فرش گیلان و رویای جهانی شدن

تی تی خبر : اگر هنرمندان بافنده فرش در گیلان که تولیدات قابل توجهی در طول سال دارند تحت حمایت دولت قرار گیرند، مطمئنا انگیزه لازم برای فعالیت بیشتر و رونق فرشبافی در گیلان افزایش می‌یابد…

صنعت فرش از مهم‌ترین منابع درآمد ارزی کشور محسوب می‌شود. بعد از صادرات نفت، صادرات فرش‌های دستبافت توانسته طی سال‌های متوالی منابع مالی قابل توجهی را برای کشور به ارمغان بیاورد.

در گیلان نیز که زمانی مرکز پرورش کرم ابریشم و صنعت نوغانداری بود، بهترین مواد اولیه فرش‌های ابریشمی تولید می‌شد.
این در حالی است که با وجود چنین ظرفیتی، بی‌توجهی دامان فرش بافان گیلانی را گرفته و شاهد رکود بازار بافندگان گیلانی طی سال‌های اخیر بوده‌ایم. اگرچه امروز رونق صنعت نوغانداری و تولید نخ ابریشم در گیلان رو به افول رفته و شاهد درخشانی سابق در این صنعت نیستیم، اما توجه و حمایت‌ها از فرش بافان نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است؛به طوری که در سال گذشته بازارچه دائمی عرضه فرش‌های دستباف با تاکیدات «محمدعلی نجفی» استاندار گیلان راه اندازی شد که توانسته رضایت تولیدکنندگان فرش ابریشم در گیلان را جلب کند، اما هنوز هم برخی از مشکلات این هنر صنعت در میان ۱۳ هزار بافنده گیلانی خودنمایی می‌کند.

در انتظار رونق و شکوفایی
یکی از تولیدکنندگان و مدیران کارگاه‌های متمرکز و غیرمتمرکز فرشبافی در گیلان در گفت‌و‌گو با همشهری، تاثیر رکود بازار فرش گیلان طی سال‌های اخیر را بر پیکره این هنر-صنعت سنگین ارزیابی می‌کند و می‌گوید: با نبود حمایت طی چندین سال از فرش گیلان، انگیزه کار از میان بافندگان رخت بربسته و اکنون فرش گیلان همچون کودکی نوپا مجددا به دنبال شکوفایی و رشد است.
«فیروزه صدیقی» بر این باور است که حمایت از هنر-صنعت فرش در گیلان می‌تواند مجددا انگیزه و رغبت را بین بافندگان ایجاد کند و رسیدن به چنین استقبالی از فرشبافی با حمایت از بافندگان و توجه به امنیت شغلی آن‌ها امکان پذیر است.
وی می‌افزاید: با وجود این‌که در سال‌های گذشته دولت تلاش کرد که با بیمه بافندگان گامی موثر در این راستا بردارد، اما برخی سوءاستفاده‌ها از این فرصت باعث شد که بسیاری از بافندگان اصیل و قدیمی این هنر-صنعت در گیلان از پوشش بیمه‌ای محروم بمانند و انگیزه فعالیت خود را با وجود رکود بازار فرش از دست بدهند.
اشاره این تولیدکننده به افرادی است که در سال‌های گذشته با استفاده از فرصت پوشش بیمه‌ای هنرمندان قالیباف، کسانی را زیر پوشش این بیمه وارد کردند که تولیدات مستمری را در این حوزه ندارند، بلکه تنها با استفاده از پوشش بیمه‌ای به دنبال رسیدن به اهداف شخصی خود بودند.
صدیقی می‌گوید: اگر هنرمندان بافنده فرش در گیلان که تولیدات قابل توجهی در طول سال دارند تحت حمایت دولت قرار گیرند، مطمئنا انگیزه لازم برای فعالیت بیشتر و رونق فرشبافی در گیلان افزایش می‌یابد.

بیمه نشدن  برای فرشبافان
علاوه بر این تولیدکننده، یکی دیگر از فعالان با سابقه فرشبافی تمام ابریشم در گیلان، نبود پوشش بیمه‌ای اغلب هنرمندان این حوزه را از دغدغه‌های بافندگان و موانع رشد فرشبافی در گیلان برمی شمرد.
«احمد نیاسری» به همشهری می‌گوید: در سال‌های گذشته به دلیل رصد نامناسب فعالیت‌های فرشبافان، بسیاری از افرادی که تنها به صورت مقطعی به بافت تابلوفرش می‌پرداختند، موفق به دریافت پوشش بیمه‌ای در استان شده‌اند که متاسفانه این اقدام، ظرفیت این بیمه برای هنرمندان باسابقه و بافندگان اصیل را محدود کرده است.
به گفته این تولیدکننده، اغلب بافندگانی که به طور دائم و حرفه‌ای به بافت فرش می‌پردازند، از گردونه پوشش بیمه‌ای دولت خارج مانده‌اند و امنیت خاطر از ادامه این فعالیت را در استان از دست داده‌اند.
وی می‌افزاید: شرایطی که امروز برای پوشش بیمه‌ای بافندگان با تجربه از سوی دولت و سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌شود خروج ۱۰ نفر از پوشش بیمه‌ای فوق است تا به جای آن ۱۰ نفر، یک بافنده بتواند تحت پوشش بیمه قرار گیرد در حالی که چنین رقمی به سختی میسر است. به گزارش شمال ما، نیاسری تاکید می‌کند: تبحر و مهارت بافندگان گیلانی فرش ابریشمی همسطح بافندگان قطب‌های فرشبافی کشور است، اما دغدغه به خاطر نبود بیمه سبب شده که اقتصاد این بافندگان زیر سوال برود.

