آنها که نمی‌خواهند رشت بین‌المللی شود

تی تی خبر (حرف تازه) : محمد غلامی پور در رشت رویایی نوشت :  چند وقت پیش لایحه سفر کاری شهردار رشت به جشنواره یونسکو در ایتالیا رد شد به این دلیل که هزینه سفر شهردار به ایتالیا اسراف بیت‌المال است. اما پس از آنکه رئیس شورای شهر رشت فهمید که هزینه این سفر بر عهده کشور میزبان است در اظهار نظری عجیب گفت: «هزینه‌ی این سفر به عهده‌ی میزبان است اما به این نکته هم باید توجه داشت که هر رفتی، آمدی را نیز دارد». با وجود آنکه مخالفت با سفر شهردار به ایتالیا که می‌توانست دستاوردهای امیدوارکننده‌ای برای رشت و مردمانش به همراه داشته باشد، بار دیگر سه شنبه گذشته در جلسه هفتگی شورا لایحه دوفوریتی سفر کاری شهردار به چین برای شرکت در برنامه مربوط به شهر خلاق مطرح شد که این‌بار هم با مخالفت پنج عضو شورا این لایحه رأی نیاورد تا یک بار دیگر مأموریت شهردار برای شهر خلاق خوراک‌شناسی لغو شود.

شاید شما هم مثل من از یادآوری این عنوان تاریخی عصبی بشوید که در روزگاری نه چندان دور شهر رشت را به عنوان «دروازه اروپا» می‌شناختند. فخری در دروازه اروپا بودن وجود نداشت اما در زمانیکه بسیاری از شهرهای ایران عقب‌افتاده بودند و خبری از زیست شهری و توسعه در آن وجود نداشت، شهر رشت مرکز تجارت و صادرات محصولات کشاورزی به اروپا و رونق اقتصادی بود و نتیجتاً پیامدهای این رونق اقتصادی ارتقای کیفیت زندگی مردم و توسعه فرهنگی و اجتماعی مردم رشت و به‌واسطه آن مردم گیلان بود. اما امروز از آن تاریخ غنی و پر ابهت تنها چند عکس سیاه و سفید و چند سطر نوشته در متون معدود باقی مانده است و دیگر هیچ. حالا رشت و استان گیلان از لحاظ اشتغال یکی از بدترین آمارها را در کشور به خود اختصاص داده است و در نمودار توسعه شهری دچار سقوط شده است و دیگر از آن رونق اقتصادی در گذشته خبری نیست و در چنین شرایطی یادآوری افتخارات گذشته بیشتر می‌تواند به پاشیدن نمک بر روی زخمی عمیق حکایت داشته باشد.

امسال اما برحسب منویات مقام معظم رهبری به نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نام‌گذاری شد تا با اعمال این الگو در سیاست‌های کلی این کشور بتوانیم شاهد شکوفایی اقتصادی و توسعه کشور در ابعاد مختلف باشیم. اقتصاد مقاومتی مفهومی است که در پی مقاوم‌سازی، بحران‌زدایی و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی مطرح می‌شود که قطعاً باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت‌های عقلایی و مدبرانه، پیش‌شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی توجه به نخبگان، خلاقیت، کارآفرینی و نبوغ فکری و تاکید روی مردمی‌سازی اقتصاد، اشتغال‌زائی و تلاش برای خود اتکایی است. اقتصاد مقاومتی رویکردی جهادی، مولد، فرصت‌ساز، درون‌زا و برون‌گرا دارد. الگوی مشخصی که می‌توان رد پای آن را در سیاست‌های توسعه‌نگر با محوریت انسانی مدیریت شهری رشت مشاهده کرد. پروژه شهر خلاق و پیوستن شهر رشت به شبکه شهرهای خلاق یونسکو یکی از همین موارد است که می‌تواند با بهره‌مندی از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود در شهر راه را برای رشد پویا، تقویت اقتصادی، خوداتکایی و نقش‌آفرینی مردم به عنوان مولدان اقتصادی باز کند.

