زوایایی پنهان از ادعای پیشگویی ۴۰ سال قبل کرونا در کتاب چشمان تاریکی

حرف تازه – عبدالله شهبازی تاریخ پژوه معاصر با انتشار پستی در کانال تلگرامی خود نوشت: “در چند روز اخیر مطالب فراوانی درباره رُمان «چشمان تاریکی» نوشته دین کونتز، داستان‌نویس آمریکایی، پخش می‌شود دال بر اینکه گویا وی چهل سال پیش شیوع بیماری کروناویروس را با نام «ووهان ۴۰۰» پیش‌بینی کرده است. [۱]کتاب دین کونتز رُمان تخیلی است. ژانر ویروس آخرالزمان The Armageddon virus، که سبب مرگ‌ومیر بسیاری از مردم جهان می‌شود، سوژه جذابی است و از دهه‌های پیشین داستان و فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی فراوانی با این موضوع ساخته شده است. [۲]بنابراین، سوژه‌ای که دین کونتز برگزیده بدیع نیست و سابقه مفصل دارد.

آنچه سبب شده در روز‌های اخیر کتاب دین کونتز شهرت یابد به دو دلیل است: اول، اعلام سال ۲۰۲۰ بعنوان زمان شیوع بیماری؛ دوم، انتخاب نام «ووهان ۴۰۰» برای ویروس خود و شیوع آن از آزمایشگاهی در شهر ووهان چین.

انتخاب سال ۲۰۲۰ بعنوان زمان شیوع «ویروس آخرالزمان» نیز بدیع نیست. پیش از دین کونتز کسانی بودند که سال‌های مختلفی را بعنوان زمان آخرالزمان اعلام می‌کردند از جمله خانم جین دیکسون، پیش‌گو و منجم خودخوانده آمریکایی (متوفی ۱۹۹۷)، که سال ۲۰۲۰ را زمان آخرالزمان می‌دانست. [۳]درباره نام «ویروس ووهان ۴۰۰» نیز پیشگویی در کار نیست. کتاب دین کونتز ابتدا در سال ۱۹۸۱ منتشر شد. آن زمان شروع دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان و اوج دوران «جنگ سرد» دو بلوک آمریکا و شوروی بود و در آمریکا انتساب «شر» به جهان کمونیسم جاذبه داستانی و سینمایی فراوان داشت. دین کونتز در کتابش، که با نام مستعار «لی نیکولز» منتشر کرد، این ویروس آخرالزمان را به اتحاد شوروی منتسب کرد، نام آن را «گورکی ۴۰۰» گذاشت و خاستگاهش را شهر گورکی (نیژنی نووگورود کنونی) معرفی کرد که در آن زمان از مراکز مهم تحقیقاتی و آزمایشگاهی شوروی سابق بود.

چاپ دوم کتاب در سال ۱۹۸۹ منتشر شد و این بار دین کونتز از نام واقعی خود استفاده کرد. در این زمان اوج فروپاشی اتحاد شوروی بود که کمی بعد (۲۶ دسامبر ۱۹۹۱/ ۵ دی ۱۳۷۰) به انحلال رسمی این دولت انجامید. در این زمان «هراس از شوروی» جاذبه داستانی نداشت. بنابراین، دین کونتز در این چاپ نام ویروس را به «ووهان ۴۰۰» تغییر داد و منشاء آن را شهر ووهان چین خواند که از دهه ۱۹۶۰ از مراکز مهم علمی و آزمایشگاهی چین بود، زیرا هنوز چین سیاست جدید همپیوندی با غرب را آغاز نکرده و از منظر ژانر تخیلی آخرالزمانی نامش بعنوان قدرت کمونیستی هراسناک بود.

——
۱- درباره ادعای پیش‌بینی کروناویروس در کتاب دین کونتز مطالب متعددی منتشر شده. برای آشنایی بیشتر مقاله زیر مفید است:
Kate Whitehead
China wasn’t original villain in book ‘predicting’ coronavirus outbreak – it was Russia
The South China Morning Post
Published: ۲۰ Feb, ۲۰۲۰
https://www.scmp.com/lifestyle/arts-culture/article/۳۰۵۱۶۱۹/china-wasnt-original-villain-book-predicting-coronavirus

برای آشنایی با شهرت کتاب دین کونتز در روز‌های اخیر و عدم انطباق آن با بیماری کروناویروس بنگرید به گزارش ۲۸ فوریه ۲۰۲۰ خبرگزاری رویترز:
Partly false claim: a ۱۹۸۱ book predicted the coronavirus ۲۰۱۹ outbreak
https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-coronavirus-koontz-book/partly-false-claima-۱۹۸۱-book-predicted-the-coronavirus-۲۰۱۹-outbreak-idUSKCN۲۰M۱۹I

۲- بنگرید به مقاله زیر در ویکی‌پدیای انگلیسی:
Apocalyptic and post-apocalyptic fiction
https://en.wikipedia.org/wiki/Apocalyptic_and_post-apocalyptic_fiction#Pandemic

۳- بنگرید به زندگینامه جین دیکسون در ویکی‌پدیای انگلیسی:
https://en.wikipedia.org/wiki/Jeane_Dixon