آیین گرامیداشت دکتر معین

حرف تازه : چهل وپنجمین آیین بزرگداشت زنده یاد استاد دکتر محمد معین عصر پنجشنبه در زادگاهش آستانه اشرفیه برگزار شد.

به گزارش حرف تازه به نقل از ایسنا، چهل وپنجمین آیین بزرگداشت زنده یاد استاد دکتر محمد معین عصر پنجشنبه در زادگاهش آستانه اشرفیه برگزار شد.

دکتر علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی پیامی سالروز درگذشت استاد معین را گرامی داشت.

متن پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

چهره های ماندگار عرصه فرهنگ ستارگان درخشانی هستند که در آسمان علم و ادب و فرهنگ می درخشند و در این سپهر زنده یاد دکتر محمد معین درخشش ویژه ای دارد. نام او همواره در ضمیر اهل فرهنگ و هنر و سرلوحه نام ادیبان شهیر این مرز و بوم حک شده است و هرگز از خاطره ها محو نمی شود.

افسوس که دست روزگار به این نابغه بزرگ چندان فرصتی نداد تا بتواند تمامی تجربیات و اندوخته های علمی خود را به نمایش بگذارد و چراغ عمرش زودتر از آنچه گمان می رفت به خاموشی گرایید اما خدمات ارزنده او به فرهنگ ایران، نام و یادش را در قلب ها ماندگار کرده است .

بی تردید دکتر معین از تبار دانشمندانی است که دانش را نه برای اخذ مدارک تحصیلی و کسب مادیات بلکه برای اقناع ذهن جستجوگر خویش و تکمیل و پیشرفت دایره دانش و خدمت به فرهنگ این مرز و بوم فرا گرفته بود. انس او با استادش مرحوم علی اکبر دهخدا و اهتمام به تکمیل و انتشار لغت نامه، حاصل کار و نامش را چنان ماندگار کرد که امروز فرهنگ لغت معین در هر خانه و کتابخانه ای یادآور نام این دانشمند سخت کوش و پرکار است .

البته خطه سرسبز گیلان از دیرباز مردان و زنان بزرگی را در دامان خویش پرورانده است که در عرصه های علم، دین، سیاست و فرهنگ و هنر سرآمد و مایه افتخار و مباهات همه ایرانیان بوده اند؛ نام آورانی که خدمات و آثارشان ستودنی است و باید آن گونه که شایسته است به فرزندان این سرزمین معرفی شوند. مردم شریف و علم پرور گیلان باید به خویش ببالند که چنین مردان بزرگی را در دامان خود پروریده اند.

آنان که دکتر معین را می شناسند و زندگی و منش او را خوب مطالعه کرده اند به خوبی می دانند که او مردی بود سخت کوش، خستگی ناپذیر و پیگیر در یادگیری و علاقمند به انتقال و نشر دانش به دیگران و به همین دلیل در ادبیات و تاریخ جامعیتی مثال زدنی داشت و مقالات و آثار او همواره مورد استناد پژوهندگان و اساتید قرار گرفته است. ویژگی هایی که باید سرلوحه زندگی دانش آموزان، دانشجویان و هنرجویان جوان ایرانی قرار گیرد تا با ممارست و سخت کوشی در فراگیری دانش، مسیر موفقیت را پیش روی خویش هموار سازند .

لازم میدانم از همه فرهیختگان و دوستان علاقمندی که برای برگزاری این آیین فرهنگی تلاش کردند و همه شرکت کنندگان گرانمایه که با حضور خود در این مراسم به آن غنا بخشیدند، صمیمانه تشکر و قدردانی نموده مزید توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.

مدیرکل ارشاد اسلامی گیلان: استاد محمد معین الگویی معنادار برای همه زمان هاست

 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان دریادلی استاد معین را تجلی دریادلی خزر دانست و گفت: ایشان با یک اعتدال گرایی خاص به فرهنگ و ادب فارسی جامعیت بخشید.

