از شایعه تا واقعیت؛
حمام تاریخی کسما به فروش می رسد
چند روزی است در سایت دیوار که یک سامانه اینترنتی برای تبلیغ فروش کالا و خدمات است، حمام تاریخی کسما برای فروش بارگذاری شده و زیر عکس این حمام تاریخی نیز نوشته شده: فوری.
مهری شیرمحمدی – ۱۹بهمن ماه سال گذشته بود که خبر اتمام عملیات مرمت حمام تاریخی کسما منتشر شد. حمامی در دهستان کسما، شهرستان صومعه سرا، که یادگارهایی از جنبش جنگل را در خود نهفته دارد و در زمان این جنبش مردمی به رهبری میرزا کوچک جنگلی، مدتی به عنوان مریضخانه زخمیان جنبش جنگل کاربرد داشت.
حالا چند روزی است در سایت دیوار که یک سامانه اینترنتی برای تبلیغ فروش کالا و خدمات است، حمام تاریخی کسما برای فروش بارگذاری شده و زیر عکس این حمام تاریخی نیز نوشته شده: فوری.
اگرچه هیچ شماره تماسی زیر آگهی در این سایت بارگذاری نشده است، ولی تلاش خبرنگار ما برای تماس با پشتیبان سایت دیوار بی نتیجه ماند و تماس های مکرر تنها به اپراتور متصل می شد.
حمام با یادگاران جنبش جنگل
با این حال به این دلیل که نگارنده آبان ماه سال۱۳۹۵، گزارشی با عنوان« تن کهنه کسما چشم انتظار رخت احیاست» در خبرگزاری مهر منتشر کرده بودم، می دانستم که حمام در اختیار «صمد صالحی»، از نوادگان حاج صالح کسمایی، است.
حاج صالح کسمایی سازنده این حمام دوره قاجار است که بعدها وراث حمام راوقف کرده اند. حاج صالح، پدر حاج احمد کسمایی بود. حاج احمد بعد از میرزا کوچک جنگلی در واقع مرد شماره ۲ جنبش جنگل بود و اگر حمایت های مادی و معنوی حاج احمد به عنوان یک تاجر سرشناس در دو سال نخست نهضت نبود، چنین جنبشی در غرب گیلان علیه استعمار و استبداد بنیان نمی گرفت.
صمد صالحی خودش آگهی فروش حمام را در دیوار نگذاشته و می گوید: بردارم آگهی را در سایت دیوار گذاشته و بنده و بردارم تصمیم به فروش حمام داریم.
صالحی اذعان می دارد که حمام وقفی است ولی یادآور می شود که اختیار واگذاری این حمام که از جدشان به ارث رسیده، با ایشان است و به صورت ۹۹ساله در اجاره اوست.
این فرد کسمایی که مغازه ای چسبیده به حمام میراثی کسما دارد، ادامه می دهد: حمام در حال حاضر ۲۰۰متر زیر بنای اصلی دارد ولی در اصل وسعت آن بیشتر بوده و سالهای گذشته اداره راه برای تعریض جاده، ۱۱۵ متر آن را تخریب کرده و اکنون با مغازه در جوار حمام مجموعا ۴۰۰متر زیربنا دارد.
اگرچه نگارنده بارها حمام را چه در زمان مخروبه بودن و چه در حین مرمت و احیا دیده بودم، ولی صالحی حرفی از قیمت نهایی برای فروش نزد و تاکید کرد که با خریدار بر سر قیمت به توافق خواهیم رسید.
حمامی که ثبت میراثی است و مرمت شده
حمامی که در ۱۱شهریور ۱۳۸۲ و به شماره ۹۹۴۱ در فهرست بناهای میراثی کشور به ثبت رسیده، و طبیعتا تغییر کاربری آن می باید با نظر سازمان میراث فرهنگی باشد، یک سویه بفروش گذاشته شده است.
مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان صومعه سرا درباره مرمت حمام کسما می گوید: این حمام دوره قاجار تا کنون در ۳مرحله توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شده و هربار به دلیل کمبود اعتبارات، مرمت آن تکمیل نمی شد. تا اینکه سال گذشته توانستیم با جذب اعتبار ۴۰۰میلیون تومان از اعتبارات شهرستان صومعه سرا ، مرمت آن را تکمیل نماییم.
علیرضا مهرگان تصریح می کند: اگرچه حمام کسما جد اندر جد در اختیار خاندان کسمایی است، اما این حمام وقفی است و هرگونه واگذاری ملک به دلیل اوقافی بودن می باید با نظر اداره اوقاف شهرستان صورت گیرد و تغییر کاربری بنا نیز به دلیل اینکه در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است، می باید با نظر مساعد این سازمان صورت گیرد.
وی یادآور می شود که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان نیز تلاش دارد حمام را با نگاه میراثی تغییر کاربری دهد، ولی به دنبال استفاده از سرمایه های بخش خصوصی است.
حمام اوقافی است و اجاره دار حق واگذاری ندارد
مدیر اوقاف شهرستان صومعه سرا نیز اطلاع نداشت که حمام از سوی نوادگان حاج صالح کسمایی به فروش گذاشته شده است.
«راستا» در باره حمام کسما می گوید: حمام کسما ملک موقوفی است و اداره اوقاف به عنوان امین املاک وقف شده، املاک را به رهن و اجاره می گذارد.
وی اگرچه حتی نام اجاره دار حمام کسما را هم نمی داند، ولی تاکید می کند که هرکه هست مستاجر اوقاف است و اگر قرار باشد واگذار گردد، این مهم می باید با طی مراحل قانونی اوقاف صورت گیرد.
راستا تاکید می کند: حمام کسما علاوه بر اوقافی بودن، ثبت میراثی هم هست و هرگونه واگذاری و اجاره خارج از قوانین اداره اوقاف و نظر مساعد سازمان میراث فرهنگی به عنوان مرمتگر بنا، غیر مشروع و غیر قانونی است و مستاجر حق هیچ گونه دخل و تصرفی ندارد.
حالا چه متولیان مطلع باشند یا نه حمام که خاطره جنبش جنگل را بر در و دیوار خود به یادگار دارد، به فروش گذاشته شده است. حمامی که با وجود آنکه مرمت شده، اما هنوز تغییر کاربری نیافته است.
۱۰آذرماه سال گذشته بود که نخستین تور تاریخی جنبش جنگل- که به همت مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان تدارک یافته بود- از نقاط تاثیر گذار این جنبش در غرب گیلان بازدید کرد. از جمله نقاط مهم بازدید، دهستان کسما و مجموعه یادگارهای بجا مانده در این دهستان بود؛ از دفتر کار حاج احمد کسمایی از سران جنبش جنگل گرفته تا مجلس سنا که تخریب و مدرسه ساختند و حمام کسما که در حال مرمت بود.
ضرورت ایجاد موزه جنبش جنگل در حمام کسما
در این بازدید، فرزاد همتایی از پژوهشگران تاریخ این جنبش توضیح داد که این حمام در اولین نبرد جنگلیان که منجر به کشته شدن مفاخرالملک (فردی که از جانب دولت مامور سرکوب جنگلیان بود) گردید، به عنوان درمانگاه مجروحان نیروهای جنگل مورد استفاده قرار می گرفت.
حالا دهستانی که پذیرای میرزا کوچک جنگلی، دکتر حشمت طالقانی، حاج احمد کسمایی، میرزا حسین خان کسمایی و بسیاری دیگر از روشنفکران و مبارزان جنگل بود، و نشریه جنگل که به صاحب امتیازی خواهر زاده حاج احمد کسمایی و تلاش میرزا حسین خان کسمایی در همین دهستان منتشر می شد، مورد بی مهری است و تنها بنایی که به همت سازمان میراث فرهنگی در این دهستان مرمت شده، به فروش گذاشته شده است.
طبیعتا تنها بنای سالم ماند در کسما که خاطره ای هم از جنبش جنگل دارد، می باید به عنوان موزه اسناد جنبش جنگل در غرب گیلان تغییر کاربری یابد.
ارسال دیدگاه