نخستین کنگره بزرگداشت آیت الله هاشمی رفسنجانی در غیاب روحانی برگزار شد؛

داغ آیت‌الله همچنان تازه است

حرف تازه – ۱۹ دیماه ۱۳۹۵ ساعت ۱۹:۲۰ جمهوری اسلامی‌ ایران به سوگ مردی نشست که تا واپسین ساعات حیاتش به چیزی جز سربلندی ایران و نظام مقدس اسلامی‌ نیاندیشید. آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام که معتقد بود همه ما می‌رویم اما ایران می‌ماند. روز گذشته و به مناسبت نخستین سالگرد رحلت آیت‌الله‌هاشمی، […]

حرف تازه – ۱۹ دیماه ۱۳۹۵ ساعت ۱۹:۲۰ جمهوری اسلامی‌ ایران به سوگ مردی نشست که تا واپسین ساعات حیاتش به چیزی جز سربلندی ایران و نظام مقدس اسلامی‌ نیاندیشید. آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام که معتقد بود همه ما می‌رویم اما ایران می‌ماند.
روز گذشته و به مناسبت نخستین سالگرد رحلت آیت‌الله‌هاشمی، نخستین کنگره بزرگداشت وی در سالن اجلاس سران برگزار شد؛ همایشی که میزبان حجم بالایی از دوستداران فرمانده مقاوم دفاع مقدس بود به طوریکه حتی ساعت‌ها پس از آغاز مراسم برخی از افراد موفق به ورود به سالن نشدند. در این بین اما عدم حضور یک نفر به شدت حضار را در بهت فرو برده و ناراحتی و واکنش بیت مرحوم‌هاشمی‌را به همراه داشت. حسن روحانی که حضورش در کسوت ریاست جمهوری را بیش از پیش مدیون‌هاشمی‌است که پس از رد صلاحیت ناباورانه خود بدون هیچ تعللی تمام توان ستادهایش و همچنین حمایت تمام قد خود را پشت او قرار داده و در تمام سالهای حیاتش بیش از هر شخص دیگری از سیاست‌های دولت حمایت کرد. حمایتی که در سال ۹۶ با طنین شعار «وصیت‌هاشمی، حمایت از روحانی» در غیاب جسم آیت‌الله نیز ادامه پیدا کرد.
نکته قابل توجه دیگر در مراسم روز گذشته وجود حزن و اندوهی بود که با گذشت یکسال همچنان در میان حضار به وضوح ملموس بود و با پخش کلیپ‌هایی از سخنان آیت‌الله و لحظات وداع با ایشان مراسم را با نوای اشک و سوز حاضرین همراه می‌کرد. بغضی که بارها در حین سخنرانی‌ها به اشک مبدل شد تا جایی‌که یادگار امام دقایقی پس از شروع سخنرانی برای تسلط بر خود از حضار خواستند تا برای شادی روح امام و آیت‌الله‌هاشمی‌صلوات فرستاده و فاتحه قرائت کنند.
محمد‌هاشمی ‌در ابتدای مراسم در جریان تشریح روند اجرایی مراسم گفت: نامه‌ای به دفتر مقام معظم رهبری نوشتیم و منتظر پیامی‌از ایشان بودیم  که تا الان هیچ پیامی‌دریافت نکرده‌ایم. وی گفت: همچنین قرار بر این بود رئیس جمهور سخنران این مراسم باشد که سه روز پیش از دفتر ایشان خبردادند که حضور پیدا نمی‌کنند.
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور نیز با بیان اینکه سخن گفتن درباره آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی کار بسیار سختی است، اظهار کرد: این کنفرانس و مراسم سالگرد مرحوم آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی فرصتی برای بازخوانی و بازآفرینی اندیشه و تجربه‌ای است که در سخت‌ترین و پیچیده‌ترین مقاطع مبارزه سیاسی از پیش از استقرار جمهوری اسلامی‌و پیشرفت نظام  حضوری موثر و برجسته و گاه منحصر به فرد داشته است.
وی خاطرنشان کرد: در هر مقطعی که در تاریخ معاصر ایران جستجو شود از سال‌ها پیش از پیروزی انقلاب تا آخرین لحظات حیات آیت‌الله‌هاشمی‌ نام ایشان در کنار نام فعال‌ترین و تاثیرگذارترین سیاست‌مداران و روحانیون کشور قرار دارد و چنانچه بخواهیم از میان پنج چهره روحانی سرشناس که در انقلاب نقش داشتند و سیاستمداران بزرگ و مدیران برجسته کشور فردی را به عنوان تاثیرگذارترین چهره انتخاب کنیم، حتما آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی در همه عرصه‌ها شاخص‌ترین چهره است.
