شهرداری رشت اوراق مشارکت منتشر کند
حرف تازه : یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های شهرداری‌ها بحث درآمد و منابع مالی پایدار است. درآمدی که هم استمرار داشته باشد هم خود مانعی برای توسعه شهری نباشد. شهرداری رشت سال‌هاست با مشکلات اقتصادی فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در این خصوص به سراغ دکتر بهمن آرمان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی و مشاور اقتصادی سابق […]
حرف تازه : یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های شهرداری‌ها بحث درآمد و منابع مالی پایدار است. درآمدی که هم استمرار داشته باشد هم خود مانعی برای توسعه شهری نباشد. شهرداری رشت سال‌هاست با مشکلات اقتصادی فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در این خصوص به سراغ دکتر بهمن آرمان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی و مشاور اقتصادی سابق شهرداری مشهد رفتیم تا چنددقیقه‌ای از تجربیات ایشان استفاده کنیم و کمی در خصوص راهکارهای سایر کلانشهرهای ایران و شهرداری‌های شهرهای بزرگ دنیا و تفاوت‌های موجود صحبت کنیم:
جناب دکتر آرمان با توجه به اینکه شما در دوره‌ای به عنوان مشاور در شهرداری حضور داشتید، آیا تلاشی برای رسیدن به منابع مالی و درآمد پایدار مطابق با روش‌های روز دنیا در شهرداری‌های ایران صورت گرفته است؟
در زمانیکه مهندس نوروزی شهردار مشهد بودند، مطالعات گسترده‌ای توسط دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت و شیوه‌هایتأمین منابع مالی مورد نیاز شهرداری‌ها در شهرهای بزرگ از نیویورک گرفته تا لندن و پاریس و توکیو و رم و حتی برخی شهرهای کوچک‌تر بررسی شد. در نهایت این مطالعات منجر به پیدایش راهکارهایی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز شهرداری مشهد شد و مقرر شد شورای شهر مشهد این راهکارها را مورد بررسی قرار دهد.
برای بررسی این موارد و بومی کردن اقدامات سایر کشورها، از دانشجویان دانشگاه فردوسی برای تهیه آمار و اطلاعات میدانی کمک گرفتیم اما متأسفانه با پایان دوره شهرداری مهندس نوروزی این مسئله بر زمین ماند.
برخی روش‌های درآمدزایی شهرداری‌ها مانعی برای توسعه شهری است. در واقع مشکلات مالی شهرداری‌ها بر چهره شهر اثر مستقیم می‌گذارد. آیا راه حلی برای این موضوع پیشنهاد شده است؟
بخش بزرگی از منابع مالی مورد نیاز شهرداری‌ها از طریق فروش تراکم که امری است منسوخ و در هیچ کجای دنیا رایج نیست حاصل می‌شود. به طور مثال در کشورهای پیشرفته، ساخت و ساز بر اساس برنامه شهرسازی صورت می‌گیرد و حتی دخالت افراد در نمای ساختمان و تعداد طبقات، با برخورد شدید شهرداری همراه خواهد شد. ولی در ایران متأسفانه ما شاهد یکناهمگونی در توسعه شهری هستیم و در خیابان ۶ متری ساختمان ۱۵ طبقه می‌بینیم! که این در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.
نبود منابع مالی کافی در شهرداری‌ها، فروش تراکم و صدور پروانه‌های این‌چنینی را رایج کرده است. اما این موضوع می‌تواند از منطق بیشتری برخوردار و ضابطه‌مند شود تا از این لجام‌گسیختگی فعلی که چهره شهرها را زشت کرده است خارج شود.
شهروندان و بخش خصوصی چگونه می‌توانند در رسیدن به درآمد پایدار شهرداری‌ها کمک و ایفای نقش کنند؟
در سایر کشورها مردم هزینه اداره شهر را پرداخت می‌کنند به طوریکه برای دفع زباله یا پارکینگ هزینه پرداخت می‌کنند. ضمن اینکه شهرداری‌ها در سایر کشورها از امکانات بخش خصوصی استفاده گسترده می‌کنند و شهرداری به عنوان پیمانکار یا کارفرما عمل نمی‌کند. در ایران حرکاتی به عنوان پروژه‌های مشارکتی با شهرداری در شهرهای بزرگ مثل اصفهان و شیراز در حال انجام است ولی این روش هم آنچنان از جذابیت لازم برخوردار نیست ضمن اینکه گاهی با فساد مالی و اداری همراه است.