برگزاری دوره‌های آموزشی
دغدغه‌های فعالان حوزه فرش گیلان برای رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آشنا است. «مجتبی مهری» در گفت‌و‌گو با همشهری با بیان این‌که در سال‌های اخیر تلاش شده که مشکلات حوزه هنر صنعت فرش در گیلان گام‌به‌گام رفع شود، اظهار می‌کند: متاسفانه سال‌ها بی‌توجهی به فرش گیلان باعث شده که تبحر بافندگان و قدمت این هنر-صنعت در گیلان کمرنگ شود، اما ۲ سال اخیر سعی کرده‌ایم که با حمایت از فرشبافان جلوی افول این هنر- صنعت را در استان بگیریم.
وی می‌افزاید: ایجاد بازارچه دائمی فرش دستباف گیلان، تشکیل خانه فرش گیلان با حمایت مرکز ملی فرش ایران و همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی از جمله اقداماتی است که در ۲ سال اخیر انجام شده تا بتوان انگیزه کار را در بین بافندگان ارتقا داد.
مهری تشکیل خانه فرش گیلان را یکی از اقدامات برای ایجاد تمرکز بیشتر بافندگان گیلانی روی فرش‌های تمام ابریشمی عنوان می‌کند و می‌گوید: مطمئنا بافتن فرش‌های تمام ابریشمی برای بافندگان نسبت به تابلوفرش‌ها از لحاظ درآمدی مناسب‌تر است؛بنابر این از نخستین گام‌هایی که در ۲‌سال گذشته برای هدایت بافندگان گیلانی به‌سوی بافتن فرش‌های ابریشمی به جای تابلوفرش برداشته شده، تشکیل خانه فرش گیلان و برگزاری دوره‌های آموزشی برای فارغ التحصیلان این حوزه بوده است.
وی می‌افزاید: ایجاد درآمد پایدار برای بافندگان مستلزم مهیا کردن فضای فروش و عرضه فرش‌ها در سطح کشوری و به عبارت بهتر برندسازی فرش گیلان است. به گزارش شمال ما، رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان ادامه می‌دهد: متاسفانه در سال‌های گذشته فرش دستباف گیلان به نام استان‌های دیگر مطرح می‌شد و به نوعی بافندگان گیلانی ناشناخته مانده بودند که با تشکیل خانه فرش و به رسمیت شناختن انجمن فارغ التحصیلان فرش گیلان تلاش شده علاوه بر مطرح کردن برند فرش گیلان، انگیزه لازم برای احیای این هنر-صنعت در میان بافندگان ایجاد شود.
مهری تاکید می‌کند: عرضه مواد اولیه کیفی با قیمت مناسب نیز از دیگر راهکارهایی است که در استان به دنبال اجرای آن هستیم تا بتوانیم فضای اشتغالزایی در حوزه فرش را در استان احیا کنیم.
به گفته وی، علاوه بر مهیا کردن فضای بهتر برای درآمدزایی بافندگان فرش گیلان، تلاش شده امنیت شغلی مناسب برای فعالان این حوزه فراهم شود.
مهری بیان می‌کند: از ۱۳ هزار بافنده گیلانی، ۹ هزار بافنده تحت پوشش بیمه‌ای هستند که مطمئنا پوشش بیمه‌ای مابقی بافندگان نیز در دستور کار قرار دارد.

مکث
فرش را به عرش برسانیم
طفل نوپای فرش گیلان برای رسیدن به بلوغ نیازمند برداشتن گام‌های استوار و مستمر است،گام‌هایی که بتواند علاوه بر درآمدزایی برای بافندگان این هنر اصیل ایرانی، امنیت شغلی آنان را نیز تامین کند.
بی‌شک توجه به ابریشم و صنعت نوغانداری گیلان نیز یکی دیگر از گام‌هایی است که می‌تواند در حمایت از فرشبافی گیلان برداشته شود تا در آینده نه چندان دور بتوان شاهد شکوفایی این هنر-صنعت در استان و خودنمایی فرش‌های گیلان در بازارهای بین المللی بود.

منبع : شمال ما به نقل از همشهری/ مائده اسفندمز