هر آنچه از سنبل آبی باید بدانیم + تصاویر تالاب عینک

حرف تازه : در ادامه پرونده ای برای سنبل آبی در بخش دوم اطلاعاتی در خصوص سنبل آبی را در گفتگو با نسیم طواف زاده مدیرعامل موسسه محیط زیستی سبزکاران بالان، دبیر گروه هم اندیشی تالابی کشور و سخنگوی ستاد جمع آوری سنبل آبی از تالاب عینک را در اختیار مخاطبان قرار داده ایم و در پایان تصاویری از تالاب عینک از زمان هجوم سنبل آبی تا نجات تالاب را مشاهده می کنید:

خانم طواف زاده سنبل آبی حدودا در چند کشور دنیا وجود دارد؟ 

سنبل‌آبی جزء ۱۰ علف‌هرز مهم دنیا و بدترین علف‌‌هرز زیستگاه‌های آبی است. این علف‌هرز از خانواده غلافیان و از گیاهان آوندی گلدار، تک‌لپه، پهن‌برگ، شناور آزاد، چند‌ساله و با ارتفاع کمتر از یک متر است. سنبل آبی در ۷۵ کشور گزارش شده است و هم اکنون حدود ۵۰ کشور دنیا با آن به عنوان علف‌هرز مبارزه می‌کنند.

این گیاه مهاجم فقط در آبهای کم عمق زندگی می کند؟ 

سنبل‌آبی بر خلاف دیگر گیاهان آبزی، به‌دلیل دارا بودن ریشه‌های آزاد و شناور، محدود به آب های کم عمق نیست. شناور بودن، تکثیر رویشی در تمام طول سال و سرعت رشد بسیار زیاد و نیز حرکت آزادانه در سطح آب امکان تسخیر کامل یک زیست‌گاه را برای این علف‌هرز مهاجم پس از ورود میسر می‌نماید. به‌عبارت دیگر ورود سنبل آبی به هر زیستگاه آبی مصادف با نابودی آن اکوسیستم و تخلیه آن از هر موجودی به جز سنبل آبی خواهد بود.

نقش این گیاه در از بین بردن پهنه های آبی چیست؟

سنبل آبی ۱۳ برابر تشدید هدردهی آب نسبت به سطح آزاد را از طریق تعریق و تعرق موجب می شود که این ویژگی کاهش شدید کارایی آببندان ها در ذخیره آب را موجب می شود. اگر چه سنبل آبی دارای مسیر فتوسنتزی C3 است، اما دارای کارایی مشابه گیاهان C4 است.

دلیل اصلی گسترش آن در نقاط مختلف دنیا چیست؟

دلیل اصلی گسترش سنبل آبی زیبایی علف هرز است که هر بیننده ای ناخواسته گیاهچه ای از آن را منتقل می کند و ورود آن به تمام دنیا تحت عنوان گل و گیاه زینتی بوده است.

روش های تکثیر این گیاه چگونه است؟

سنبل آبی از روش‌های مختلف از جمله از طریق ساقه‌های هوایی، استولون و بذر تکثیر می‌شود. هر گیاهچه سنبل آبی در سال حدود ۴۰۰۰ گیاهچه جدید از راه رویشی تولید می‌کند و هر گیاهچه نیز دارای حدود ۳۰۰۰ بذر است.

سرعت رشد و طول عمر این گیاه چگونه است ؟ 

گیاهچه های سنبل‌آبی در دوره زمانی ۱۰ تا ۱۵ روز دو برابر می‌شوند. طول عمر بذرسنبل آبی در داخل رسوبات ۱۵ تا ۲۰سال گزارش شده و جوانه‌زنی تدریجی آن در طول سال‌های متمادی اتفاق می افتد، که این ویژگی ریشه‌کنی و مبارزه با علف‌هرز را بسیار دشوار می‌‌سازد.

سنبل آبی چگونه باعث نابودی گونه های گیاهی و جانوری می شود؟ 

زیست توده سنبل آبی ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن در هکتار (حدود ۵۰ برابر برنج) است، که این حجم انبوه با ایجاد محدودیت در ورود نور و اکسیژن به داخل آب و نیز ترشح ترکیبات آللوپاتیک، نابودی تمام زیستمندان زیستگاه های آبی را موجب می شود. نابودی ده ها گونه گیاهی و جانوری اکوسیستم های آبی توسط این علف هرز گزارش شده است.