جهانگیری ادامه داد: ارتباطات و مطالعات آیت‌الله‌ هاشمی‌ رفسنجانی به گونه‌ای بود که خشت به خشت ایران را می‌ساخت و به لحاظ سیاسی یک آرمان‌گرای واقعی بود. او از ابتدای زندگی تا پایان حیات آرمان‌های بزرگی برای ایران در ذهن داشت و یک انقلابی جامعه‌نگر بود که تا مرز شهادت نیز پیش رفت اما لحظه‌ای در راه مبارزات خود تردید نداشت. او یک استراتژیست تاثیرگذار بود که در ساماندهی انقلاب و نهادهای پس از انقلاب اسلامی‌نقش بسیار تاثیرگذاری ایفا کرد. او زمانی که در مجلس حضور یافت مجلس در راس امور قرار گرفت و وقتی که به دولت رفت سرعت توسعه کشور را افزایش داد. همچنین زمانی که در دوران دفاع مقدس مدیریت جنگ را بر عهده گرفت توانست موفقیت‌های خوبی حاصل کند و در زمانی که حرف از صلح شد خود را در پذیرش قطعنامه پیش قدم کرد. آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی مسائل منطقه‌ای جمهوری اسلامی‌ایران را در زمان سیاست جمهوری به بهترین نحو حل کرد و در دوران ایشان بهترین رابطه با کشورهای عربی را داشتیم. وی خاطرنشان کرد: آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی سیاست ‌ورزی را مبتنی بر مردم و جامعه می‌دانست و به انتخابات باور داشت و همواره بر برگزاری انتخاباتی آزاد که حقوق مردم با مشارکت بالای آنها رعایت شود تاکید می‌کرد. از همین رو بود که ایشان علیرغم اینکه در بالاترین مسئولیت‌هایی که مورد نقد بود، قرار می‌گرفت، خود را در معرض رای مردم قرار می‌داد. آیت‌الله‌هاشمی‌در انتخابات ۹۲ به صحنه آمد اما ناباورانه ردصلاحیت شد.
معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه شاید عده‌ای فکر می‌کردند با ردصلاحیت‌هاشمی، او از صحنه کنار برود، تصریح کرد: آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی پس از ردصلاحیت در انتخابات ۹۲ قهر نکرد، بلکه برای همان انتخابات برنامه‌ریزی و فردی را رییس‌جمهور کرد. او برای انتخابات‌های بعدی نظیر انتخابات‌های مجلس ۹۴ و خبرگان و انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ نیز برنامه‌ریزی‌هایی داشت. آیت‌الله‌هاشمی‌برای انتخابات ۹۶ از اوایل سال ۹۵ برنامه‌ریزی داشت و حداقل در طول سال ۹۵ و پیش از فوت‌شان سه بار با من در این باره صحبت کردند. ایشان در این صحبت‌ها اصرار فراوانی بر کاندیداتوری آقای روحانی داشتند. جهانگیری با تاکید بر اینکه‌هاشمی‌رفسنجانی در سیاست به جوانگرایی اعتقاد داشت و نواندیش بود، گفت: به دلیل این اندیشه آیت‌الله‌هاشمی‌سال گذشته مشاهده کردیم که در مراسم تشییع ایشان موج عظیمی‌از جوانان پیکر او را تا بهشت زهرا بدرقه کردند. آیت‌الله‌هاشمی‌همچنین به لحاظ اقتصادی از جمله افرادی بود که ابعاد و مفهوم توسعه را می‌دانست و در این زمینه صاحب نظر بود. او به یک الگو برای تکنوکرات‌ها تبدیل شد چرا که هم به رسیدگی به مناطق محروم و روستاها و وضعیت معیشتی مردم معتقد بود و هم برنامه‌هایی برای انجام اقداماتی بزرگ در کشور در ذهن داشت و در دوران ریاست‌جمهوری ایشان نیز طرح‌های بزرگی در کشور پایه‌ریزی شد.وی افزود: آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی به لحاظ موقعیت و جایگاه مدیریتی، مشاوری امین، صادق و ثابت قدم در کنار رهبر انقلاب بود. ایشان اصرار داشت که اگر دیدگاه دیگری نیز نسبت به مسائل دارد اما باید از نظام حفاظت کند.
