معرفی باغ فردوس تهران | موزه سینما و میزبان تاریخ و فرهنگ ایران

به گزارش قلم آزاد به نقل از الی گشت ، باغ فردوس یکی از باغ‌های زیبای تهران است که آدرس آن نرسیده به میدان تجریش در کوچه بخشایش است. این باغ از دوران قاجار به یادگار باقی‌مانده و در حال حاضر به عنوان یک موزه سینما فعالیت می‌کند. این باغ زیبا امکانات متنوعی دارد و گشت‌وگذار در آن شما را با تاریخچه سینما ایران و معماری دوران قاجار آشنا خواهد کرد. امکاناتی مانند سالن‌های سینما، کافه، موزه و فضای سبز باعث شده تا این باغ پاتوق محبوب میان هنرمندان و هنردوستان باشد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با این باغ زیبا بیشتر آشنا کنیم.

معرفی باغ فردوس

باغ فردوس تهران که امروزه محل موزه سینما نیز هست، در خیابان ولیعصر نزدیک به میدان تجریش قرار گرفته است. فضای باغ محیطی دلچسب را برای قدم‌زدن فراهم می‌کند. در فصل‌های بهار و پاییز باغ به اوج زیبایی خود می‌رسد. معماری زیبای دوران قاجار باعث شده تا ارزش تاریخی بالایی داشته باشد. درون ساختمان موزه سینما وجود دارد که از چندین سالن، کتاب‌فروشی، گالری و کافه تشکیل شده است. بازدید از این موزه شما را با تاریخ سینمای ایران بیشتر آشنا خواهد کرد. جزئیات و زیبایی‌های باغ فردوس تهران تا ساعت‌ها شما را سرگرم خواهد کرد.

باغ فردوس کجاست؟

شهر تهران مکان‌های دیدنی زیادی دارد. با آنکه یک شهر تجاری است؛ اما مقاصد گردشگری تاریخی و هنری آن کم نیست. در دل این شهر پر جنب‌وجوش، مکان‌های آرام و جذابی را می‌توانید پیدا کنید. یکی از این مکان‌ها باغ فردوس است. این باغ جنبه تاریخی و هنری دارد و گردشگران داخلی و خارجی را به خوب جلب کرده است. باغ فردوس در منطقه ۱ تهران واقع شده و ورودی آن به سمت خیابان ولیعصر است. شما برای رسیدن به آن می‌توانید از خطوط مترو استفاده کرده و در ایستگاه تجریش از مترو خارج شوید. سپس از سمت خیابان ولیعصر به سمت پارک حرکت کنید و از آنجایی که این بخش سراشیبی است، پیاده‌روی سختی نخواهید داشت.
همچنین، می‌توانید از اتوبوس‌های BRT ولیعصر استفاده کنید. باغ فردوس در یک ایستگاه مانده به ایستگاه تجریش قرار دارد. بهترین روش اتوبوس و مترو است، چراکه خیابان ولیعصر همواره شلوغ است و پیداکردن مکانی برای پارک خودروی شخصی کار سختی خواهد بود.

