احیای عمارت طارمسری تاجر رشتی

حرف تازه – لابه‌لای خبرهای بدی که هرروز از تخریب بناهای میراثی این شهر می‌شنویم و به‌جای نوسازی بافت فرسوده تیشه به ریشه بافت تاریخی این شهر زده می‌شود، یک شهروند خوش‌فکر توانسته است باهمت و هزینه، خودش یکی از بناهای تاریخی این شهر را خریداری و به همان سبک معماری قدیم بازسازی و احیا نماید.

به گزارش گیلان مصور عمارت «غلامرضا طارمسری»- که روزگاری تنها برای پذیرایی از مهمانان یک تاجر رشتی کاربرد داشت- اکنون به همت «منوچهر عسگری»، مرمت و به‌عنوان محل سکونت خانواده این شهروند خوش‌فکر رشتی تغییر کاربری داده است.

در کوچه‌پس‌کوچه‌های محله ساغری سازان رشت، محله‌ای که روزگاری به دستور فرح پهلوی اجازه هیچ نو نوسازی به این بافت داده نمی‌شد، حالا آپارتمان های چندین طبقه و بی روح قد علم کرده اند. هرچند لابه‌لای این آپارتمانها هنوز بناهایی با معماری فاخر به حالت اغما افتاده است، ولی اگر همتی در بین مسئولان و شهروندان باشد، می تواند باقی مانده را از مرگ حتمی نجات داد.

در انتهای محله چهاربرادران و در گذر فرخ، بنایی باشکوه با آجرهای قرمز روبروی یک مدرسه غیر انتفاعی خودنمایی می کند.

این بنایی که وسعت زیادی هم ندارد، با یک ایده خلاقانه صاحب جدیدش، اکنون دارای امکانات مدرن برای زندگی امروزی شده بی آنکه به بافت میراثی بنا آسیبی وارد شود.

دختر منوچهر عسگری در باره ایده پدرش در بهسازی و احیای این بنای تاریخی می گوید: پدرم همیشه آرزو داشت در یک چنین بنایی زندگی کند. بنایی با سقف سفالی، آجرهای قرمز بند کشی شده، حوض وسط حیاط و درختان دو طرف باغچه که معنای آرامش وزندگی را به ساکنان خانه هدیه دهد و بالاخره پدرم تواسنت با درآمدی که از محل شغلش یعنی نانوایی، کسب کرده بود؛ عمارت تاجر رشتی دوره پهلوی یعنی «غلامرضا طارمسری» را خریداری و احیا نماید.

وی می افزاید: غلامرضا طارمسری از تاجران بنام رشت بود که این عمارت در واقع به‌عنوان مهمانسرای وی برای پذیرایی از جشن ها و میهمانان ویژه اش کاربرد داشت. به همین دلیل این عمارت فاقد آشپزخانه است و پدرم بعد از خریداری یک آشپزخانه در حیاط پشتی به بنا اضافه کرد.

عسگری ادامه می دهد: محل سکونت اصلی این تاجر رشتی، در عمارتی در جنب همین مهمانسرا بود و بنابراین نیازی به داشتن مطبخ در این مهمانسرا نبود و تنها درانتهای حیاط بخشی به‌عنوان محل سکونت نگهبان خانه بود که اکنون به‌عنوان انبار استفاده می‌شود.

وی به قدمت ۱۰۰ساله این بنا اشاره نموده و ابراز می کند: بعد از انقلاب این عمارت متروک و خالی از سکنه شده بود و در اثر عدم رسیدگی و مرمت سالانه، آسیب های زیادی به سقف و دیگر بخش های بنا وارد شده بود. پدرم با هزینه زیادی توانست تمام عمارت را مرمت کند و سالانه نیز برای نگهداری این بنا هزینه می نماید. پدرم برای حفظ اصل بنا از کارشناسان خبره استفاده کرد تا معماری بنا به همان شکل قدیمی باقی بماند.

عسگری به سنگفرش حیاط هم اشاره نمود و یادآور می‌شود: در گذشته، کف پوش حیاط ها سنگفرش هایی با استفاده از قلوه سنگهای رودخانه ای بود و پدرم مجدد آن را احیا کرد.

با همت منوچهر عسگری اکنون مهمانسرای طارمسری تاجر، به‌عنوان محل سکونت خانواده وی مورد استفاده قرار می گیرد. گشتی در حیاط این خانه نشان می دهد که مالک جدید، حتی به کاشی های قدیمی دو راه پله دو طرف بنا هم وفادار مانده و نرده های چوبی راه پله را هم به همان شکل نخستین که هنر دست استادکاران چوب است، احیا کرده است.

این بنای باشکوه دو طبقه، با ۴ اتاق در پایین و دو سالن و دو اتاق گوشوراه در طبقه فوقانی ۱۰سال است مورد استفاده خانواده عسگری است. خانه ای که تمام امکانات یک زندگی مدرن را دارد و هویت نیاکان ما در نوع معماری را نیز به بیننده القا می کند.

هرچند مالکین جدید، انگیزه ای برای ثبت میراثی این بنا ندارند، ولی آرزوی منوچهر عسگری این است که این عمارت تا ابد پابرجا بماند.

عکسها: پالیز پارسا