ضد حمله اقتصادی آنکارا علیه واشنگتن و لزوم احتیاط در برابر ترکیه

حرف تازه – ترکیه تعرفه گمرکی بر شماری از اقلام وارداتی از آمریکا را افزایش داد. همزمان، برخی رسانه‌های ترکیه از استقبال مردم از درخواست رئیس جمهوری برای حمایت از پول ملی آن کشور خبر داده‌اند. دامنه این استقبال و تاثیر احتمالی آن بر نرخ برابری لیر مشخص نیست.
به گزارش بی‌بی‌سی روز گذشته (چهارشنبه) دولت ترکیه اعلام کرد که از یک رشته کالاهای وارداتی از آمریکا تعرفه گمرکی بیشتری دریافت خواهد کرد. در فهرست اعلام شده در روزنامه رسمی ترکیه، اقلام متنوعی شامل برنج، خودرو، نوشابه‌های الکلی، زغال سنگ و نظایر آن دیده می‌شود.
در پی انتشار این فهرست، معاون رئیس جمهوری ترکیه در توییتر خود نوشت که افزایش تعرفه گمرکی «در چارچوب اصل مقابله به مثل و به تلافی حملات اقتصادی آگاهانه ایالات متحده» صورت گرفته است. ساعاتی پیش از آن، «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه، تلویحا هشدار داده بود که ممکن است کالاهای الکترونیکی ساخت آمریکا را تحریم کند.
به گزارش بی‌بی‌سی روز گذشته تصاویری از صف خریداران در برابر فروشگاه‌های عرضه کالاهای لوکس خارجی منتشر شد که حکایت از آن داشت که مردم می‌کوشند قبل از افزایش بهای این کالاها در اثر ضعف لیر، خرید خود را انجام دهند..
از سوی دیگر برخی رسانه‌های خبری ترکیه با انتشار تصاویری از چند صرافی در استانبول و حضور افرادی در برابر آنها، نوشتند که مردم ترکیه به خواست «رجب طیب اردوغان» پاسخ داده و برای فروش ارز در برابر صرافی‌ها صف کشیده‌اند و گفته‌اند که هدفشان حمایت از رئیس جمهوری است. هنوز مشخص نیست که آیا تبدیل ارز به لیر گسترده بوده و باعث تقویت پول ملی ترکیه خواهد شد یا جنبه تبلیغاتی داشته است.
حمایت مسکو از آنکارا
در حالی که روابط نظامی ترکیه با روسیه همواره باعث ناخرسندی کشورهای غربی و از جمله ایالات متحده بوده  است؛ «مولود چاووش‌اوغلو»، وزیر خارجه ترکیه پس از دیدار با همتای روسی خود تاکید کرد که دوران تحریم‌ها باید به پایان برسد.
به گزارش خبرگزاری آلمان، چاووش‌اوغلو در نشست خبری مشترک با لاوروف با تاکید بر اهمیت ثبات و استحکام قدرت اقتصادی ترکیه برای اروپا هشدار داد که تحریم‌هایی که آمریکا علیه این کشور اعمال کرده ممکن است در آینده شامل یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز بشود.
وزیر خارجه روسیه نیز در این نشست خبری که در آنکارا برگزار شد تحریم‌های ایالات متحده را غیرقانونی و فاقد مشروعیت خواند و تصریح کرد که این‌گونه سیاست‌ها برای مدت طولانی پایدار نخواهند بود.
لاوروف ایالات متحده را متهم کرد که با اعمال تحریم علیه ترکیه و روسیه تلاش می‌کند در بازار تجارت جهانی به شکل ناعادلانه برای خود مزیت کسب کند. او افزود خواست آمریکا این است که در مناسبات بین‌المللی بدون نظرخواهی از دیگر کشورها حرف اول را بزند.
تماس تلفنی مرکل با اردوغان
روز گذشته (چهارشنبه) «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان تلفنی گفتگوی کردند. اردوغان و مرکل طی تماس تلفنی در مورد دیدار وزیر دارایی و خزانه داری ترکیه و وزیر دارایی و اقتصاد آلمان به توافق دست یافتند. طرفین همچنین بر تقویت همکاری ها با تداوم دیدار مقامات بلندپایه دو کشور تاکید کردند.
اردوغان و مرکل طی تماس تلفنی ضمن بررسی تحولات اخیر، دیدار دوجانبه خود که قرار است در برلین در آخر ماه سپتامبر سال جاری صورت بگیرد را مورد بحث قرار دادند. 
سخنگوی اردوغان اعلام کرده است که اردوغان امروز با «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه درباره اختلافات ترکیه با آمریکا گفت‌وگو خواهد کرد.
