«خاتون» از توهین به گیلان تا کارزار توقف پخش سریال و نامه به دادستان

اختصاصی حرف تازه – بهنیا ثابت رفتار: خاتون این روزها سروصدای زیادی به پا کرده؛ البته نه از جهت خلق یک اثر هنری فاخر، بلکه این سروصدا به دلیل توهین مستقیم به گیلان و گیلانیان و تاریخ پرافتخار و غرورآفرین مردم این استان بوده و حالا واکنش های مختلفی را از راه اندازی کارزار درخواست توقف پخش این سریال تا نامه به دادستان شهرستان رشت به همراه داشته است.

تینا پاکروان در این اثر سعی کرده حمله متفقین به ایران و مقاومت جانانه گیلانیان در برابر آنان را روایت کند اتفاقی که در شهریور ماه ۱۳۲۰ رقم خورده بود. بخش دیگری از سریال مربوط به حضور لهستانی ها در گیلان است که بنا بر توافقی از اردوگاه کار سیبری به گیلان منتقل می شوند و بیماری های مختلفی نیز داشته اند. اما مساله اینجاست این بخش تاریخ که پیش از این کمتر به آن پرداخته شده این بار نیز به درستی در این سریال نمایش داده نمی شود.

مهم ترین علت انتقادات به خاتون

مهم ترین مساله توهین به گیلک و زبان گیلکی است که در این سریال، این زبان را مختص خدمتکاران نشان داده اند و ارباب و زمین دار و قهرمان فارس و یا غیرگیلک معرفی شده اند.

فرهیخته ترین بانوی این سریال  دختری از قوم بختیاری معرفی شده که با یک افسر عالی رتبه گیلانی ازدواج کرده است و از رفتار و نگاهش پیداست که خود را برتر از سایرین می بیند. در کمال تعجب حتی همسر گیلانی او نیز از زبان و حتی از لهجه رشتی استفاده نمی کند! و به قول برخی رسانه ها جایگاه گیلک ها در افرادی که در آشپرخانه خاتون خدمت می کنند و یا گماشته این و آن هستند ترسیم شده است!

هرچند همه مشاغل شریفند اما اگر به گذشته گیلان نگاه کنیم خان و زمین دار و ارباب و رعیت و قهرمان همگی در کنار هم گیلک بوده اند و به زبان شیرین گیلکی صحبت می کرده اند. کجای تاریخ این استان، گیلک در خاک گیلان کنیز و نوکر و کلفت فارس و دیگر قومیت ها بوده است که در این سریال اینچنین نمایش داده می شود؟

البته این انتقاد پیش از این و در آثار دیگری نیز مطرح شده و این بار شاید سریال خاتون، انتقادات بیشتری را نیز به همراه داشته است. در خصوص این سریال پرسیده می شود که اگر مساله متوجه شدن مردم سایر استان هااست چرا همه کاراکترها فارسی صحبت نمی کنند؟ چطور می شود نظامی و بستنی فروش و کتاب فروش فارسی صحبت می کنند اما خدمتکاران لهجه گیلکی دارند؟

گویا قرار است بسیاری از فیلمسازان بی توجه به تاریخ پرافتخار گیلان و بی توجه به سیل انتقادات، همچنان افراد ثروتمند، تحصیل کرده، قهرمان، روشنفکر و فرهیخته را فارس معرفی کنند و نقش افراد کلفت، نوکر، خدمتکار، فرودست و نظیر آن سهم گیلانی ها باشد! این بار اما این اتفاق با واکنش شدیدی از سوی گیلانی ها همراه شد…

کارزار توقف سریال خاتون با ۵ هزار امضا در آغاز کار 

کارزاری توسط منتقدین و فعالین اجتماعی راه اندازی شده است که از روز هشتم شهریور کار خودر را آغاز کرده و در همین مدت کوتاه بیش از ۵ هزار و ۱۰۰ امضا را جمع آوری کرده است. این کار زار با عنوان «درخواست توقف پخش سریال خاتون» در وبسایت Karzar.net و با هشتگ #توقف_سریال_خاتون در جریان است.

در بخشی از متن این کارزار که خطاب به ساترا و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته شده به روایت تحریف آمیز وقایع شهریور ۱۳۲۰ اشاره شده و با بیان اینکه نحوه نمایش نقطه سربلندی تاریخ گیلان، در این سریال موجب دلخوری گیلک ها شده خواستار توقف پخش سریال خاتون شده است.

نامه به دادستانی به منظور توقف پخش سریال

پس از راه اندازی این کارزار اکنون جمعی از فعالین اجتماعی و حامیان این کارزار به نمایندگی از مردم گیلان نامه ای را به دادستان محترم رشت ارسال کرده اند و خواستار توقف پخش سریال در شبکه نمایش خانگی شده اند.

در این نامه به نمونه هایی از توهین به جایگاه گیلان و گیلانی اشاره شده و جزییاتی در این خصوص تشریح شده است.

انتظار افکار عمومی در گیلان

آنچه مسلم است افکار عمومی امروز متاثر از توهین های مکرر به گیلان شده و افراد بسیاری درخواست توقف پخش سریال را داشته اند. بسیاری از مردم در سطح جامعه معتقدند پخش چنین سریال هایی منجر به توهین مسافران به مردم این خطه می شود که اتفاقا در ماه های اخیر افزایش چشمگیری نیز داشته است. شاید اگر در آثار قبلی جلوی این اتفاقات گرفته می شد امروز برخی به خود اجازه نمی دادند که بگویند گیلان و گیلانی به ما و حضور ما در آن استان نیاز دارد!

ساخت چنین آثاری فرهنگ سازی اشتباه و معرفی غلط تاریخ پرافتخار یک قومیت را به همراه دارد. از منظر دیگری باید گفت تفرقه میان اقوام و قومیت های مختلف، آثار جبران ناپذیری را در مقاطع حساس تاریخی به همراه خواهد داشت و از این رو انتظار می رود مسئولین امر هرچه سریع تر نسبت به توقف پخش این مجموعه سراسر توهین آمیز و تفرقه افکن اقدام نمایند.