تاریخچه باغ فردوس

حدود ۲۰۰ سال پیش محمد شاه قاجار، نوه فتحعلی شاه قاجار، دستور داد تا در این منطقه کوهستانی که در آن زمان بنای دیگری وجود نداشت، عمارتی برایش بسازند. امروزه این بنا در محله محمودیه قرار گرفته است و ساختمان‌های بلند مرتبه آن را محصور کرده اند. زمانی که محمد شاه قاجار دستور را اعلام کرد، ساخت و ساز آغاز شد، اما با مرگ وی، سخت عمارت نیمه تمام ماند. زمانی که ساخت عمارت برای محمد شاه قاجار آغاز شد، دیگران نیز به این فکر افتادند تا در نزدیکی این کاخ شاهانه، برای خود باغ و عمارتی بسازند. حسین علی معیرالممالک، داماد فتحعلی شاه قاجار، نیز دستور ساخت عمارت و باغی را داد که امروز به نام باغ فردوس آن را می‌شناسیم.
معیرالممالک که در گشت، باغ به پسرش، دوستعلی خان به ارث رسید. دوستعلی خان علاقه چندانی به این باغ و عمارت نداشت و حتی از سنگ‌های مرمر آن برای ساخت عمارت امیریه (مدرسه نظام فعلی) استفاده کرد. این باغ نیمه‌کاره پس از مدتی توسط حاجی میرزا حسین، تاجری از شیراز خریداری شد. او تعمیرات اولیه را آغاز کرد و باعث بهبود باغ و عمارت فردوس شد. پس از مرگش، میرزا حسین تهران، میرزا اسماعیل‌خان امین ممالک و محمدولی خان سپهسالار تنکابنی صاحب این باغ شدند.
کسی که باعث گسترش و شکوفایی باغ فردوس شد، محمدولی خان سپهسالار تنکابنی بود. او قنات و کانال‌کشی را انجام داد. استخر و فواره به باغ اضافه کرد و به طور کل وضعیت آن را به طرز قابل‌توجهی بهبود داد. بااین‌حال، او به تجارتخانه طومانیانس طلبکار بود. ازآنجایی‌که نمی‌توانست بدهی خود را پرداخت کند، تجارتخانه باغ را تصاحب کرده و اراضی آن را به کارمندان وزارتخانه فروخت.
این وضعیت در دوران پهلوی تغییر کرد. بخش قابل‌توجهی از باغ دوباره خریداری و بازسازی شد. علی‌اصغر حکمت، وزیر معارف رضاشاه پهلوی، دستور داد تا این عمارت بازسازی شده و به عنوان دبیرستان شاپور فعالیت کند. در زمان پهلوی دوم، باغ به عنوان مکانی فرهنگی برای مدیریت جشن‌های ۲۵۰۰ساله انتخاب شد.
با انقلاب اسلامی، باغ فردوس تحت اختیار صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمد. بنای عمارت در سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. در شهریور سال ۱۳۸۱ اعلام شد که باغ به عنوان موزه سیما فعالیت خواهد کرد.

معماری باغ فردوس تهران

با وجود چندین دوره بازسازی و تغییرات، بنا همچنان از عناصر و طراحی‌های دوره قاجار پیروی می‌کند. گچ‌بری‌ها و تزیینات موجود بر آن بارها مرمت شده‌اند تا جلا و زیبایی خود را حفظ کنند. زمانی که وارد باغ شوید، درختان کهن‌سال و فواره‌های زیبای آن نظر شما را جلب خواهد کرد. دو مجسمه برنزی از سهروردی و ابن هیثم در فضای ورودی قرار دارد.
باغ فردوس تهران در حال حاضر ۲۰ هزار متر مربع مساحت دارد. عمارت ۳ طبقه آن همراه با بالاخانه، موزه سینمای ایران را در دل خود جای داده است. عمارت بر شیبی تند بنا شده است. طبقه اول با بخش جنوبی باغ و سقف آن با بخش شمالی هم سطح است. دقت کنید تمامی این معماری و ساخت در دوره قاجار انجام شده است، زمانی که دستگاه‌های پیشرفته اندازه گیری و کامپیوتر و اینترنت وجود نداشته است.
باغ طبق اصول معماری باغ‌های ایران ساخته شده است. اصل مهم در طراحی این باغ‌ها آن است که ورودی اصلی به یک فواره زیبا منتهی می‌شود و همه عناصر آن متقارن هستند. عمارت در امتداد اصلی محور باغ ساخته شده است و این مسئله نیز از اصول اولیه ساخت باغ ایرانی به شمار می‌آید. عناصر آب، درخت، گوشه و کوشک از عناصر اصلی باغ‌های ایرانی هستند.

