ماجرای واگذاری دنای شمالی به استان اصفهان و ساخت سد ماندگان

مردم استان کهگیلویه و بویراحمد، مسئولان و دوستداران محیط زیست نسبت به مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور در واگذاری مدیریت دنای شمالی به استان اصفهان انتقاد دارند و از رئیس جمهوری و دولت جدید درخواست دارند تا این مصوبه را لغو کند.

با مصوبه واگذاری دنای شمالی قرار بود منطقه حفاظت شده توسعه پیدا کند

حسن اکبری، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در پاسخ به سوالی در خصوص ساخت سد ماندگان در دامنه کوه دنا بر روی رودخانه ماندگان اصفهان گفت: با مصوبه واگذاری دنای شمالی قرار بود منطقه حفاظت شده توسعه پیدا کند و البته دغدغه برخی عشایر سمیرم و تعارضات حقوقی آنها برطرف شود و این مصوبه ارتباطی به ساخت سد ندارد.

وی با اشاره به برخی از کاستی‌ها در خصوص مدیریت بخشی از منطقه حفاظت شده دنا طی سال‌های پیش افزود: در موضوع دنای شمالی باید به همه ظرفیت‌ها برای مدیریت بهتر این منطقه از جمله ظرفیت عشایر منطقه سمیرم توجه شود.

یک خطر جدی زیست محیطی برای اکوسیستم دنا

سید علی احمد زاده، استاندار کهگیلویه و بویراحمد نیز پیش کشیدن موضوع عشایر سمیرم را بهانه ای برای کوچک کردن مصوبه واگذاری دنای شمالی که یک مساله ملی و بین المللی است، دانست و افزود: منطقه حفاظت شده دنا یک مسئله ملی و بالاتر از آن یک مسئله جهانی است و این موضوع صرفا به دو استان کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان مربوط نمی‌شود.

وی ضمن درخواست از مسئولان محیط زیست کشور برای توقف فوری اجرای سد در دامنه دنا تاکید کرد: بر اساس مطالعات علمی، کارشناسان و نظر نخبگان دانشگاهی این اقدام ساخت سد برای اکوسیستم دنا یک خطر جدی زیست محیطی محسوب می‌شود.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد خاطرنشان کرد: تیم علمی برای بررسی آثار و تبعات جدی ساخت سد در کهگیلویه و بویراحمد تشکیل شده و برای پیگیری حقوقی نیز علاوه بر طرح شکایت در دادگاه سمیرم، تشکیل یک کارگروه حقوقی در استان نیز در حال پیگیری است.

ایجاد هاله گرمایی با ساخت سد ماندگان

اسلام جاودان خرد، مدیرکل محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد نیز ضمن تاکید بر خطرات ساخت سد بر روی رودخانه «ماندگان» از جمله ایجاد هاله گرمایی در دنا و تاثیرات منفی آن بر روی منطقه حفاظت شده گفت: مجموعه محیط زیست این استان حتی پیش از این مصوبه با درخواست استان اصفهان برای انجام مطالعات ساخت سد در این منطقه به صورت مکتوب مخالفت خود را اعلام کرد.

وی ضمن ابراز نگرانی از ساخت سد «ماندگان» و حتی «خرسان۳» افزود: برخلاف برخی از ادعاها نه تنها حوضچه این سد بلکه بر اساس شواهد بخشی از تاج این سد در منطقه حفاظت شده دنا قرار می‌گیرد.

سد «ماندگان» مجوز زیست محیطی ندارد

جاودان خرد با بیان اینکه سد «ماندگان» مجوز زیست محیطی ندارد، اظهارکرد: به تمامی استعلام هایی که از استان ما گرفته شده جواب منفی دادیم و به صراحت گفتیم با احداث هرگونه ساخت و ساز و سد در منطقه تحت مدیریت خود مخالفیم ضمن آنکه مجوز تمامی سدهای کشور متمرکز و در سازمان مرکزی صادر می شود.

وی اظهارکرد: شرکت آب منطقه ای اصفهان ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای با محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد، خواهان مطالعات ارزیابی زیست محیطی تامین بخشی از آب شرب استان اصفهان در محدوده منطقه روستای «ماندگان» واقع در منطقه تحت مدیریت محیط زیست کهگیلویه‌وبویراحمد اما در جغرافیایی شهرستان سمیرم استان اصفهان شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد خاطرنشان کرد: مکان پیشنهادی در محدوده جغرافیایی شهرستان سمیرم استان اصفهان قرار دارد، اما با توجه به اینکه از سال ۱۳۹۶ تا کنون حفاظت  از آن منطقه در قالب طرح «مدیریت یکپارچه دنا» به استان کهگیلویه و بویراحمد واگذار شده و بخشی از مکان مطالعاتی درخواستی در محدوده اراضی تحت مدیریت محیط زیست ما قرار گرفته است، نیاز بود که از استان ما استعلام گرفته شود.

