دیپلماسی مبتنی بر خلاقیت می‌تواند آینده جوامع را تحت تأثیر قرار دهد

فاطمه قدیمی * – با توجه به رشد جمعیت جهان، محدودیت منابع و از سوی دیگر رشد و توسعه علم و فناوری، خلاقیت به‌عنوان عنصری تحول‌آفرین و آرمان‌گرایانه در راستای پیشرفت جوامع بشری شناخته می‌شود.

باید از عنصر خلاقیت به‌عنوان عامل برتری شهرها و کشورها بر یکدیگر یادکرد که می‌تواند زمینه‌ساز رشد و ظهور ظرفیت‌های نهفته در پهنه‌های مختلف جغرافیایی و رشد اقتصادی و فرهنگی باشد.

شهر خلاق، متشکل از طبقات و انسان‌های خلاق است که با ایده‌های نو و فرصت سازی از ظرفیت‌های موجود، راهگشای مشکلات امروز جوامع می‌شوند و در چنین شهرهایی، انسان‌ خلاق ضمن آن‌که فرصت تحقق ایده‌های منطبق با واقعیت خود را به دست می‌آورد مسئولیتی خطیر را نیز به دوش می‌کشد.

دیپلماسی مبتنی بر خلاقیت می‌تواند آینده جوامع را تحت تأثیر قرار دهد و پایه‌گذار بسیاری از سیاست‌ها و روابط بین کشورها باشد و حتی مانع از بسیاری از جنگ و کشتارها شود.

تعریف منافع مشترک بر پایه خلاقیت و ایجاد فرصت‌های مکمل بین جوامع، تبادل تجربیات خلاقانه شهرها و کشورها، تشکیل مجامع جهانی و تعریف ظرفیت‌های اقتصادی مشترک و نوآورانه و همچنین حفظ و ترویج و صدور فرهنگ‌های اصیل جوامع مختلف نمونه‌هایی از مواردی است که جایگاه خلاقیت را در آینده حیات بشر نشان می‌دهد؛ بنابراین با نگاهی خلاقانه می‌توان بسیاری از محدودیت‌ها را تبدیل به فرصت کرد و مانع از بروز بسیاری از نارسایی‌های اجتماعی، جنگ‌ها و تقابل‌های میان ملل مختلف شد.

خلاقیت امروزه دریچه‌های جدیدی را به روی انسان باز می‌کند. این خلاقیت می‌تواند در سبک زندگی افراد به کار گرفته شود و یا در کسب‌وکار و آموزش و فرهنگ‌سازی لحاظ شود. می‌تواند در سیاست‌گذاری شهری و یا ملی دیده شود و یا با تعامل و رسیدن به زبان و منافع مشترک میان ملل مختلف به کار گرفته شود؛ اما در همه حالات نمی‌توان از نقش بانوان در تحقق اهداف دیپلماسی مبتنی بر خلاقیت چشم پوشید. ضمن آن‌که اقلیم و همین‌طور سبک زندگی جوامع نیز در نحوه بروز این خلاقیت تأثیرگذار است.

با محدودیت منابع تجدید ناپذیر و منابعی که تجدید آن‌ها به میلیون‌ها سال زمان نیاز دارد بشر ناگزیر به سمت تکیه‌بر درآمدهای حاصل از تولید و یا ارائه خدمات خلاقانه سوق پیداکرده است. امروزه ابنیه تاریخی با معماری‌های خلاقانه، صنایع‌دستی منحصربه‌فرد هر خطه، خوراک‌های خلاقانه و نظایر آن، ظرفیت‌های کم‌نظیری را برای ایجاد درآمدهای پایدار، کارآفرینی، ایجاد اشتغال، جذب گردشگر، رونق صنعت گردشگری و به تحرک درآوردن چرخه اقتصادی در سطح محلی، ملی و حتی فراملی ایجاد نموده است و در تمام این موارد نقش بانوان در انتقال میراث‌های ارزشمند اجتماعی به ارث رسیده از گذشتگان به نسل آتی، کتمان ناپذیر است.

امروزه ایران اسلامی، دو شهر خلاق ثبت‌شده در شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو دارد که ثبت اصفهان درزمینه صنایع‌دستی و ثبت رشت درزمینه خوراک‌شناسی بوده است و امیدواریم در آینده شهرهای بیشتری از ایران بتوانند به این شبکه بپیوندند. انتظار می‌رود در سیاست‌گذاری‌های کلان با توجه به جایگاه خلاقیت، برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای با در نظر گرفتن مقام بانوی ایرانی، برای شهرهای خلاق ایران صورت بگیرد چراکه درواقع این دو شهر نماینده ایران در شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو هستند و می‌توانند در آینده اقتصادی شهرها و روابط بین‌الملل ایران به‌خوبی ایفای نقش کنند.

امید که با برنامه‌ریزی و پیگیری مسئولین مربوطه از نهادهای ذی‌ربط شاهد رشد و بالندگی بیش‌ازپیش ایران اسلامی باشیم و با تکیه‌بر ظرفیت‌های خلاقانه بومی و با اعتماد بیشتر به توانمندی‌های بانوان، در راستای رونق صنعت گردشگری و عرضه و صدور فرهنگ، گذشته و امروز درخشان مردمان این دیار، در راستای آینده بهتر جوامع تحت تأثیر زنان و دیپلماسی خلاقیت گام برداریم.

* مدیر برنامه های یونسکو در شهر خلاق رشت