روز شیراز ؛ ۱۵ اردیبهشت | معرفی برخی از جاذبه های شیراز

به گزارش حرف تازه ، به نقل از الی گشت ، در سال ۱۳۸۱ برای اولین بار به پیشنهاد شورای شهر شیراز اختصاص یافتن روزی به نام این شهر در قالب یک لایحه به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد شد و با موافقت مجلس، پانزدهم اردیبهشت به نام روز شیراز یاد شد و در تقویم ملی ایران نیز به ثبت رسید. البته تمام شهرهای ایران غنی و نمایانگر فرهنگ اصیل ایرانی هستند اما در بین آنها شهر شیراز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. این مقاله بیشتر شما را به این شهر منحصر به ‎فرد آشنا خواهد کرد.

روز شیراز

شهر شیراز عقبه ای غنی و سنگین از تاریخ و فرهنگ دارد و همیشه سرآمد شعر و ادب بوده است. شخصیت های مهم و با ارزشی را در دامان خود پرورش داده که تمام این فاکتور ها مزید بر علت هستند تا نیمه اردیبهشت را با نام روز شیراز نامگذاری کنند. قدمت شهر شیراز بسیار طولانی بوده و این موضوع را الواح گلی ایلامی که متعلق به ۲۰۰۰ سال پیش قبل از میلاد هستند و در جنوب غرب این شهر کشف شدند، تایید می کند.

در این الواح به شهری با نام تیرازیس اشاره می‌کنند که در طول زمان به شیراز تغییر نام یافته است. علاوه بر تمام این تفاسیر یک خشت ایلامی که در سال ۱۳۱۴ در تخت جمشید به دست باستان شناسان کشف شد گواه این موضوع است که قلعه ای در آن زمان وجود داشته به نام شیرازیس یا تیرازیس. جالب این که مهره هایی که در محوطه قصر ابونصر در کنار دشت شیراز اکتشاف شده اند، همگی متعلق به اواخر دوران ساسانیان و همینطور اوایل دوران اسلامی بوده و نام شیراز را در خود دارند.

شیراز و گذشته ای پر افتخار

قدمت فرهنگ و ادب در شهر شیراز کم از قدمت تاریخی آن نیست و اثبات کننده این ادعا احداث کتابخانه ای بزرگ در زمان عضدالدوله دیلمی در این شهر است که کتاب‌ های فراوانی از علوم روز را به آن اختصاص داده بودند. به طور حتم به همین دلیل است که شیراز برای قرن ها برج اولیا و دارالعلم نام گرفته بوده و تایید کننده این مدعا شعر جهانگرد و شاعر بزرگ شیرازی سعدی علیه الرحمه است که می‌فرمایند:

چه شام و چه مصر و چه بر چه بحر                             همه روستایند و شیراز شهر

در اهمیت ادعای شیرازی بودن نیز می‌توان به این بیت از همام تبریزی اکتفا کرد که میفرمایند:

همام را سخن دلنشین و شیرین است                    ولی چه سود که بیچاره شیرازی نیست

یکی دیگر از ویژگی های خاص این شهر که سبب شد روزی با نام روز شیراز در تقویم ملی ایران ثبت شود، پیدایش مکتب شیراز است.

در واقع به دلیل مصون ماندن این شهر و دیار از حمله مغولان ایلخانی، سبب شد که به عنوان یک منطقه بسیار امن مورد توجه دانشمندان و هنرمندان قرار بگیرد و همین موضوع پایه‌گذار شکل گیری مکتب نگارگری شیراز شد. با تمام این اوصاف به راحتی می توان فهمید که ثبت شدن یک روز به نام شهر شیراز در تقویم تا چه میزان اهمیت داشته و لازم بوده است. در واقع به واسطه چنین رویدادی جان کلام برای شهر شیراز ادا شد و به یقین و به حق، ارزش این شهر به پاسداشت حفاظت از این همه فرهنگ، هنر، ادب و زیبایی حفظ شد.

اردیبهشت و بهشت ایران، شیراز

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم بدون شک تمام شهرهای ایران به نوبه خود زیبایی هایی دل انگیز و بی نظیر دارند اما اگر ادعا کنیم که شیراز مجموعه ای از زیبایی های تمام ایران است اغراق نبوده. به شخصه علاقه دارم ساکن هر کجای این کره خاکی که باشم، در فصل بهار خود را به این شهر برسانم. خصوصاً در ماه‌های فروردین و اردیبهشت که زیبایی این شهر در این موقع از سال و در این فصل مسحور کننده و جادویی است.