سنبل آبی چه آسیب هایی در سطح بین المللی به جوامع مختلف وارد کرده است؟ و بیشتر در چه آب و هوایی دیده می شود؟

پروفسور هولم حدود نیم قرن پیش بیان نمود که مهم ترین مشکل آینده بشر در بخش کشاورزی، مبارزه با سنبل‌آبی خواهد بود و بنابر پیش‌بینی این دانشمند، تمام مشکلات قابل تصور در کشاورزی را سنبل آبی یک جا ایجاد می کند.

جامعه شناسان ریشه فقر و تروریسم در افریقا را نابودی بسیاری از منابع آبی و کاهش فرصت شغلی و کسب و کار در جامعه روستایی آن قاره به سبب ورود سنبل آبی می دانند.

اگر چه سنبل آبی در مناطق گرمسیری مهم تر است و به افزایش دما و CO2 واکنش مثبت نشان می دهد، اما به عنوان یک علف هرز مهم از ژاپن و نیز کانال های آبیاری از کشور پرتغال و ده ها کشور اروپایی گزارش شده است، که این مناطق بطور نسبی سردتر هستند. بطور کلی این گیاه آبزی شرایط آفتابی را می پسندد و در آب های شور قادر به تکثیر نیست. سنبل آبی از ایالات متحده، امریکای لاتین، سراسر قاره افریقا و اقیانوسیه، بخش هایی از اروپا (پرتغال، فرانسه، بلژیک، چک، مجارستان، هلند، رومانی، اسپانیا) و آسیا (چین، هند، مالزی، فیلیپین، بنگلادش) گزارش شده است، امّا همواره مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری و معتدل در معرض تهدید بیش تری هستند.

مبارزه با سنبل آبی با توجه به رشد سریع هزینه زیادی را باید در بر داشته باشد. اطلاعاتی در زمینه هزینه مقابله با آن دارید؟

هزینه سالانه مبارزه با سنبل آبی در چین یک میلیارد یورو گزارش شده است. دو کشور پرتغال و اسپانیا در یک رودخانه مشترک مرزی حدود ۱۵میلیون یورو برای پاکسازی سنبل آبی در سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ هزینه کردند.

هزینه مبارزه با سنبل‌آبی در کشور افریقایی مالی ۸۰ تا ۱۰۰ هزار دلار در سال و اوگاندا ۵-۳ میلیون دلار گزارش شده است. در امریکا در یکی از ایالت‌های دارای آلودگی شدید ۱۵ میلیون دلار برای کنترل سنبل آبی هزینه شده و در سال ۲۰۰۵ هزینه کنترل علف‌های هرز آبزی در این کشور حدود ۸۰۰ میلیون دلار بود که بخش اعظم آن به سنبل‌آبی اختصاص داشت. خسارت سنبل آبی به اقتصاد افریقا سالانه ۱۰۰ میلیون دلار گزارش شده است.

و سخن پایانی در این خصوص…

از دیگر آسیب های سنبل آبی در سایر جوامع ، مهاجرت و آوارگی حدود یک میلیون نفر در کامرون که از راه ماهیگیری امرار معاش می‌کردند در اثر آلودگی منابع آبی به سنبل آبی و کاهش جمعیت ماهیان گزارش شده است. سنبل آبی در هند با جریان آب وارد شالیزارها شده و خسارت به برنج را سبب می شود. در فصل برداشت برنج، بارش های شدید سبب ورود علف هرز به شالیزارها شده و خسارت بیش تری را سبب می شود، زیرا‌که علف هرز ریشه های شناور دارد و به راحتی برروی آب جابجا می شود. در بنگال غربی جریان این علف هرز شناور با آب همواره موجب خسارت به برنج در مراحل مختلف از زمان کشت تا برداشت می‌شود. شناور بودن و وزن زیست توده بیش تر سنبل آبی نسبت به آزولا و دیگر علف های هرز، موجب بند آمدن جریان آب شده و موجب ایجاد سیل و تخریب می شود.
ممنون از وقت و اطلاعاتی که در اختیارمان قرار دادید.