جاودان خرد تصریح کرد: کمتر از ۲۴ ساعت به تاریخ ۱۷ بهمن ماه طی ۱۲ بند به استعلام دریافتی پاسخ شفاف و مستدل داده شده که با مطالعه ژئوتکنیک طرح موافق اما با هرگونه ساخت و ساز و اقدامات عمرانی و سدسازی در محدوده منطقه تحت مدیربت محیط زیست استان مخالف هستیم.

وی ادامه داد: مطابق با قانون ساخت سد منوط به اخذ مجوز زیست محیطی است و قانونا باید ۱۰۰ متر با مرز منطقه حفاظت شده فاصله داشته باشد  بنابراین بدلیل اینکه بخشی از این سد در محدوده منطقه تحت مدیریت ما قرار دارد، شرایط لازم را دارا نبوده و اینکه متولیان سد قبل از  دریافت مجوز، اقدامات عمرانی انجام دهند مخالف قانون است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: تاکنون به تمامی مکاتباتی که از طرف استان اصفهان و سازمان مرکزی در خصوص این سد از کهگیلویه وبویراحمد درخواست شده جواب منفی داده‌ایم.

جاودان خرد تاکید کرد: تمامی مجوزهای صادره برای سدهای کشور راسا متمرکز در سازمان مرکزی صادر می شود و تنها بخشی از استعلام‌ها از استان‌ها گرفته می‌شود.

ضرورت مدیریت یکپارچه منطقه حفاظت شده دنا

محمد بهرامی، نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر ضرورت مدیریت یکپارچه منطقه حفاظت شده دنا گفت: این موضوع با رئیس جمهور مطرح شده و در اولین فرصت پس از انجام مراحل اولیه استقرار دولت، نیز موضوع مدیریت جامع این منطقه و هم موضوع ساخت سد به طور جدی پیگیری می‌شود.

وی از لغو مصوبه ‌واگذاری دنای شمالی به استان اصفهان خبر داد و افزود: فعلاً جلوی این کار را گرفتیم.

بهرامی اظهارکرد: به محض اطلاع از این اقدام، تلاش‌های متعددی را انجام دادیم و تا این لحظه اجرای این مصوبه متوقف شده است.

ابعاد کامل این مسئله باید روشن شود

آرش مصلح، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان کهگیلویه و بویراحمد، هم از ضرورت تعیین صورت مسئله و شفاف سازی در این موضوع خبر داد و گفت: ابعاد کامل این مسئله واگذاری دنای شمالی و ساخت سد باید روشن شود.

وی با اشاره به اهمیت مدیریت جامع و یکپارچه در این موضوع اظهار کرد: به عنوان مثال در حوزه آب ریز کارون بزرگ، استان‌هایی از جمله کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، چهار محال بختیاری و لرستان در یک زیر مجموعه مدیریت می‌شود.

یکپارچگی مدیریت اکوسیستم دنا باید حفظ شود

«محسن آرمین»، عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج در گفت و گو با خبرنگار ایسنا گفت: از نظر محیط زیستی و اصول فنی یکپارچگی مدیریت اکوسیستم دنا باید حفظ شود. مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد باید تمام انرژی خود را روی لغو شدن مصوبه واگذاری مدیریت دنای شمالی به استان اصفهان بگذارند.

وی افزود: مطرح شدن سد ماندگان از سوی استان اصفهان به این خاطر است تا اذهان به سمت سد برده شود و مصوبه واگذاری لغو نشود و مصوبه به قوت خود باقی بماند. مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد باید موضوع سد ماندگان را با عنوان موضوع اصلی قرار دهند.

آرمین اظهار کرد: از نظر محیط زیست و اصول فنی یکپارچگی مدیریت اکوسیستم دنا باید حفظ شود چرا که استان اصفهان دارای یک اکوسیستم خشک، نیمه خشک و بیابانی است و به لحاظ اصول آمایش سرزمینی مدیریت اکوسیستم دنا با چهارچوب ذهنی و فکری مدیران اصفهانی همخوانی ندارد. اقلیم، حیات وحش و تنوع زیستی استان اصفهان با استان کهگیلویه و بویراحمد و دنا متفاوت است بنابراین باید یکپارچگی مدیریت دنا حفظ شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج خاطرنشان کرد: در مصوبه جدید واگذاری دنای شمالی به استان اصفهان منطقه شکار ممنوع پادنا به منطقه حفاظت شده ارتقا داده شد و این مسئله خوبی است اما بحث سدسازی کاملاً در تضاد با این موضوع است. وقتی منطقه شکار ممنوع به منطقه حفاظت شده ارتقا می‌یابد باید قوانین سفت و سخت‌تر محیط زیستی اعمال شود و سطح حفاظت بالاتر رود، اگر واقعاً می‌  …خواهد بحث حفاظت بهتر شود چرا قرار است سد ماندگان در منطقه حفاظت شده ساخته شود.

