بپرهیز از خلف وعده که موجب نفرت خدا و مردم از تو مى شود

حرف تازه: وفای به عهد و خلف وعده از جمله مواردی هستند که دین مبین اسلام به تفصیل در آیات و روایات و احادیث مختلف به آنها پرداخته است. امروزه متاسفانه در میان برخی مسئولین نیز در مواردی شاهد خلف وعده هایی هستیم که گاهی تعجب بر انگیز هم به نظر می رسند. از این رو تصمیم گرفتیم بدون هیچ تحلیل و تفسیری، اشاره ای به نگاه اسلام به وفای به عهد و از سوی دیگر خلف وعده داشته باشیم تا شاید تلنگری باشد برای همه آنان که به هر دلیلی آموزه های دینی را در مواردی از زندگی و مسئولیت خود عمدا یا سهوا به کار نمی بندند.

خلف وعده از نگاه اسلام:

 

سوره اسراء ، آیه ۳۴ – …وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْؤُولًا 

و به پیمان [خود] وفا کنید زیرا که از پیمان پرسش خواهد شد . 

سوره بقره ، آیه ۱۰۰ – أَوَکُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْداً نَّبَذَهُ فَرِیقٌ مِّنْهُم بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ
و مگر نه این بود که [یهود] هر گاه پیمانی بستند، گروهی از ایشان آن را دور افکندند؟ بلکه [حقیقت این است که] بیشترشان ایمان نمی‌آورند.

سوره انفال، آیه ۵۵ و ۵۶ – إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَ اللّهِ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ * الَّذِینَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ یَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کُلِّ مَرَّهٍ وَهُمْ لاَ یَتَّقُونَ
بی‌تردید بدترین جنبندگان نزد خدا آنان‌اند که کفر ورزیده و ایمان نمی‌آورند. همانان که از ایشان پیمان گرفتی، ولی هر بارپیمانشان را می‌شکنند و [از خدا] پروا نمی‌دارند.

سوره صف ، آیه ۲ و ۳ – یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ (۲) کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ (۳)

ای کسانی که ایمان آورده اید چرا چیزی را که انجام نمی دهید می گوئید، بزرگست از روی شدت غضب و خشم نزد خدا آنچه را انجام نمی دهید بگویید.

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد(ص) می فر مایند:  ثَلاثٌ لَیسَ لاَِحَدِ مِنَ النّاسِ فیهِنَّ رُخْصَهٌ: بِرُّ الْوالِدَینِ مُسْلِما کانَ اَوْ کافِرا وَ الْوَفاءُ بِالْعَهدِ لِمُسْلِمٍ اَوْ کافِرا وَ اَداءُ الاَْمانَهُ اِلى مُسْلِمٍ کانَ اَوْ کافِرا؛

 

بپرهیز از خلف وعده که آن موجب نفرت خدا و مردم از تو مى شود. (نهج البلاغه، نامه ۵۳)

امام علی (ع) همچنین می فرمایند : [یا مالک] ان عقدت بینک و بین عدوک عقده او البسته منک ذمه فحط عهدک بالوفا وارع دمتک بالامانه و اجعل نفسک جنه دون ما اعطیت 
﴿ای مالک﴾ اگر بین خود و دشمنت پیمانی بستی و یا پیمان و پناه دادن را به او دادی، جامه وفا را بر عهد خویش بپوشان و تعهدات خود را محترم بشمار و برای حفظ آنها سینه خود را سپر قرار بده. (نهج البلاغه ، نامه ۵۳)

 

امام حسن مجتبی (ع) فرمود: المسؤول حر حتی یعد ، ومسترق المسؤول حتی ینجز.
انسان تا وعده نداده ، آزاد است . اما وقتی وعده میدهد زیر بار مسؤولیت میرود و تا به وعدهایش عمل نکند رها نخواهد شد .(بحار الانوار، ج۷۸، ص۱۱۳)

 

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) می فرمایند : ثَلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِن صامَ وَ صَلّى وَحَجَّ وَ اعتَمَرَ و َقالَ «اِنّى مُسلِمٌ» مَن اِذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذَا ائتُمِنَ خانَ؛

سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید. (نهج الفصاحه ص۴۲۲ ، ح ۱۲۸۰)

و موارد متعدد دیگری نیز در این زمینه وجود دارد…