معاون اول رییس‌جمهور تصریح کرد: آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی شناسنامه و سند هویت جمهوری اسلامی‌ایران است و نمی‌توان او را نادیده گرفت؛ او مرد عبور از بحران‌ها و مرد صبر و امید بود و همواره برای روزهای سخت برنامه‌هایی داشت. آیت‌الله‌هاشمی‌امروز خود را می‌فهمید و برای فرداها برنامه‌ریزی می‌کرد. او مرد مدارا و تدبیر بود و همواره در میانه میدان حضور داشت و همین دلایل است که امروز ایران بیش و پیش از همیشه نیازمند مشی آیت‌الله‌ هاشمی‌رفسنجانی است.
جهانگیری در ادامه به تبیین مشی آیت‌الله‌ هاشمی‌ رفسنجانی پرداخت و اظهار کرد: مشی آیت‌الله‌هاشمی‌ مشی به دور از هرگونه افراط و تفریط است که تنها به اعتدال فکر می‌کند. آیت‌الله‌هاشمی ‌شجاعانه به میدان می‌آمد و از هیچ تهمت و اتهامی‌هراس نداشت و وقتی که یک جریان سیاسی حاکم می‌شد و می‌خواست رقبای خود را حذف کند در مقابل آنها می‌ایستاد.
وی با تاکید بر اینکه مشی آیت‌الله‌ هاشمی‌‌رفسنجانی مانع از حذف نیروهای انسانی توانمند کشور شد، خاطرنشان کرد: برخی اصلاح‌طلبان که فکر می‌کردند آیت‌الله‌هاشمی‌برای حذف رقبایشان مانع است با او اختلاف‌هایی داشتند همچنین در مقطع بعد نیز عده‌ای ایستاده بودند تا به هر نحوی که شده جریان قدرتمند اصلاحات را از صحنه خارج کنند اما آیت‌الله‌هاشمی‌ایستاد و خیلی از اتهامات بر او وارد شد.معاون اول رییس‌جمهور ادامه داد: در دی ماه سال قبل به خدمت ایشان رسیدیم و در حال بحث درباره وقایع سال ۸۸ و آینده کشور بودیم و ایشان گفتند من زمانی که دیدم عده‌ای می‌خواهند جریانی از انقلاب را حذف کنند ، گفتم که اینها دور من جمع می‌شوند و من آنها را به نظام وصل می‌کنم و نمی‌گذارم که از نظام جدا شوند.
جهانگیری تصریح کرد: آیت‌الله‌هاشمی ‌یک فرد نیست بلکه یک تجربه و اندیشه است که باید با بهره‌گیری از میراث فکری و عملی او مانند او عمل کرد.
معاون اول رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه در زمان بحران، پیش و پس از آن باید به بررسی ریشه‌های ایجاد یک بحران پرداخت، خاطرنشان کرد: مسئولیت مهمی‌بر دوش نهادهای حاکمیتی، علمی‌و مدنی در این زمینه قرار دارد.جهانگیری با بیان اینکه وجود نارضایتی در یک جامعه در حال توسعه پدیده غیرعادی نیست، ادامه داد: در اینگونه جوامع حتما توقعات و انتظارات مردم در مورد توسعه کشور برآورده نمی‌شود و گاهی اوقات نیز به نارضایتی تبدیل می‌شود اما راه‌حل بالا بردن رضایت عمومی، فراهم کردن امکان طرح انتقاد و نقد و همچنین گفت‌وگو در جامعه است؛ گفت‌وگو تنها راه درمان کشور است.
وی با انتقاد از عده‌ای که بی‌جهت از گفت‌وگو فرار می‌کنند، تاکید کرد: ما به عنوان مسئولان قوای سه‌گانه باید سطح درک و تحمل خود را در مقابل انتقادات و اعتراضات بالا ببریم و ارتباط خود با منتقدین و حتی ناراضیان را افزایش دهیم. در شرایط فعلی آنچه که از همه مهمتر است این است که نگذاریم نارضایتی‌ها به کینه‌تورزی، دشمنی و خشونت تبدیل شود چرا که کینه و خشونت به عنوان یک آفت به وحدت کشور آسیب می‌رساند.
معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به اعتراضات اخیر در سطح کشور، اظهارکرد: در مسائل اخیر کشور نیز باید به روش آیت‌الله‌هاشمی‌عمل کنیم و با مردم باشیم و نارضایتی و اعتراضات مردم را به رسمیت بشناسیم و برای آن به دنبال راه‌حل باشیم؛ باید نسبت به خواسته‌ها و مطالبات ملی خود را ملتزم به اقدامات عملی بدانیم و آگاه باشیم که دفاع از حقوق شهروندی، دموکراسی و رای مردم می‌تواند امید و نشاط بسیاری ایجاد کند.
جهانگیری با بیان اینکه عملا باید همه گروه‌ها و مسئولان به میدان بیایند، خاطرنشان کرد: امروز زمان گفت‌وگوی ملی درباره مسائل و خواسته‌های ملی کشور است. بسیاری از اعتراضات اخیر انباشت مطالباتی است که در چند سال قبل روی هم جمع شده بود و امروز اینگونه سر باز کرده است. در این شرایط نیز طبیعی است دشمنان ایران و نظام اسلامی‌ از وضعیت موجود سوء استفاده کنند.
وی با اشاره به اظهارات یکی از مسئولان درباره نقش برخی کشورهای عربی در اتفاقات اخیر در داخل کشور، تصریح کرد: این بدترین حرف است که گفته شود فلان کشور عربی در ایران آشوب به پا کرده است، در حالیکه اینها کوچکتر از آن هستند که در بخشی از ایران دخالت کنند. اینها عددی نیستند و ما نباید آنها را بی‌خود بزرگ کنیم؛ چرا که ملت ایران امروز یکه‌تاز منطقه و ملتی تمدن‌ساز است. وی در ادامه با انتقاد از عملکرد صداوسیما در مقاطع مختلف از جمله پوشش اخبار مربوط به اعتراضات اخیر در کشور، اظهارکرد: جفایی که در حق مردم می‌شود آن است که مردم نسبت به مسئولان مایوس شوند؛ صداوسیما باید در روش خود تغییر ایجاد کند و نمی‌تواند که در انحصار یک گروه محدود و تندرو قرار بگیرد. در این ایام من به عنوان یکی از مسئولان کشور با وجود اینکه بسیاری از دوستان توصیه می‌کردند صحبت نکنم، به صداوسیما اعلام کردم که می‌خواهم با مردم حرف بزنم اما این رسانه بهانه‌های مختلفی از جمله مسائل فنی را مطرح کرد و این زمان به من اختصاص داده نشد. معاون اول رییس‌جمهور تصریح کرد: رسانه ملی باید در خدمت همه ملت ایران حتی معترضین قرار بگیرد.
وی با انتقاد از برخی افراد که هنوز مسئولیت‌هایی بر عهده دارند، اظهارکرد: عده‌ای به ما می‌گویند که شما می‌گویید شاخص‌های اقتصادی خوب است اما مردم آنها را احساس نمی‌کنند. در پاسخ ما به آنها می‌گوییم که این سخن درست است چرا که شما اقتصاد را به ته دره بردید و ما امروز ۱۰ پله آن را بالا آوردیم اما هنوز شما در راس قرار دارید. در این شرایط معلوم است که مردم بهبود شاخص‌های اقتصادی را هنوز احساس نمی‌کنند.جهانگیری در پایان تاکید کرد: اگر گفت‌وگو در کشور ایجاد شود، بزرگ‌ترین تهدیدات به فرصت و نقاط ضعف به نقاط قوت تبدیل می‌شوند.
ادامه مظلومیت آیت‌الله
فاطمه‌هاشمی‌ نیز در این  مراسم اظهارکرد: از همه حضار و مردم ایران که همراه و کنار ما بودند تشکر می‌کنم. یکسال با سختی، غمگینی و افسردگی برما گذشت و تمامی ‌نخواهد داشت تا زمانی که در کنار پدر قرار بگیریم. وی ادامه داد: اما آن چه که باعث آرامش و سکون ما خواهد بود راه و روشی است که پدر برای ما گذاشت ایشان می‌گفت که عقلانیت جایگزین زور شود و زیبایی را جایگزین زشتی، دوستی را جایگزین دشمنی، بخشش را جایگزین انتقام، صداقت را جایگزین ریا، تواضع را جایگزین تکبر، آرامش را جایگزین اضطراب، تلاش را جایگزین رخوت و سستی و وفاق را جایگزین نفاق، اعتدال و میانه‌روی را جایگزین تندروی و در نهایت ما را جایگزین من قرار دهید. وی در پایان گفت: ایشان مظلومیتی داشت و دارد و عدم حضور رئیس جمهور عزیز ما در این برهه از تاریخ برای همین است.