اگر فصل بهار و ماه های فروردین و اردیبهشت را برای حضور در شیراز انتخاب کردید، از بدو ورود به این شهر تا زمان خارج شدن از آن فقط نفس بکشید و با هر دم و بازدم رایحه ای بی نظیر از بهارنارنج، شب بوها، محبوبه شب، اطلسی و بنفشه را به ریه های خود دعوت کنید. بعد از یک سفر خاطره انگیز به این شهر و دیار در فصل بهار، بدون شک مطمئن خواهید شد که الحق و الانصاف اختصاص یک روز با نام روز شیراز در تقویم ملی، برازنده این شهر است.

•   گنجینه ای عظیم و پرآوازه

اجازه بدهید کمی شیراز گردی کنیم و روز شیراز را برای شما به تصویر بکشیم. بدون شک تاکنون به هزار قصد و نیت خیر که فقط خود و خدا از آن باخبر بوده اید تفألی به دیوان لسان الغیب حافظ شیرازی زده‌اید و قطعا ایشان مقصود دل شما را به بهترین شکل ممکن بازگو کرده اند. در این بین باغ ارم شاید همان وعده گاه رویایی و وصف ناپذیری باشد که حافظ مدام در شعرهای خود از بهشتی بودن آن نام برده است و باغ جهان نما و نارنجستان قوام بی هیچ شک و شبهه ای همان میعادگاه هایی هستند که سعدی علیه الرحمه گوشه ای از بهشت برین را در آن‌ها به تماشا نشسته بود.

ارسن وکیل که شامل مسجد، بازار و حمام است به خوبی شما را با شکوه دوران زندیه آشنا می کنند و گذر از کوچه پس کوچه‌ های این شهر مانند کوچه هفت پیچ  و یا کوچه قهر و آشتی، به شما نشان می دهد که پاکی دل مردمان این دیار تا چه حد برازنده اوصاف بهشت برین است. شهر شیراز علاوه بر باغ ها و بناهای یادمان و تاریخی، مأمن زیارتگاه‌ها و امامزادگان واجب التعظیمی است که اگر بگوییم در هر محله دو یا سه مقبره باشکوه از این امامزادگان را خواهید دید، پر بیراه نیست. اگر در طلب حاجت روانه این شهر شدید، به نیت حاجت روایی تفألی بر حافظ زده و شمعی بر درگاه یکی از این امامزادگان روشن کنید، بدون شک پیش از عزیمت به شهر خود حاجت روا خواهید شد.

برنامه های متنوع روز شیراز

روز شیراز بهانه ای است برای پاسداشت وجه هنری و فرهنگی این شهر که با برنامه های ویژه ای برای برقراری شادی و نشاط مردم همراه شده است. البته تا چند سال این روز تنها به یک یادآور تقویم تبدیل شده بود اما در سال ۱۳۹۵ برنامه های ویژه و متنوعی در خندوانه برگزار شد که سبب شد تا دوباره روز شیراز را از تقویم جدا کرده و مجالی برای آشنایی بیشتر مردم ایران با این شهر باشد. در این روز استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی کاملاً رایگان است و در مکان های فرهنگی – گردشگری بازدید، بدون پرداخت ورودی انجام می شود.

همینطور مکان های اقامتی تخفیف ویژه‌ای دارند و در نقاط متعددی از شهر با کارگاه های خنده درمانی، مشاوره های گروهی، طبخ غذا های سنتی و محلی شیرازی، برگزاری مراسم های محلی و بازی های قدیمی این دیار روبرو خواهید شد. برخی از نگارخانه ها نیز تصاویر و عکس هایی از شیراز قدیم به همراه مسابقه‌ های عکاسی و همینطور نمایشگاه ‌های متعدد خوشنویسی را برگزار خواهند کرد. یکی دیگر از برنامه ‌های خاصی که در این شهر شعر و ادب به واسطه حضور حضرت سعدی و لسان الغیب حافظ شیرازی برگزار می‌شود برپایی نمایشگاه های کتاب، نمایشگاه مینیاتور، اجرای زنده شب شعر و برنامه های خوشنویسی در اماکن فرهنگی است.

•   برنامه های ویژه سال ۱۴۰۱ در روز شیراز

مدت زمان کوتاهی است که شیراز در محله منصور آباد، پشت بلوار چمران، باغ بزرگی با نام باغ گل ها را تاسیس کرده که انصافاً این نام برازنده این باغ است. در روز شیراز سال ۱۴۰۱ که مانند سابق و برطبق تاریخ در روز ۱۵ اردیبهشت ماه برگزار می شود، قرار است که در این باغ از صبح تا بعدازظهر با جشنواره بهار نارنج از اهالی این شهر و دیار و همچنین مسافران و گردشگران عزیز پذیرایی شود. ضمن اینکه سایر برنامه ها یعنی برگزاری جشنواره و پخت غذاهای محلی، صنایع دستی مانند قالی بافی و جاجیم بافی و غیره در محوطه ارگ کریم خانی و همچنین فضای حافظیه، برقرار هستند.