مخالفت آنکارا با آزادی کشیش آمریکایی
اختلافات آمریکا و ترکیه از بازداشت کشیش آمریکایی آغاز شد. پس از آنکه رئیس جمهوری آمریکا مستقیما خواستار آزادی کشیش برانسون شد، دولت ترکیه وضعیت این شهروند آمریکایی را از زندان به حبس خانگی تغییر داد. در واکنش به این اقدام، دولت آمریکا وزیران کشور و دادگستری ترکیه را تحرم کرد و ترکیه نیز گفت که متقابلا دو وزیر آمریکایی را تحریم کرده است. 
پس از آنکه آمریکا به ترکیه هشدار داده در صورتیکه با آزادی این کشیش مخالفت کند تحریم‌های بیشتری را علیه آن اعمال خواهد کرد. روز گذشته رسانه‌های محلی ترکیه اعلام کردند، دادگاه ترکیه‌ای با درخواست استیناف برای لغو حبس خانگی برانسون مخالفت کرد. دادگاه شهر ازمیر این درخواست را رد و تاکید کرد، برانسون در حبس خانگی خواهد ماند.
یک مسؤول کاخ سفید گفته است که دولت آمریکا در این مساله کاملا قاطع و جدی است و رئیس‌جمهوری آمریکا متعهد به بازگرداندن کشیش برانسون به کشور است و اگر ظرف روزهای آینده شاهد اقداماتی در این باره نباشیم تدابیر بیشتری لحاظ می‌کنیم. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت: ترامپ بسیار از آزاد نشدن برانسون عصبانی است.
وعده رفع اختلاف آنکارا با واشنگتن
در این میان سخنگوی رئیس‌جمهور ترکیه وعده داده است که مشکلات این کشور با آمریکا حل خواهد شد. به گزارش رویترز، «ابراهیم کالین»، سخنگوی اردوغان گفته است که او انتظار دارد مشکلات با آمریکا که منجر به افت شدید ارزش واحد پول لیر ترکیه شده حل و فصل شود، اما اول واشنگتن باید دست از تلاش برای اعمال نفوذ بر قوه قضاییه ترکیه بردارد.
ابراهیم کالین در یک کنفرانس خبری تصریح کرد: چنانچه آمریکا تصمیم بگیرد جنگنده‌های اف – ۳۵ را به آنکارا تحویل ندهد، ترکیه از حقوق خودش استفاده خواهد کرد.
او وعده داد که واحد پول لیر که اخیرا رکورد جدیدی را در افت ارزش در برابر دلار ثبت کرد به مرور ارزش خود را بازیابی خواهد کرد.
لزوم احتیاط در برابر ترکیه
در این میان مسئولین ایران باید در خصوص تحولات این کشور بیشتر مراقب باشند. ترکیه تا پیش از این همپیمان نزدیک آمریکا بوده و حالا که در مقابل زیاده خواهی‌های این کشور ایستاده محکوم به تحریم شده است. سیاست ترکیه همواره منفعت طلبانه بوده است و ایران بارها شاهد این منفعت طلبی در تنگناهای همچون جنگ تحمیلی بوده‌ است. پس اینبار باید بیشتر دقت کرد تا فریب دعوای آنکارا و واشنگتن را نخوریم. 
تحلیلگران معتقد هستند که مشکل کنونی ترکیه صرفا نباید به تحولات کنونی بین اردوغان و ترامپ ربط داد. بلکه مشکلات ساختاری اقتصادی موجود در این کشور این تنش‌های سیاسی جدید را تشدید کرده است. 
یکی از دلایل این بحران بدهکارى خارجى ترکیه و تامین رشد اقتصادى از منابع خارجی در شرایطى است که حساب جارى و حساب مالى ترکیه در رابطه با سایر کشورها با کسرى روبه رو شده است. به عبارت دیگر بانک مرکزى ترکیه فاقد ذخایر ارزى کافى براى مدیریت شرایط بحران اقتصادی برای پاسخگوئی به مطالبات سر رسید شده بوده و این تنش های سیاسی نیز آن را تشدید کرده است.
به گفته کارشناسان یکی دیگر از دلایل اقتصادی نیز پافشارى اردوغان در پایین نگه داشتن نرخ بهره است در حالى که نرخ تورم سه برابر هدف تعیین شده توسط بانک مرکزى است. اکنون این نگرانى مطرح است که این بحران به سایر کشورها از جمله کشورهاى اروپایى و همسایه ترکیه و از جمله ایران هم سرازیر شود.
نکته حائز اهمیت دیگر تشدید واردات کالاهای ترک به ایران به دلیل واردات ارزان قیمت از این کشور است، این مساله می‌تواند تاثیر فزاینده بر بخش تولیدى تضعیف شده کشور داشته باشد.