تلاش‌هاشمی‌رفسنجانی برای ایجاد توازن در عرصه بین‌المللی
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی‌نیز در این مراسم اظهارکرد: برای من مایه بسی خرسندی است که در آستانه شهادت امیرکبیر در مراسم درگذشت آیت‌الله‌ هاشمی ‌که از مریدان ایشان بود حضور یافتم.
وی با اشاره به کتاب امیرکبیر گفت: گویی احساس می‌کرد خون امیر همچنان از فین کاشان می‌جوشد و در سراسر ایران جریان دارد. با توجه به سهم فعالیت‌های ایشان نوشتن خاطرات روزانه قابل ستایش است. سردار بزرگ سازندگی به نقش و جایگاه خانواده ارج می‌نهاد. همسر ایشان همراه و همدل او بود و این موهبتی رشک برانگیز برای هر مدیری است. بر این باورم که ایشان نه تنها برای فرزندان و خانواده‌هاشمی‌ بلکه برای دلبستگان و ملت ایران پدر بود. وی همچنین گفت: بنده به عنوان یکی از کسانی که از آغاز با ابعاد فنی و حقوقی مساله هسته‌ای آشنایی دارم، گواهی می‌دهم ایشان یکی از تشویق‌کنندگان اصلی برای دستیابی به فن‌آوری هسته‌ای بودند.
صالحی افزود: هوشیاری و ذکاوت ایشان در عرصه سیاست خارجی هم کارگشا بود؛ درست است برای درک شخصیت چنین شخصیت‌هایی احتیاج به گذر زمان هست، اما داده‌هایی خوبی از تاثیرات ایشان در سیاست خارجی در دست است. وی تشریح کرد: آیت‌الله‌هاشمی ‌با توجه به هویت ایرانی و درک ارزش‌های سنت و تجدد توانست الگویی برای تامین منافع ملی به دست آورد. آیت‌الله‌هاشمی‌با هوشمندی ذاتی خود دریافت وظیفه مدیر جهانی فکر کردن و بومی‌عمل کردن است. ایشان نیک دریافت میان سیاستمداران و دولت‌مردان تفاوت است. بیشتر سیاستمداران در قالب یک حزب و جریان سعی در پیشبرد منافع حزبی خود دارند اما در اینجا سخن بر این است، مردان تاریخ‌ساز از وابستگی به یک گروه خاص مبرا بودند و با استفاده از همه علایق و نظرات راهبردی برای کشور منفعت به دست آوردند. رییس سازمان انرژی اتمی‌خاطرنشان کرد: آیت‌الله‌هاشمی ‌با رعایت اصول سیاست خارجی به این واقعیت دست یافته بود که تبیین دکترین سیاست خارجی در این کشور کار آسانی نیست، از این رو به انتقال تجربه از نسلی به نسل دیگر توجه داشت. ایشان چهره شاخص گرایش میانه‌روی بودند و دریافته بودند برای تحقق انقلاب باید با روحیه تعاملی و جلوگیری از روحیه تقابلی عمل کرد.
وی هم‌چنین در ادامه به فضل آیت‌الله‌هاشمی ‌در مورد مساله فلسطین اشاره کرد و گفت: سردار بزرگ سازندگی خود از نخستین مبازران قدس بود. به تقویت جبهه مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی اصرار می‌ورزید. آن دولتمرد ژرف‌نگر به حکم عقل دوراندیش به این تحلیل دقیق دست یافته بود که در میان همسایگان و گسترش پیوندها باید تلاش کرد. آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی عقیده داشت با همسایگان پیرامون، به حکم تاریخ و پشتیبانی منطقه‌ای باید رابطه داشت و معتقد بود همسایگان باید چنان اعضای یک خانواده باشند. ایشان همواره بر گسترش روابط با هدف تحرک بخشیدن به سیاست خارجی تاکید می‌کرد.