معماری داخلی عمارت شامل تزیینات و کنده‌کاری‌های زیبایی است که در هر اتاق می‌توانید آن را مشاهده کنید. هر چند که تجهیزات مدرن‌تری به عمارت اضافه شده‌اند تا آثار موزه سینما به نمایش گذاشته شود و برخی از اتاق‌ها تغییر کرده‌اند تا به‌عنوان سالن یا سینما بتوان از آنها استفاده کرد.
با آنکه باغ و عمارت سبکی قدیمی دارند، اما در همان محیط چند کافی‌شاپ و کتاب‌فروشی وجود دارد که معماری آن با باغ هماهنگی خاصی ندارد. بااین‌حال، فضایی مناسب برای استراحت و نوشیدن چای و قهوه را فراهم کرده‌اند.
عمارت در شب زیبایی خاص خود را دارد و با نورپردازی جذابش نظرها را به خود جلب می‌کند. باغ فردوس هم در صبح و هم در شب زیبایی مجذوب‌کننده‌ای دارد و مکانی مناسب برای عکاسی است.

موزه سینمای باغ فردوس

موزه سینما در شهریور سال ۱۳۷۳ مطرح گردید. این طرح و ایده در سال ۱۳۸۱ به طور رسمی اجرا شد. این موزه با حضور مرحوم عباس کیارستمی، استاد عزت الله انتظامی و بازیگران سرشناس دیگری افتتاح شد. اولین مدیر عامل موزه استاد انتظامی بود.
موزه از چندین بخش و تالار تشکیل می‌شود. در هر تالار آثار مختلفی از دوران مختلف سینمای ایران قرار داده شده است که در ادامه به معرفی هر بخش خواهیم پرداخت.

تالار نام‌آوران

بخشی از باغ فردوس است که با شیوه‌ای مدرن طراحی شده است. این اتاق در زمان ورود شما ساکت، تاریک و آرام است. تالار با فلاش عکاسی روش می‌شود و از اسپیکرهای قرار داده شده در محیط آن صدای تشویق به گوش می‌رسد. اهالی سینمای ایران به این شیوه به شما معرفی خواهند شد. اگر با فلاش و نورپردازی خاصی مشکل ندارید، پیشنهاد می‌کنیم از این تالار زیبا دیدن کنید.

تالار آغازگران

تالار آغازگران موزه سینمای ایران، افراد مشهوری را معرفی می‌کند که اولین‌های سینمای ایران بوده‌اند. علاوه بر افراد مشهور، تجهیزاتی که در آن زمان استفاده می‌شده است، در این اتاق برای نمایش گذاشته شده‌اند. عکس‌های قدیمی، دوربین‌های آن زمان، فیلم‌ها، شیوه برش فیلم و چسباندن آن و بسیار تجهیزات جذاب دیگر را در این اتاق خواهید دید.

تالار بین‌الملل

جوایز بین‌المللی سینمای ایران در این تالار قرار داده شده‌اند. جوایزی از جمله نخل طلایی کن، شیر ونیز و خرس برلین در این تالار قرار دارند. نام هر هنرمند که موفق شده است این جوایز را برای ایران کسب کند، بر روی این جوایز وجود دارد. همچنین، پوستر فیلم‌های برنده در جشنواره‌های بین‌المللی در این تالار قرار دارند.

تالار معاصران

تالار معاصران بازیگران، کارگردان و دست‌اندرکاران مهم سینمای معاصر را به تصویر می‌کشد. ۷۰۰ پرتره در این تالار نگهداری می‌شود. پوستر افراد مشهوری مانند عزت الله انتظامی، پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد، داریوش مهرجویی و افراد بسیار دیگری را در این تالار خواهید دید.

شاه‌نشین عمارت باغ فردوس

شاه‌نشین عمارت به عنوان اتاق علی حاتمی استفاده می‌شود. اتاق کنده‌کاری و تزیینات بسیار زیبایی دارد و شما را مجذوب این جزئیات ظریف خواهد کرد. در دنیای امروزی انجام چنین تزییناتی هزینه بالایی خواهد داشت. در کنار کنده‌کاری‌های زیبای اتاق، تجهیزات فیلم و سریال نیز قرار داده شده است. مجسمه علی حاتمی به همراه عزت‌الله انتظامی در این اتاق قرار داده شده‌اند که در پشت میز تدوین فیلم حاجی واشنگتن نشسته‌اند.