به گزارش ایسنا منطقه گیلان، دکتر فیروز فاضلی در آیین گرامیداشت استاد دکتر محمد معین که در آستانه اشرفیه برگزار شد، با اشاره به مساحت ۱۴ هزار و ۴۲ کیلومترمربعی استان گیلان، اظهار کرد: گیلان سومین استان کوچک کشور با ۲ میلیون و ۴۸۵ هزار نفر جمعیت است.

وی تراکم جمعیت در گیلان را ۱۷۷ نفر در هر کیلومترمربع دانست و افزود: انسجام بین شهر و روستا در گیلان ملموس است. گیلان اولین استان بعد از تهران در کشور است که ۴ کنسولگری داشت و هنرمندان به این استان پناه می آوردند.

این مسئول فرهنگی گیلان را سرای اهل قلم نامید و تصریح کرد: سال گذشته ۶۰۷ جلد کتاب در گیلان چاپ شده و ۶۲۹ تالیف اول و ۴۱ ترجمه داشتیم. گیلان ۴۸ ناشر فعال دارد و بهترین ناشر استانی کشور در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال ۹۴، انتشارات ایلیا از گیلان انتخاب شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان وجود ۸۱ چاپخانه، ۱۲۴ چاپ دیجیتال و ۳۵۱ کانون تبلیغاتی را از دیگر ویژگی های گیلان دانست و گفت: ۷۲ پایگاه خبری، ۲۴۳ نشریه، تعداد ۱۳۵ آموزشگاه هنرهای تجسمی، ۴۵ آموزشگاه موشیقی و ۳۴ گروه نمایشی در گیلان فعالیت می کنند. سرعت انتقال خبر در استان ۵ دقیقه است و رتبه دوم از نظر روزنامه را داریم.

وی با بیان اینکه جنسیت در گیلان مطرح نیست، اضافه کرد: شمس کسمایی، هوشنگ ابتهاج و شیون فومنی از جمله سرمایه های فرهنگی و ادبی گیلان به شمار می آیند که سرآمد کشور هستند لذا در گیلان خانواده های هنری داریم.

فاضلی با تاکید بر این مطلب که شرط مشهور شدن در گیلان، اهل قلم بودن است، خاطرنشان کرد: بن مایه های عقیدتی عجیبی در گیلان وجود دارد و اولین حکومت ها را آل بویه و آل کیا داشتند.

این مسئول فرهنگی با اشاره به فعالیت ۴۹ موسسه قرآن و عترت در ارشاد اسلامی گیلان، یادآور شد: گیلان ۸۳۶ کانون فرهنگی و هنری مساجد، ۵ هزار حافظ و قاری قرآن و ۳ هزار مسجد دارد. همچنین گیلان با ۹۴۵ بقعه و امامزاده، به دیار بقاع متبرکه معروف است لذا دکتر محمد معین در چنین محیطی پرورش یافته است.

وی دریادلی استاد معین را تجلی دریادلی خزر دانست و گفت: در دوران تقابل لغت و ادبیات و ایرانی بودن و اسلامی بودن، استاد با یک اعتدال گرایی خاص همه را جمع کرد و به فرهنگ و ادب فارسی جامعیت بخشید لذا استاد معین الگویی همیشه ماندگار و معنادار برای همه زمان ها خواهد بود.

نگاهی به سخنان دکتر باقری فرد رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی:

رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی کشور گفت: خدمات ارزشمند استادان بزرگواری همچون دکتر محمد معین در خلق سرمایه های ملی و فرهنگی بوده که موجب غنا و پویایی فرهنگ اسلامی ما شده است.

دکتر باقری فرد در آیین گرامیداشت استاد دکتر محمد معین که در آستانه اشرفیه برگزار شد، ۱۷ شهریور را مصادف با هفتادوچهارمین سالگرد دفاع استاد معین از رسانه دکتری خود دانست و اظهار کرد: استاد به عنوان اولین فارغ التحصیل دوره دکتری شناخته شد و در عرصه فعالیت های علمی در حوزه زبان و ادبیات فارسی رسمیت پیدا کرد.

رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی کشور هدف از برگزاری آیین های گرامیداشت را یادآوری آثار و نتایج ارزشمندی دانست که زندگانی پربرکت امثال استاد دکتر محمد معین برای جامعه به ارمغان آورده است و افزود: با یادآوری این بزرگی ها ما فراموش نمی کنیم که افراد بزرگ و سترگی همچون استاد معین در عرصه فرهنگ، زبان و ادب فارسی حضور داشتند.

وی اضافه کرد: قطعا خدمات ارزشمند این بزرگواران در خلق سرمایه های ملی و فرهنگی بوده که موجب غنا و پویایی فرهنگ اسلامی ما شده است.

باقری فرد تاثیرگذاری را دومین هدف از برگزاری آیین های گرامیداشت دانست و گفت: ما در کنار یادآوری صفات و خصال ارزشمند استادان بزرگی همچون محمد معین، باید محیط پرورش آنان را بررسی کنیم و بدانیم که چه عواملی سبب شد که این بزرگواران به این مرتبه از علم و دانش دست پیدا کردند و توانستند به این میزان از تاثیرگذاری در جامعه برسند. به تعبیر دیگر، باید چنین استادانی را الگو و اسوه در نظر بگیریم.

وی با تاکید بر لزوم بازپروری این الگوها با شناسایی عوامل و عناصر پرورش آنان، تصریح کرد: باید متناسب با اقتضائات امروز فضایی فراهم کنیم تا استادان و فرهیختگانی همچون دکتر معین مجددا در عرصه فرهنگ و ادب ما پرورش پیدا کنند لذا هدف دوم لازمه هدف اول است.

رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی خواستار تامل در نحوه پرورش استاد معین شد و ادامه داد: یکی از دغدغه های بسیار مهم محققان و پژوهش گران عرصه زبان و ادب فارسی این است که آیا نظام آموزشی ما توانایی عرضه نخبگانی همچون استاد معین را به عرصه علمی دارد؟ لذا نیازمند تبیین این الگوها هستیم.

باقری فرد با اشاره به عمر نسبتا کوتاه دکتر معین، خاطرنشان کرد: آثار به جا مانده از استاد در این عمر حدود ۵۰ سال بسیار ارزشمند و درخشان است. در واقع ایشان از نظر توانایی علمی در سطحی قرار می گیرد که در دوره معاصر کمتر شاهد آن هستیم. اگر استاد زندگانی طولانی تر داشت، قطعا اتفاقات فرخنده ای در عرصه فرهنگ، زبان و ادب فارسی روی می داد، اما حکمت خداوند بر این قرار داشت که استاد به گونه ای زیست کند که برای اهل علم و ادب الگو باشد.

وی آثار معنوی استاد معین را بیش از آثار مکتوب ایشان دانست و یادآور شد: آنچه که به عنوان آثار مکتوب استاد در اختیار ماست شامل ده ها تالیف و کار علمی در قالب کتاب، تصنیف، تصحیح کتاب، تالیف مقاله، ترجمه کتاب و مقاله و راهنمایی پایان نامه های دوره های تحصیلات تکمیلی است.

این مسئول فرهنگی به ارزیابی شاخص های آثار تحقیقی استاد معین پرداخت و بیان کرد: جامعیت در آثار استاد به معنای کامل تحقق پیدا کرده است. این جامعیت هم در تالیف همه قالب های متعارف روز که برون داده های پژوهشی براساس آن منتشر می شود، وجود دارد و هم در تنوع موضوعات به چشم می خورد. با بررسی مجموعه آثار استاد معین درمیابیم که ایشان هم در عرصه ادب فارسی تحقیقات جامعی را انجام داده و هم از عرصه ادبیات به موضوع زبان فارسی ورود پیدا کرده است.