معاون رییس‌جمهور تصریح کرد: چهره‌های با سابقه نظام اسلامی‌به این واقعیت گواهی می‌دهند که تهدیدزدایی از طریق تنش‌زدایی امکان‌پذیر است. در راستای تقویت پیوندهای برادری و ترمیم روابط با عربستان کارهایی را در بالاترین سطح با ملک سلمان انجام داد. در روابط و تعاملات در عرصه بین‌المللی نگاه واقع‌بینانه داشتند. تقویت جایگاه و منزلت کشورها از نظر ایشان امری ضروری بود. حمایت از مردم رنج دیده و ملت ستمدیده را همیشه سرلوحه قرار می‌داد. آیت‌الله‌هاشمی‌به تحقق تقویت روحیه جمع‌گرایی بسیار اعتقاد داشت.
صالحی به اعتقاد و تلاش‌هاشمی‌رفسنجانی برای ایجاد توازن در عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: آن دولتمرد روشن‌بین شاید نخستین دولتمرد ایرانی بود که می‌گفت ضمن ترمیم و ارتقای روابط باید در درون هم تلاش کرد.وی با اشاره به بهبود روابط ایران با چین و روسیه در دوره ریاست‌جمهوری ایشان گفت: معتقد بود روابط بین‌المللی نباید به چهره انقلاب خدشه وارد کند. تدوین تثبیت جایگاه ایران برایش بسیار مهم بود.
تهمت زنندگان به‌ هاشمی‌رفسنجانی ضرر کردند
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی نیز در این مراسم اظهارکرد: در رابطه آیت‌الله ‌هاشمی ‌یک نکته مغفول مانده است و آن اجتهاد ایشان است، ایشان اجتهاد فقاهتی فیضیه داشت، من از نزدیک می‌دانم و می‌گویم. به گزارش ایسنا وی با اشاره به سابقه آشنایی آیت‌الله‌ هاشمی‌رفسنجانی با امام (ره) گفت: منزل مقابل منزل امام، منزل عمه من است که دو پسر داشت که اخوان مرعشی بودند. هر دو  مجتهد مسلم بودند. مرحوم‌هاشمی‌۱۵سال در آن خانه زندگی کرد با این بزرگواران به دیدار مراجع می‌رفتند و در بحث‌های فقهی حضور داشتند و صاحب نظر شدند. وی ادامه داد: اما چون آیت الله‌هاشمی‌در مسائل سیاسی ورود کردند جنبه فقهی ایشان مغفول ماند. امام به نظریات فقهی ایشان ارج می‌نهاد. ایشان در مکتب آیت‌الله شریعتمداری، منتظری، حائری شیرازی و بسیاری دیگر حضور داشتند و بسیار مقید به آموزش دیدن و بحثهای فقهی بودند. طباطبایی گفت: سوال این است چطور یک آدم این همه توانمندی را یکجا می‌توانست داشته باشد؟ شما هم می‌توانید. هرکس ایمان به خدا داشته باشد از شرک خفیف بپرهیزد چنین می‌شود.خدا دانی، خداجویی، خداخواهی و خدمت به خلق باعث می‌شود خدا کمک کند. اگر هدف خیانت به خلق باشد خدا کمک نمی‌کند. وی افزود: آیت‌الله ‌هاشمی‌از ۱۵ سالگی در کنار امام بودند و بسیار به مردم کمک می‌کردند و دست فقرا را می‌گرفتند، نیکی کردن به کسانی که به شما بدی می‌کنند سخت است، اما آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی چنین می‌کردند. این استاد حوزه گفت: رهبری گفتند خناسان خواستند محبت او به من را کم کنند، اما نتوانستند، او دست از محبتش برنداشت؛ باید بگریم که چرا این همه تهمت به او زدند، او ضرر نکرد ؛ شما ضرر کردید. هنوز دیر نشده افکار اورا بجویید، از مردم جدا نشوید و مردم را بخواهید.
آیت الله ‌هاشمی‌رفسنجانی به خرد جمعی اعتقاد داشت
حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی نیز در این مراسم طی سخنانی اظهار کرد: جلسه بسیار با عظمتی است و امیدوارم خداوند کمک کند نسبت به روح آقای‌ هاشمی ‌ادای احترام کنم. سخنان آیت‌الله طباطبایی در این جمع درد‌هایی را مضاعف کرد. یک سال از فراغ مرحوم آقای‌هاشمی‌گذشت و حوادث بسیار بزرگی را پشت سر گذاشتیم.