تماشاخانه

کنار شاه‌نشین، تالار تماشاخانه وجود دارد. در این اتاق سینمای دهه ۳۰ و ۴۰ ایران شبیه سازی شده است. صندلی‌های چوبی سینما مایاک و عکس‌های آن زمان را در این تالار خواهید دید. اگر به بخش شاه نشین سر می‌زنید حتماً از تماشاخانه نیز دیدن کنید.

خانه فرهاد مهراد

فرهاد مهراد از خوانندگان و آهنگ‌سازان ایران بود. او به سبک پاپ و راک آهنگ‌های معروفی را ساخته است. «مرد تنها»، «اسیر شب»، و «گنجشک اشی‌مشی» تنها چند مورد از آهنگ‌های معروف او هستند. در خانه فرهاد درون باغ فردوس، یادگاری‌های زیادی از این خواننده قرار داده شده است. شما می‌توانید در میان یادگاری‌ها، کتاب‌ها و سازهای او گشت بزنید و با دیگر آثار او بیشتر آشنا شوید.

نمایشگاه ارامنه

ارامنه در گسترش و پیشرفت سینمای ایران نقش بسیار مهمی داشتند. افرادی مانند سامویل خاچکیان، آوانس اوگانیانس، واطان آنتانسیان و افراد بسیار دیگری باعث شده‌اند تا سینمای ایران پیشرفت قابل‌توجهی داشته باشد. در این نمایشگاه آثار و تجهیزات قدیمی و مهم وجود دارد.

بخش سینمای دفاع مقدس

سینمای دفاع مقدس جمهوری اسلامی در این اتاق وجود دارد. بازیگران، فیلم‌ها و سایر عوامل تأثیرگذار در این سینما در این اتاق نگهداری می‌شوند. طراحی اتاق نیز به سبک یک محیط جنگی انجام شده است.

سینمای کودک و نوجوان باغ فردوس

برخی از شاهکارهای مهم سینمای کودک و نوجوان در این بخش موزه سینمای باغ فردوس نگهداری می‌شوند. عروسک‌های کلاه قرمزی، پسرخاله، خاله قورباغه، مخمل خانه مادربزرگ و بسیار شخصیت‌های دیگر را در این اتاق خواهید دید. عکس‌هایی از زمان فیلم‌برداری و دست اندرکاران سینمای کودک در این تالار به نمایش گذاشته شده‌اند.

کتاب‌فروشی و صنایع‌دستی

پس از گشت در تالار می‌توانید به بخش ابتدایی باغ بروید و وارد کتاب‌فروشی حوض نقره بشوید. این کتاب‌فروشی تبلیغ جالبی دارد؛ در روبروی فروشگاه خود یک تلویزیون قدیمی قرمز قرار داده است که روی آن نوشته شده «به جاش کتاب بخونین». در این کتاب‌فروشی، انواع کتاب‌های ادبی، فلسفی و سینمایی را پیدا خواهید کرد.

 سالن سینمای باغ فردوس

موزه سینما شامل سه سالن سینما می‌شود. سینما فردوس ظرفیت ۱۰۹ نفر، سینما توگراف ظرفیت ۲۰۵ نفر و سینما تمدن ظرفیت ۵۲ صندلی را دارد. در این سه سینما فیلم‌های مختلفی پخش می‌شوند و شما می‌توانید از تابلوی اعلانات ببینید که چه فیلمی در حال پخش است و سپس از گیشه فروش بلیط، برای فیلم انتخابی خود بلیط تهیه کنید.

کافه باغ فردوس

برای استراحت و نوشیدن چای و قهوه خوش‌طعم به سراغ کافه باغ فردوس بروید. این کافه در بخش غربی عمارت قرار دارد. اگر به سراغ سینمای توگراف بروید، این کافه دقیقاً بالای آن قرار گرفته است. این کافه معمولاً شلوغ است، پس انتظار یک محیط آرام را نداشته باشید.