محیط زیست دنا فدای ساخت سد ماندگان نشود

آرمین تصریح کرد: حیات وحش دنا فصل سرما و گرما دارند، در اکوسیستم دنای شمالی و جنوبی جابجا می‌شوند بنابراین نباید محیط زیست دنا فدای ساخت سد ماندگان شود. دنا دهمین زیست کره و ذخیرگاه دنیاست، این زیست کره ۲۵۵ هزار هکتار است که بخش اعظمی از این میزان یعنی ۱۵۰ هزار هکتار در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است.

وی ادامه داد: با در نظر گرفتن مسائل فنی محیط زیستی می‌توان مصوبه واگذاری دنای شمالی به استان اصفهان را لغو کرد. دنای شمالی و دنای جنوبی در دو سمت رشته کوه دنا هستند که تا ارتفاعی منطقه حفاظت شده و بالاتر از آن پارک ملی دناست و از سال ۱۳۶۹ تاکنون مدیریت اکوسیستم منطقه حفاظت شده دنای شمالی و جنوبی، به استان کهگیلویه و بویراحمد واگذار شده بود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج بیان کرد: هدف استان اصفهان محیط زیست و حفاظت از این اکوسیستم نیست و اگر هدف حفاظت از محیط زیست بود بر روی سایر مناطق حفاظت شده مشترک با سایر استان‌ها و آلودگی در استان اصفهان کار می کرد.

لغو مصوبه واگذاری دنای شمالی مطالبه عمومی مردم و مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد

سید جواد هاشمی، معاون سیاسی و امنیتی استانداری کهگیلویه و بویراحمد با حضور در بین حاضران ضمن شنیدن مطالبه آنها گفت: لغو موضوع مصوبه واگذاری دنای شمالی یک مطالبه عمومی مردم و مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد است که همه در این خصوص وظیفه داریم.

وی افزود: واگذاری دنای شمالی به استان اصفهان ۱۳ اردیبهشت ماه امسال مصوب و تصمیم گرفته شد، تا ۳۰ اردیبهشت ماه امسال ابلاغ نشده بود، ۳۰ خرداد به استان ابلاغ شد و ۶ تیر ماه ۱۴۰۳ نیز محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد نسبت به این موضوع مخالفت و اعتراض کرد.

معاون سیاسی و امنیتی استانداری کهگیلویه و بویراحمد خاطرنشان کرد: اینکه محیط زیست کشور گفته از مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد جهت حضور در شورای عالی محیط زیست دعوت کرده‌ایم کسی حضور نیافته کذب محض است.

هاشمی تصریح کرد: پس از مصوبه دو دعوتنامه طی ماه‌های تیر و مرداد امسال برای مسئولان این استان فرستاده شده که جهت اجرای مصوبه بوده است و مسئولان استان به نشانه اعتراض در جلسه حاضر نشدند.

با ساخت سد ماندگان فاجعه زیست محیطی در دنا رخ می دهد

سردار حمید خرم‌دل، فرمانده سپاه فتح استان کهگیلویه و بویراحمد در نشست با خبرنگاران استان در خصوص موضوع واگذاری دنا شمالی به استان اصفهان توضیحاتی ارائه کرد و گفت: در گذشته محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد به محیط زیست کشور به دلیل کمبود نیرو، امکانات و اعتبار اعلام کردند توان اداره محدوده شهرستان سمیرم را نداریم و شما این بخش را به اصفهان واگذار کنید.

وی اظهارکرد: طبق صحبتهای صورت گرفته با یکی از کارشناس حوزه محیط زیست کشور و همچنین مسئله اداره این منطقه توسط چه کسی باشد مشکلی ندارد، اما نگرانی او در خصوص سد خرسان ۳ بود و اینکه با احداث آن دمای هوا منطقه ۱۰ درجه افزایش پیدا می‌کند و اگر سد ساخته شود علاوه بر افزایش دما، کل بارش برف دنا از ۱۲۰۰ به ۷۰۰ میلی‌متر باران کاهش پیدا می‌کند و بر شرایط زیست محیطی استان ما و فارس، چهارمحال و بختیاری و… تاثیر منفی خواهد داشت.