کرونا و روز شیراز

همه گیری بیماری کرونا تاثیر خود را بر روز شیراز نیز نمایان کرد و در سال ۱۳۹۹ برنامه های روز شیراز کاملا به صورت مجازی در مدت زمان یک هفته برگزار شدند. به دلیل ممنوعیت تردد و تعطیلی های مداوم که شامل اماکن و مراکز هنری، تاریخی و گردشگری نیز می شد فضای مجازی محلی برای حضور شیرازی های علاقه‌مند به برگزاری جشن روز شیراز بود.

عروسک گردانی کردن در خانه های تاریخی با عروسک های سنتی و قدیمی شیراز، برقراری و برگزاری جشنواره تئاتر های خانگی، انجام مسابقات ورزشی و بازی های محلی در خانه، ساخت و تهیه استیکر های اماکن گردشگری، ارائه کلیپ هایی که در یک تا دو دقیقه نقاط کمتر دیده شده شهر شیراز را معرفی می کردند و همچنین برگزاری کنسرت هایی که کاملاً آنلاین اجرا شدند با اجرای خوانندگان معروف و مطرح شیرازی، از جمله برنامه‌ هایی بودند که در فضای مجازی و در سال ۱۳۹۹ برای روز شیراز برگزار شدند. بدون شک در سال ۱۴۰۱ با افت شدید پاندمی کرونا، شاهد برگزاری جشن ها و مراسمات ویژه‌ای در این روز خواهیم بود.

هدف از بزرگداشت روز شیراز

برگزاری جشن ها و مراسم هایی که به روز شیراز اختصاص پیدا می کنند بیشتر با هدف معرفی جاذبه های فرهنگی و تاریخی و همچنین نمایش آداب و رسوم و سنت های شیرین مردمان این شهر و دیار است. این برنامه ها نه تنها دلیلی برای شرکت کردن مردم در رویداد های فرهنگی و هنری شهر شیراز و دعوت آنها به مشارکت بیشتر است، بلکه می تواند عاملی موثر و مهم برای دعوت گردشگران بیشتری به این شهر زیبا باشد.

ناگفته نماند که با برندسازی روز شیراز می توان نماد هایی را تولید کرد که به واسطه آن شهروندان علاقه خود به شهرشان را نشان دهند. به عنوان مثال با ارائه لباس ها و پوشش هایی که مزین به نام “روز شیراز” و یا عبارت “من شیراز را دوست دارم” هستند، می توان گامی موثر در جهت معرفی هرچه بهتر و بیشتر این شهر نه تنها به مردم ایران که به مردم جهان برداشت.

وجه تمایز شیراز در روز شیراز

به هیچ صورتی نمی توان شیراز را از سایر شهرهای ایران متمایز کرد، حتی به واسطه روز شیراز! شما در تمام شهرهای ایران با زیبایی ها و غنای فرهنگی و تاریخی روبرو هستید که هر کدام به نوبه خود مثال زدنی و منحصر به فرد هستند. اما همان گونه که گل شب بو تفاوت فراوانی با گل نرگس دارد، نمی‌توان وجه تمایزی برای شهرهای مختلف ایران نیز قائل شد. شیراز در این بین علاوه بر غنای تاریخی و فرهنگی و شهره بودن در شعر و ادب، مامنی امن برای طبیعت دوستان و عاشقان مادر هستی یعنی زمین به حساب می‌آید.

نه تنها در تفرجگاه ها و طبیعت سرسبز و زیبای اطراف شهر که در دل خود شهر نیز شما با طبیعتی بکر و نفس گیر رو به رو هستید که در کمتر شهری در تمام دنیا  می توان این همه زیبایی را یکجا و در کنار هم ببینید. البته ناگفته نماند که به واسطه ساخت و سازهای بی رویه بیشتر از یک دهه است که ریه های تنفسی شهر گرفته شده و شیراز به سختی نفس می‌کشد، اما هنوز هم شکوه و جلال طبیعی و سرسبزی وصف ناپذیر خود را حفظ کرده و با قدرت خود را به رخ جهانیان می کشد. با تمام این اوصاف شما را از هر نقطه دنیا به شهر شیراز در روز شیراز دعوت می کنیم.

روز شیراز، بهشتی در اردیبهشت

در این مقاله سعی کردیم تا مجالی باشیم برای روز شیراز و سفری کوتاه به این شهر زیبا، چشم نواز و خوش رایحه ای که بدون شک قطعه ای از بهشت در بهار و اردیبهشت است. در هر حال برگزاری مراسمات فرهنگی، ادبی، سنتی و تاریخی در روز شیراز سبب می‌شوند تا هم نام و یاد بزرگان پرآوازه این خطه حفظ شود و هم مجالی باشد برای شهر شیراز و کشور ایران که گوشه‌ای از فرهنگ غنی و پر آوازه خود را به جهانیان عرضه کنند.