باقری فرد اضافه کرد: مجموعه آثار استاد متن محور و مبتنی بر ماهیت اصلی ادبیات فارسی و توجه کامل به عرصه زبان فارسی است لذا یکی از آسیب ها و آفت هایی که امروز در تحقیقات زبان فارسی با آن مواجه هستیم، فعالیت یک بعدی محققان است. در واقع بخش زیادی از تحقیقات مربوط به ادبیات فارسی است و حوزه مطالعاتی زبان فارسی در میان برون داده های پژوهشی دانشگاهیان از جهت کمیت شرایط مطلوبی ندارد که نیازمند بازنگری است.

رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی با اشاره به وجود توازن و تناسب در حیطه تحقیقات استاد معین بین زبان و ادب فارسی، افزود: وقتی این تحقیقات کنار هم قرار می گیرند، یکدیگر را کامل می کنند. مسئله شناسی و نیازسنجی و کوشش برای رفع آن نیازها و حل مسائل موجود در عرصه علمی زبان و ادبیات فارسی شاخص دیگر آثار استاد است.

وی با بیان اینکه استاد معین همه مخاطبان زبان و ادب فارسی را هدف قرار داده بود، تصریح کرد: امروز فرهنگ معین از شناخته شده ترین تالیفاتی است که در حوزه زبان فارسی وجود دارد و کمتر محفلی است که فرهنگ معین را نداشته باشد. با شرایطی که در فضای مجازی فراهم شده، مراجعه به فرهنگ معین طبیعی است.

باقری فرد عرصه تحقیقات استاد معین را در همه سطوح جامعه جاری و ساری دانست و خاطرنشان کرد: مبنای برنامه ریزی استاد، توجه به متون زبان و ادب فارسی و برقراری پیوند میان مطالعات زبانی و ادبی است. استاد در عرصه تحقیقات روش مند عمل می کرد.

وی با اشاره به توجه استاد معین به حوزه های میان رشته ای، عنوان کرد: تاریخ، فلسفه، روان شناسی و زبان شناسی از جمله مهمترین حوزه هایی است که استاد تحقیقات زبانی خویش را در آن چارچوب انجام می داد. امروز سخت نیازمند پیوند مطالعات میان رشته ای با موضوع زبان و ادبیات فارسی هستیم.

این مقام مسئول نقش خانواده در شکل گیری شخصیت استاد را مهم دانست و متذکر شد: استاد معین در دوران کودکی طعم تلخ یتیمی را چشید، اما وجود جد پدری ایشان به نام «شیخ محمدتقی معین العلما» موهبت زندگی و انگیزه بخش راه استاد بود.

باقری فرد با بیان اینکه تحصیلات عمیق و پرمایه و آشنایی با اساتید شاخص و برجسته از همان دوران کودکی یکی از عوامل پرورش دهنده استاد است، گفت: استاد برنامه ریزی، نظم، کوشش، همت و پشتکار را با هم درآمیخته بود. آشنایی با زبان های مختلف  نیز یکی از مهمترین ویژگی های استاد معین بود که افق های زیادی را در حوزه زبان و ادب فارسی پیش روی ایشان باز کرد.

وی اضافه کرد: اگر کسی بخواهد در عرصه فرهنگ و ادب سرآمد باشد، حتما باید علاوه بر اشراف بر زبان و ادب فارسی، به زبان هایی که در آن تحقیقات مهم در باب زبان و ادبیات فارسی انجام گرفته، آشنا باشد. در واقع باید از تجارب معتبر بین المللی و ظرفیت سنت های علمی دیگران بهره بگیریم.

رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی کشور خواستار نقد و خودارزیابی جدی در حوزه نظام آموزشی زبان و ادب فارسی شد و عنوان کرد: آیا در این نظام آموزشی شرایط را به گونه ای فراهم کرده ایم که معلم و متعلم با شاخص ها و ویژگی هایی مانند استاد معین پرورش یابد؟