سردار خرم‌دل تصریح کرد: ساخت سدی دیگر به نام سد «ماندگان» در حوزه دنای شمالی و منطقه حفاظت شده دنا توسط محیط زیست اصفهان مطرح شده، اما با ساخت این سد، فاجعه زیستی در دنا اتفاق می افتد و وجود این دو سد سبب مشکلات فراوان در محیط زیست و اکوسیستم دنا خواهد شد.

وی ادامه داد: در شورای تامین استان کهگیلویه و بویراحمد مصوب شد وجود سد «ماندگان» توسط کارشناسان زیست محیطی و اساتید دانشگاه‌ها و حقوقدانان بررسی شود، اما بدانید یک سانتیمتر خاک استان کهگیلویه و بویراحمد و خاک اصفهان جابه‌جا نمی‌شود.

فرمانده سپاه فتح استان کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: مصوبه جابه جایی مدیریت در دنای شمالی مهم نیست بلکه طبق اظهارات دکتر بادام فیروز در سازمان محیط زیست کشور و کارشناسان مربوطه ساخت سد «ماندگان» سبب آثار مخرب زیست محیطی می‌شود.

سردار خرمدل تاکید کرد: تقسیمات جغرافیایی یا خاک توسط محیط زیست انجام نمی‌شود اما مدیریت آن توسط محیط زیست است، بنابراین موضوع بحث آثار زیست محیطی است.

واگذاری مدیریت بخشی از منطقه حفاظت شده دنا به استان اصفهان قابلیت اجرایی ندارد

غلامرضا تاجگردون، نماینده مردم شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی از توقف واگذاری بخشی از مدیریت منطقه حفاظت شده دنا خبر داد و گفت: در تماس تلفنی با رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، واگذاری مدیریت بخشی از منطقه حفاظت شده دنا به استان اصفهان متوقف شد.

وی به مصوبه جدایی مدیریت دنای شمالی واکنش نشان داد و اظهارکرد: با پیگیری‌ و تماس تلفنی با رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، واگذاری مدیریت بخشی از منطقه حفاظت شده دنا به استان اصفهان متوقف شد.

تاجگردون تصریح کرد: در تداوم پیگیری ویژه نماینده بویراحمد نیز اینجانب با علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مذاکره داشتم و به معاون ذیربط دستور داده شد که این مصوبه متوقف شود و در یک فرایند فنی و اداری موضوع حل و فصل شود.

نماینده مردم شهرستان های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: واگذاری مدیریت بخشی از منطقه حفاظت شده دنا به استان اصفهان قابلیت اجرایی ندارد.

در مسئله دنای شمالی باید کارشناسان تصمیم بگیرند

آیت الله سید نصیر حسینی، امام جمعه شهر یاسوج و نماینده ولی فقیه در استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: در مسئله دنای شمالی باید کارشناسان تصمیم بگیرند و آنچه به نفع منطقه است مصوب و اعلام شود.

وی با بیان اینکه پیشتر مدیریت منطقه حفاظت شده دنا به کهگیلویه و بویراحمد واگذار شد، افزود: استان کهگیلویه و بویراحمد در این زمینه مدیریت مطلوبی داشته است، مدیران سابق نامه‌ای نوشتند که مشخص نیست با استاندار سابق مشورت کردند یا خیر، با من که مشورتی نکردند، اما بر اساس مستندات مدیریت ما در نگهداری از این منطقه خوب بود، که برخی مسائل تصمیم‌های کشوری است و باید منطقی باشیم.

حسینی اظهارکرد: به دلیل تلاش‌های خوب در استان کهگیلویه و بویراحمد معتقدیم باید منطقه حفاظت شده دنا مدیریت واحد باشد و از طرفی باید دید طبق نظر کارشناسان دو مدیریتی به نفع استان است یا یک مدیریتی به نفع محیط زیست است.

دنا هویت ما و عضو جدایی ناپذیر کهگیلویه و بویراحمد

همچنین حجت الاسلام سید محمد موحد، نماینده مردم شهرستان‌های کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص با بیان اینکه دنا هویت ما و عضو جدایی ناپذیر سرزمین چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد است، گفت: در کنار دیگر همکارانم در مجمع نمایندگان استان به مسئولان سازمان محیط زیست تذکر جدی داده ایم که از هرگونه شیطنت و اقدام نابجا بپرهیزند.