مسئله اساسی دیگر این است که شهرداری‌ها بایستی مبانی تأمین درامدهای خود را عمدتاً بر روی بازار سرمایه و اوراق بهادار متمرکز کنند. یکی از بزرگ‌ترین منتشرکنندگان اوراق قرضه در بورس‌های جهان شهرداری‌ها هستند. در زمانی که بنده مشاور شهرداری مشهد بودم، عملیات اجرایی پروژه میدان شهدا که پروژه بسیار بزرگی است از طریق انتشار اوراق مشارکت آغاز شد. در سال جاری شهرداری مشهد ۱۰ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت برای پروژه‌های توسعه شهری و شهرداری تبریز هم برای خط۲ متروی تبریز ۳ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت منتشر کرده است. در شیراز و اصفهان هم این موضوع موردتوجه قرارگرفته است. اما متأسفانه در کلان‌شهرهایی مثل رشت و اهواز از این ابزار استفاده نشده است. در حالیکه دولت در قانون بودجه ۱۳۹۴ به شهرداری‌ها اجازه داده است به میزان ۷۰ هزار میلیارد ریال برای پروژه‌های توسعه شهری اوراق مشارکت منتشر کنند. در بین کلان‌شهر های ایران فقط رشت و اهواز از این ابزار استفاده نکردند. این موضوع می‌تواند به تأمین منابع مالی شهرداری‌ها کمک شایان توجهی کند.
در بخش ابتدایی صحبت‌های شما به مطالعات دانشگاه فردوسی مشهد اشاره شد که نهایتاً با پایان دوره شهرداری مهندس نوروزی این مطالعات بر زمین ماند و به سرانجام نرسید. نقش تغییر در رأس مدیریت شهری یعنی شهردار را در رسیدن به توسعه شهری و رسیدن شهرداری‌ها به اهدافشان که می‌تواند مالی یا عمرانی هم باشد چطور می‌بینید؟ آیا زمان آن نرسیده است که فکری به حال عمر بسیار کوتاه مدیریت شهری شود؟
با پایان دوره شهرداری مهندس نوروزی ابزار بازار سرمایه که البته در پیشنهادهای دانشگاه فردوسی مشهد هم بود و منطبق با سایر شهرداری‌های جهان بود به صورت گسترده استفاده شد. اما در خصوص رسیدن به درآمدهای پایدار پس از آن اقدامی اساسی صورت نگرفت. این مسئله نشان‌دهنده این است که تغییر مدیریت‌ها می‌تواند زیان فراوانی وارد کند. دخالت شورای شهر هم در پاره‌ای موارد بازدارنده عمل می‌کند. در بسیاری کشورها، هم اعضای شورا با رأی مردم و هم شخص شهردار با رأیمستقیم مردم انتخاب می‌شود. یعنی افراد کاندیدا می‌شوند برنامه ارائه می‌دهند و مردم از بین کاندیداها انتخاب می‌کنند. این موضوع در ایران با مخالفت‌هایی همراه بوده است اما به نظر می‌رسد دیر یا زود باید اجرایی شود تا ثبات بیشتری در رأسمدیریت شهری حاکم شود.
در زمانی که بنده مشاور شهرداری مشهد بودم، عملیات اجرایی پروژه میدان شهدا که پروژه بسیار بزرگی است از طریق انتشار اوراق مشارکت آغاز شد. در سال جاری شهرداری مشهد ۱۰ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت برای پروژه‌های توسعه شهری و شهرداری تبریز هم برای خط ۲ متروی تبریز ۳ هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت منتشر کرده است. در شیراز و اصفهان هم این موضوع موردتوجه قرار گرفته است. اما متأسفانه درکلان‌شهرهایی مثل رشت و اهواز از این ابزار استفاده نشده است. در حالیکه دولت در قانون بودجه ۱۳۹۴ بهشهرداری‌ها اجازه داده است به میزان ۷۰ هزار میلیارد ریال برای پروژه‌های توسعه شهری اوراق مشارکت منتشر کنند. در بین کلان‌شهر های ایران فقط رشت و اهواز از این ابزار استفاده نکردند.
رشت رویایی، بهنیا ثابت رفتار
ارسال دیدگاه