طرح جابر چیست ؟

طرح جابر یا جابربن حیان یک برنامه آموزشی است که اخیراً توسط وزارت آموزش و پرورش به مدارس ابتدایی ایران معرفی شده است. این برنامه به عنوان یک الگو برای آموزش و پرورش در مدارس کشور تدوین شده است و به تدریج در کشورهای همسایه نیز به کار گرفته می‌شود. برخی از کشورها مانند روسیه به خصوص از این برنامه پژوهشی بسیار استقبال کرده‌اند.

حرف تازه – رپورتاژ آگهی: برنامه طرح جابر به صورتی کار می‌کند که در ابتدا بخشنامه‌ای از سوی اداره آموزش و پرورش به مدارس منطقه اعلام می‌شود و مدیران مدارس این بخشنامه و دستورالعمل‌های آن را به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند. سپس دانش‌آموزان علاقه‌مند می‌توانند برنامه‌های خود را تنظیم کنند و پروژه‌هایی که تحت نظر معلم راهنما انجام می‌دهند را آغاز کنند.

برنامه طرح جابر شامل مراحل مختلفی است که از جمله تحقیقات مرتبط با موضوع، دفتر کارنما، دست‌سازه و تحقیق زمینه‌ای پروژه می‌شود. تحقیق زمینه‌ای پروژه به شرحی از عنوان پروژه، تعریف مسئله، عکس‌ها و مستندات مرتبط با تحقیقات انجام شده، سپاسگزاری از اعضای گروه و حامیان پروژه، طبقه‌بندی، نتیجه‌گیری و منابع مرتبط با پروژه اشاره دارد.

دفتر کارنما پروژه شامل مستندات نوشتاری مرتبط با پروژه است که به داوران ارائه می‌شود. هر دانش‌آموزی که پروژه‌ای در اطار برنامه طرح جابر انجام داده باشد، باید از ابتدا تمام فعالیت‌های انجام شده را به دقت در دفتر کارنما یادداشت کند. این اقدام به وضوح مشکلات و محدودیت‌های پروژه را شفاف می‌سازد.

همچنین، مدل پروژه در این برنامه اهمیت دارد. هرچند اجباری نیست، اما مدل پروژه می‌تواند تاثیر مهمی بر نتیجه نهایی پروژه داشته باشد و پروژه را برتری بخشد. دست‌سازه پروژه به ویژه برای دانش‌آموزان پایه‌های پنجم و ششم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برنامه طرح جابر شامل بخش‌های مختلفی مانند آزمایش‌ها نیز می‌شود. در این بخش، دانش‌آموزان آزمایش‌های مختلف را انجام می‌دهند و نتایج آن را به صورت مستندات در پروژه خود ارائه می‌دهند.

به طور کلی، برنامه طرح جابر یک برنامه آموزشی و پژوهشی است که از دانش‌آموزان تقاضای مشارکت در طراحی پروژه‌های مختلف را دارد و به آن‌ها امکان می‌دهد تا مهارت‌های مختلفی را در طول اجرای پروژه‌های خود توسعه دهند. این برنامه به بهبود مهارت‌های پژوهشی و تحلیلی دانش‌آموزان کمک کرده و ایشان را به فعالیت‌های پژوهشی علاقه‌مند کرده و ایشان را به دانش‌آموزان فعال تری تبدیل می‌کند.

بهترین موضوع طرح جابر چیست ؟

موضوعی که برای طرح جابر مناسب است، باید تحت عنوان یک موضوع پژوهشی جذاب و مفید برای دانش‌آموزان قرار گیرد. این موضوع باید با توجه به سطح دانش و سن دانش‌آموزان انتخاب شود. برخی موضوعات که ممکن است برای طرح جابر مناسب باشند، عبارتند از:

حفاظت از محیط زیست: دانش‌آموزان می‌توانند پروژه‌هایی در زمینه حفاظت از محیط زیست انجام دهند. مثلاً بررسی اثرات زباله‌های پلاستیکی بر محیط زیست، راه‌های کاهش مصرف آب، یا حفظ جنگل‌ها.

علم و تکنولوژی: موضوعات مرتبط با نوآوری و تکنولوژی می‌توانند جذاب باشند. مثلاً بررسی ربات‌ها در صنعت، تأثیر اینترنت اشیاء (IoT) بر زندگی روزمره یا مفاهیم بنیانگذاری کدنویسی.

جامعه‌شناسی: موضوعات مرتبط با جوامع و اجتماعات می‌توانند آموزنده باشند. بررسی مسائل اجتماعی مانند ترک تحصیل، افزایش مشکلات ترافیکی در شهرها، یا ارتقاء سطح تفکرات مثبت در جامعه.

علوم پزشکی: موضوعات مرتبط با بهبود سلامتی و پزشکی نیز ممکن است جذاب باشند. مثلاً تأثیر تغذیه مناسب بر سلامت، اهمیت واکسیناسیون، یا مسائل روانی و روان‌شناسی.

هنر و فرهنگ: بررسی موضوعات مرتبط با هنر و فرهنگ می‌تواند خلاقیت دانش‌آموزان را تشویق کند. مثلاً تأثیر هنر بر افکار و احساسات انسان‌ها، معرفی هنرمندان بزرگ و آثارشان، یا مسائل مرتبط با حفظ فرهنگ و سنن محلی.

علوم اجتماعی: موضوعات مرتبط با علوم اجتماعی مانند تاریخ، جغرافیا، و اقتصاد می‌توانند مفید باشند. بررسی تاریخ یک شهر یا منطقه، تأثیرات تغییرات اقتصادی در جوامع، یا ژئوپلیتیک مناطق.

مهم است که موضوعی انتخاب شود که دانش‌آموزان بتوانند به آن علاقه نشان دهند و در طول پروژه از آن لذت ببرند. همچنین، موضوع باید مناسب سطح دانشی و توانمندی‌های دانش‌آموزان باشد تا آنها بتوانند به خوبی در پروژه مشارکت کنند.

منبع