شد که در نهایت به یحیی گل محمدی به ارث رسید!

میراث برانکو تغییر نسل بازیکنان، حاکمیت نظم و انضباط و تغییر ذهنیت آنان با اتخاذ تاکتیک های روانی متناسب با شخصیت بازیکنان ایرانی بود. موضوعی که استراماچونی در استقلال هم به خوبی بلد بود، ولی صبر ایوب برانکو برای عدم دریافت مطالبات را نداشت! مقایسه رفتار متفاوت این دو سرمربی نامدار در شرایط مشابه بی پولی این دو باشگاه خود دلیل دیگری بر این مدعاست: برانکو با وجود یک سال تعویق حقوق و دستمزد کار خویش را ادامه می دهد و استراماچونی با چند ماه عقب افتادن حقوق، تیم را ترک می کند!

همچنین مقایسه رفتار برانکو و پرویز مظلومی (هرچند در سال های متفاوت) نیز می تواند درس بزرگی برای مربیان ما و دلیل قاطع دیگری برای چرایی کامیابی های پرسپولیس در این سال ها باشد: در ماجرای دعوای فیزیکی و لفظی علیپور و رضاییان در اردوی امارات پیش از بازی در لیگ قهرمانان آسیا، برانکو هر دو بازیکن را با وجود نیاز فنی به آنها اخراج و به تهران دیپورت می کند.

 ولی پرویز مظلومی با وجود مصاحبه شدیداللحن مجتبی جباری علیه کادر فنی و زیر سوال بردن دانش و توان فنی آنها در مسابقه بعدی به او اجازه می دهد فیکس بازی کند! برانکو در گفتار و رفتار نشان داد که هیچ چیز و هیچ کس بالاتر و بزرگ تر از باشگاه نیست! ولی در استقلال این واقعیت هیچ گاه به اثبات نرسید.

باز هم نه هواداران متعصب و بدون منطق، بلکه فوتبال فهم ها می توانند تصدیق کنند که در تمامی سال های اخیر، از لحاظ کیفیت بازیکن و نفرات استقلال نسبت به پرسپولیس وضعیت به مراتب بهتری داشته، ولی در نهایت مشکلات داخلی درون تیمی، مسائل مربوط به حواشی مربیان و روابط آنها با سکوها (مورد قلعه نویی و منصوریان) و اختلافات داخلی درون اردوگاه خودی (مورد شفر- مجیدی) بیشترین ضربه را به تیم زده است.

در این سال ها بازیکنان خارجی برجسته و گران قیمتی مانند مامه تیام، چباروف، الحاجی گرو، پاتوسی، دیاباته، میلیچ، مگویان، عادل شیحی و… جذب استقلال شدند که به دلایل مشابهی (با پرسپولیس) از جمله پرداخت نکردن دستمزد یا دریافت پیشنهاد مالی بالاتر از این تیم جدا شدند یا ستاره های جوان و آینده داری مانند قائدی و صیادمنش در این سال ها برای استقلال جذب شدند و بازی کردند. با وجود این استقلال به دلایل فوتبالی که ریشه در مشکلات درون باشگاهی داشت، نتوانست در رقابت با رقیب دیرینه توفیق قابل توجهی کسب کند؛ بنابراین دادن آدرس غلط ناکامی ها به روی سکوها و فضاهای کودکانه هواداری با اسم رمز «بابا مسعود»، به کارزار جدید برای سرپوش گذاشتن بر این ناکامی ها تبدیل شد.

با وجود این گمان نمی رفت این فضای غوغاسالارانه بر مدیران جدید وزارت ورزش این چنین تاثیر بگذارد و آنها را به صرافت اتخاذ سیاست یک بام و دو هوا (برای مدیریت این دو تیم زیرمجموعه خویش) بیندازد و با قراردادن پرسپولیس در منگنه امتناع از انتخاب مدیران کارآمد و آزمون پس داده، درصدد ایجاد شکاف، دودستگی و فروپاشی درونی تیم از طریق عدم تقویت فنی تیم، قطع جریان مالی از کارگزار و مانند اینها برآیند.

به راستی کدام تحلیلگر منصفی می تواند بپذیرد که پرسپولیس قهرمان پنج دوره لیگ و فینالیست لیگ قهرمانان آسیا در سال های اخیر تا این حد در مشکلات مالی غوطه ور باشد که از خرید حتی یک بازیکن در نیم فصل هم عاجز باشد، ولی در تیم رقیب با وجود پایین بودن ارزش برند و موفقیت های کمتر و خرید ۱۱ بازیکن در ابتدای فصل، در نیم فصل هم ۱+۱ بازیکن خارجی (با حدود قرارداد یک میلیون دلار) و یک استعداد ناب ملی پوش (حردانی) جذب این تیم پرستاره می شود!

در انتها هنوز این ابهام در ذهن باقی می ماند که پروژه «پایان پرسپولیس»، انتقام از چه کسی است؟ از دولت قبل یا از میلیون ها هوادار پرسپولیس؟!