بهترین زمان برای بازدید از باغ فردوس

باغ فردوس تهران در تمامی فصل‌ها زیبایی خاص خودش را دارد. در بهار، درختان باغ سرسبز و پر شکوفه می‌شوند. هوای بهاری محیطی را برای قدم‌زدن و پیاده‌روی در باغ فراهم می‌کند. باغ در تابستان گرم‌تر می‌شود؛ ولی ازآنجایی‌که در نزدیکی کوه واقع شده، هنوز هوا در میان درختان این باغ خنک است. پاییز که از راه می‌رسد، برگ‌های زرد باغ محیطی جذاب را ایجاد می‌کنند. زمستان که از راه برسد، عمارت سفیدپوش می‌شود. اگر در زمستان به این باغ سری بزنید، حتماً برف را خواهید دید.

ساعات کاری و هزینه ورودی باغ فردوس

ساعات کاری باغ فردوس همه‌روزه است. شما می‌توانید از ساعت ۹ صبح تا ۲۳ از محیط این باغ زیبا دیدن کنید. برای بازدید از موزه می‌توانید از یکشنبه تا جمعه از ساعت ۱۰ تا ۱۸ به این باغ بروید. موزه در روزهای شنبه و روزهای تعطیل مراسم سوگواری بسته خواهد بود. هزینه ورودی برای گردشگران داخلی معادل ۵ هزار تومان است.
آدرس باغ فردوس: تهران، خیابان ولی‌عصر، نرسیده به میدان تجریش، کوچه بخشایش، باغ فردوس

سخن پایانی

باغ فردوس از محیط‌های دلنشین و دوست‌داشتنی است که در تمام طول سال دیدنی خواهد بود. علاوه بر محیط زیبای باغ شما می‌توانید از موزه سینمای ایران درون عمارت باغ فردوس دیدن کنید. موزه از چندین بخش تشکیل شده و تاریخچه سینمای ایران را به نمایش می‌گذارد. پس از گشت‌وگذار در باغ و عمارت در کافه‌های نزدیک به آن استراحت کرده و از نوشیدنی‌های آن لذت ببرید. اگر از این باغ زیبا دیدن کرده‌اید، تجربه آن را با ما به اشتراک بگذارید. امیدواریم این مقاله مجله الی گشت شما را با این باغ زیبا بیشتر آشنا کرده باشد.

سؤالات متداول

۱- باغ فردوس چه زمانی ساخته شد؟

ساخت این باغ در دوران محمدشاه قاجار آغاز شد.

۲-  معماری باغ فردوس چگونه است؟

باغ به سبک باغ‌های ایرانی طراحی شده و به عمارتی به سبک قاجاری ختم می‌شود. عمارت بر سطحی شیب‌دار قرار دارد و طبقه اول آن با بخش جنوبی و سقف آن با بخش شمالی هم سطح است.

۳- موزه سینمای ایران کجاست؟

موزه سینمای ایران در عمارت باغ فردوس قرار دارد.

۴- چند سالن سینما در موزه سینمای ایران وجود دارد؟

سه سینما فردوس، توگراف و تمدن در این موزه هستند.

۵- باغ فردوس تهران در کجا واقع شده است؟

باغ فردوس در منطقه ۱ تهران، خیابان ولیعصر نزدیک به میدان تجریش واقع شده است.

۶- دسترسی به باغ فردوس چگونه است؟

مترو و اتوبوس‌های BRT بهترین گزینه برای رسیدن به این باغ هستند. البته می‌توانید از خودروی شخصی و تاکسی نیز استفاده کنید.

۷- جاهای دیدنی نزدیک به باغ فردوس کدام هستند؟

موزه دکتر حسابی، موزه زمان، بوستان قلمستان و بازار تجریش از مکان‌های دیدنی نزدیک به باغ فردوس هستند.

۸- بهترین زمان برای بازدید از باغ فردوس چه فصلی است؟

باغ فردوس در تمام فصول زیبایی خاص خود را دارد. در بهار سرسبز می‌شود و در زمستان برف سفید و زیبا بر تن آن می‌نشیند.