وی گفت: سخن درباره آقای‌هاشمی‌از زوایای مختلفی قابل طرح است، یا موضوعات مختلفی می‌توان از شخصیت ایشان گفت. این سال‌های اخیر ارتباطی بین من و ایشان ایجاد شده بود و لطف پدرانه‌ای به من داشتند. در انتخابات‌های مختلفی از سال ۸۴ تا این اواخر همراه ایشان بودم. این استاد حوزه یادآور شد: از انتخابات تلخ ۸۴ گرفته تا خبرگان اخیر همراهشان بودم. نمی‌توان همه آقای‌هاشمی‌را در این صفات خلاصه کرد. آقای‌ هاشمی ‌همه صفتش امید بود و به قدری این امر پررنگ بود که بعضی‌ها می‌گفتند اگر الان آقای‌ هاشمی ‌را به زندان می‌برند می‌گفت شاید راه کج شد و ما را به باغ و بستان بردند، آقای‌هاشمی‌ به امید به خدا خوشبین بود.
وی گفت: دوره نزدیکی آیت‌الله‌هاشمی‌با قرآن یک خوشبینی نسبت به خدا در ایشان ایجاد کرد. من یکی دوبار ایشان را مضطرب دیدم. در شرایط سخت سال ۸۸ مضطرب نبود. اما یکی از لحظات که فکر می‌کنم خیلی ناراحت بودند ۱۵خرداد ۸۴ بود، همان هم چند ساعتی طول نکشید. وی ادامه داد: او به فهم مردم اطمینان داشت. مطمئن بود که نمی‌شود برای همیشه مردم را گول زد و خرد جمعی اهمیت دارد. ایشان به راه و روش خودشان اطمینان داشتند. باور داشتند که آنچه که می‌گوید درست است. سید حسن خمینی گفت: ممکن بود عقیده اش را عوض کند ولی در گذر از زمان معتقد بود آنچه که می‌گوید در دوره خودش درست است. این موارد در ایشان امیدی را ایجاد کرد که راه ما درست است و مجموعه مردم اشتباه نمی‌کنند و  خداوند وعده نصرت داده است. وی گفت: اگر امید وجود نداشته باشد همه ما درجا می‌زنیم. یا به رخوت و یا خشونت و شورش می‌انجامد. سید حسن خمینی  با اشاره به ناآرامی‌های اخیر گفت: استنباط من در مورد اتفاقات اخیر این است که بیش از هر چیز علت پمپاژ ناامیدی در جامعه بوده است. برای جلوگیری از هر اغتشاشی باید امید در جامعه وجود داشته باشد.وی ادامه داد: ما یک عوامل عینی و ذهنی امیدساز داریم. عوامل عینی آن است که مردم حس کنند آنچه انتخاب کردند، قابل تحقق است و موانع وجود ندارد. اینکه توسط رسانه‌های مختلف یاس به جامعه پمپاژ نشود و جامعه احساس کند که به جلو حرکت می‌کند، خوب است.تولیت حرم امام خمینی با بیان اینکه بارها از آیت‌الله‌هاشمی‌شنیدم بحث عفاف را از شروط حیات جامعه می‌دانستند، گفت: هر چیزی که مانع این امید شود، جامعه را از تعادل خارج می‌کند. جامعه که به آینده امید دارد به جلو حرکت می‌کند و سمت خشونت نمی‌رود اگر احساس کنیم دیروز از امروز بهتر بوده می‌توانیم بگوییم جامعه امید دارد.سیدحسن خمینی سپس گفت: وجود سکانداری در مواقع بحرانی باعث امید مردم می‌شود.‌ هاشمی‌امیدواری بود که برای جامعه مایه امید بود. دوست و دشمن اذعان داشتند که وجود‌هاشمی‌در حوادث لنگر اطمینان است. هاشمی‌برای جامعه امیدساز بود. وی تصریح کرد: ‌هاشمی ‌از میان ما رفت اما یادش هنوز در میان ماست. بالاترین کانون امید در عصر ما امام بود. امروز رهبری از کانون‌های بزرگ امید است. اگر‌هاشمی‌رفت باید مراقبت کنیم امید از دل‌های ما نرود. درس بزرگ هاشمی‌رفسنجانی حفظ امید در جامعه است. جامعه ما روزهای بزرگی در پیش دارد، باید از امروز آماده باشیم. باید برای فردای جامعه اگر لازم باشد، هرچه داریم را فدا کنیم اما امید را از دست ندهیم. همه وظیفه دارند امیدافزا باشند.

مردم سالاری