ورود دانشگاه به ماجرای مصوبه واگذاری دنای شمالی به اصفهان

بهادر کرمی، رئیس دانشگاه یاسوج به موضوع ورود دانشگاه به ماجرای مصوبه واگذاری حفاظت محیط زیست دنای شمالی به اصفهان (دنای شمالی از نظر تقسیمات کشوری بخشی از استان اصفهان است) پرداخت و توضیحاتی ارائه کرد.

وی ضمن بیان توضیحاتی در خصوص برخی حواشی پیش آمده از برگزاری جلسه کارشناسی دانشگاه یاسوج و ارسال نتیجه این نشست به مراجع ذی صلاح خبر داد.

دفاع از دنا دفاع از حیات ایران است

علی خرامین عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: باید عالمانه، آگاهانه و با منطق از هویت و سرنوشتمان و دنا دفاع کنیم. از مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد، به‌خصوص نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون می‌خواهیم که از فرصت مجلس برای دفاع از حق این مردم استفاده کنند.

وی خطاب به مردم سمیرم افزود: اگر کوچک‌ترین سدی در دنای شمالی احداث شود هم سی سخت آسیب می‌بیند و هم پادنا؛ بنابراین از مردم سمیرم می‌خواهیم که به کمک ما بیایند و ما دست آنها را می‌بوسیم.

مصوبه شورای عالی محیط زیست در خصوص ضلع شمالی دنا فعلا متوقف است

سعید کریمی، مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز گفت: مصوبه شورای عالی محیط زیست در خصوص ضلع شمالی دنا فعلا متوقف است البته ملغی شدن و تغییر آن منوط به تصمیم گیری در همان شورای عالی حفاظت محیط زیست است و اگر تصمیم جدیدی آنجا گرفته نشود مصوبه جدایی مدیریت بخشی از دنا به اصفهان ابلاغ می شود.

وی با بیان اینکه سد ماندگان فعلا مجوز ندارد، افزود: این سد در استان اصفهان ارزیابی زیست محیطی شده برای ما ارسال شده، بررسی کردیم و برخی تغییرات و اصلاحات را نیاز دیدیم و البته در نهایت باید در سطح ملی تصمیم گیری شود. تجهیز کارگاه چیز خاصی نیست!

کریمی اظهارکرد: وزارت نیرو تخصیص ۲۵۰میلیون متر مکعبی به اصفهان داده از محل سد خرسان ۳، آنجا انجام نشده و نیاز هست حتماً به نحوی این آب برای شرب اصفهان به دلیل اضطرار تأمین شود.

مدیرکل دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست کشور بیان کرد: ما بدون بررسی دقیق اثرات زیست محیطی اجازه کار به پروژه ای نخواهیم داد، از استان‌ها هم نظرات مشورتی را می گیریم و البته در نهایت تصمیم در سطح ملی است.

سختگیر نبودن محیط زیست در خصوص سد«ماندگان» مایه تعجب است

«جهانگیر حبیبی»، کارشناس امور آب نیز گفت: وی با اشاره به موضوع مدیریت یکپارچه منابع آب و اینکه اگر قرار است آبی در جایی مدیریت شود باید به همه مناطق و جوانب آن توجه شود، افزود: تا سال ۱۴۰۱ اصلا اسمی از سد ماندگان و احداث آن در وزارت نیرو نبود.

کارشناس امور آب ادامه داد: مایه تعجب است که محیط زیست حتی برای طرح ها در جایی که منطقه حفاظت شده هم نیست سخت‌گیری های خاص دارد اما در رابطه با ماندگان فعالیت تجهیز کارگاه و سد سازی آن هم بدون مجوز ، اما هیچ سختگیری وجود ندارد.

حبیبی اضافه کرد: ۲۰۱ کیلومتر خط انتقال سد ماندگان با خط لوله ۲۰۰۰ میلی متر در حال اتمام است.

وی  بیان کرد: قرار بود بند انحرافی و نه سد ایجاد شود اما اکنون بنای ساخت سدی با ظرفیت ۳۰۰ میلیون متر مکعب(تخصیص ۲۸۰ میلیون متر مکعب توسط اصفهان گرفته شده) دارند.

یادآور می شود که مصوبه جدایی شمال دنا به وسعت ۶۱ هزار هکتار از استان کهگیلویه و بویراحمد و واگذاری آن به استان اصفهان بدون حضور مسئولان ارشد کهگیلویه و بویراحمد اردیبهشت ماه امسال در شورای عالی محیط زیست به تصویب رسیده است.۱۳ اردیبهشت ماه، شورای عالی محیط زیست با حضور هشت وزیر، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، استاندارد، مدیریت بحران، چهار استاد دانشگاه و به ریاست رئیس جمهور شهید برگزار شده است.