ارزیابی حذف صفرهای ریال

محمد رفیعی* : از سال ۱۳۰۸ واحد پول ایران به طور رسمی ریال اعلام شد که این واحد پولی از آن زمان تا به حال دستخوش تحولات عمده ای شده که تورم را می توان عامل اصلی آن نام برد. با توجه به وجود تورم شدید در سالهای گذشته ارزش ریال در مقابل پول سایر کشورها کاهش قابل ملاحظه ای داشته است. این مهم در خیلی از کشورها نیز به صورت مشابه اتفاق افتاده که عمده کشورها از راهکار حذف صفر استفاده کرده اند. کشور ترکیه ۲۰ سال قبل شش صفر از واحد پولی خود حذف کرد و تجربه موفقی در این زمینه به حساب می آید. آلمان نیز که با حذف چهارده صفر از واحد پول ملی خود روبرو بود، موجب تقویت اعتبار این واحد پولی شد.

معمولاً اقتصادهایی که بعد از دوره های بی ثباتی و افزایش نرخ تورم موفق به برقراری ثبات اقتصادی و کنترل تورم می شوند اقدام به برداشتن یک یا چند صفر از پول ملی خود می کنند. در حال حاضر  این شرایط در اقتصاد ایران مهیاست. البته یک نگرانی در این زمینه هم بین سیاست گذاران و مسئولین وجود دارد و آن هم این است که با حذف چند صفر از پول توهم پولی و احساس کمبود و افت درآمد در مردم ایجاد شود که این در مردم و صاحبان درآمد احساس بدی ایجاد می کند.

بدون شک در آینده کشور نیاز به یک تغییر پولی دارد. موضوع ثبات اقتصادی برای اجرای تغییر پول لازم است؛ به همین لحاظ دولت می بایست برای اجرای این طرح چند هدف عمده و اجرایی را سرلوحه کار خود قرار دهد. اولاً حجم پول و نقدینگی را در جامعه به نوعی کنترل کند. برای موفقیت کامل در کاهش حجم نقدینگی در داخل کشور اگر تعداد صفرهایی که از پول حذف می شود بیشتر باشد توفیق دولت در انجام این تحقق بیشتر خواهد بود. دوماً قیمت اجناس را به ظاهر ارزان و ناچیز جلوه می دهد که این موضوع بسیار مهم بوده که هدف اصلی دولتمردان این کار می باشد. به صورتی که با کاهش صفر از اسکناس ها به طور طبیعی تمامی قیمت ها ارزان به نظر می رسد و از نظر روانی بر روحیه اکثر مردم تأثیر مثبت خواهد گذاشت. سوماً ارزش اسمی نرخ ارز کاهش می دهد. این موضوع نیز برای دولت بسیار با اهمیت است که با کم کردن صفر به دنیا علی الخصوص دولت آمریکا ثابت کند که ارزش پول ایرانی از ارزش بسیار بالایی در دولت تدبیر و امید برخوردار شده. این اتفاقات در زمانی به وجود می آید که دولت درگیر افزایش نرخ دلار و توافق نفتی اوپک است. حال باید دید که آیا با حذف صفر اقتصاد بهبود می بخشد یا ان را با چالش جدید مواجه می کند؟