تمرکززدایی از قدرت و عدم وابستگی شهرها به دولت از ملزومات مقاومتی کردن اقتصاد است. اهمیت استراتژیکی که گردشگری در ساختار اقتصادی رشت دارد به اندازه ایست که بی‌توجهی به آن مسیر رسیدن به کیفیت مطلوب زندگی و دستیابی به توسعه پایدار را اگر غیرممکن نکند بسیار دشوار خواهد کرد. توجه به اقلیم، فرهنگ، آداب و تاریخ در زمینه گردشگری می‌تواند بازدهی اقتصادی و اجتماعی زیادی برای رشت داشته باشد. لذا شبکه شهرهای خلاق یونسکو بستر مناسبی برای رشت است تا به بهانه پررنگ کردن ویژگی‌های فرهنگی خود مانند خوراک خود را در مجامع بین‌المللی معرفی کند. پیوستن به شبکه شهرهای خلاق یونسکو این امکان را می‌دهد تا با ایجاد مناسبات و مبادلات فرهنگی قابلیت‌ها و ظرفیت‌های خود را به دنیا بشناسانیم و مقدمات حضور گردشگران خارجی و به دنبال آن سرمایه گذاران خارجی و تبادلات تجاری در رشت را فراهم کنیم. بدیهی است که توسعه پایدار گردشگری برای رشت می‌تواند با اشتغال‌زایی همراه باشد و به رونق اقتصادی رشت منجر شود.

این‌ها بخشی از منافع عمومی شهر رشت است که بر هر مسئله‌ای ارجحیت دارد. حق تک‌تک افراد این شهر است که حق یک زندگی مطلوب را دارند. بخش مهمی از مطالبات عمومی است که آرزویشان را برای تبدیل رشت به یک دروازه اروپای نوین محقق می‌کند. زیرا همه می‌دانند که سرمایه‌گذاران و گردشگران خارجی همراه خود برای رشت بزرگراه‌های با کیفیت و قطار و جاده‌های خوب، تسهیلات ویژه رفت و آمد به پیرامون شهر و مناطق ییلاقی، کمپ‌های تفریحی و گردشگری در حوالی شهر، رستوران‌ها و تفرجگاه می‌آورند. همه می‌دانند برای جذب سرمایه‌های خارجی باید بناها و مکان‌های تاریخی مرمت و بازسازی شوند، مراکز فرهنگی، تفریحی، گردشگری احداث شوند، بازارها و مراکز خرید مدرن ساخته شوند، سیستم‌های حمل و نقل عمومی توسعه پیدا کنند و بسیاری موارد حائز اهمیت دیگر.

پیوستن به شبکه شهرهای خلاق غرور و سربلندی به مردم رشت بخشید تا تنها به عنوان یکی از دو شهر خلاق ایران سرش را در دنیا بلند کند. حضور در عرصه‌های بین‌المللی می‌تواند بستر مناسبی برای دستیابی به توسعه، خودکفایی و پیروی از سیاست‌های کلی نظام باشد. همان‌طور که بخشی از شاخص‌های اقتصاد مقاومتی تاکید دارد: توسعه‌ی پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان به‌ویژه همسایگان، استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی، استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، برقراری ارتباطات خاص اقتصادی با برخی از کشورهای دوست، گسترش ارتباطات اقتصادی با کشورها و بلوک‌های منطقه‌ای و گسترش شرکای تجاری از یک شریک عمده به چند شریک کوچک‌تر.

اما مساله‌ای اینجاست که اقتصاد مقاومتی مستلزم مدیریت مقاومتی است؛ مدیریتی بر مبنای عقلانیت و به دور از اعمال سلیقه و نظر شخصی که هماهنگ با سیاست‌های کلی و شاخص‌های مقاومتی کردن اقتصاد نیست. اعضای محترم شورای شهر باید بدانند که بر سر سرمایه‌ای ملی و منافعی عمومی مناقشه دارند و مناقشاتی از این دست با رفتارهایی احساسی سازگار نیست.

رفیعی نوده، رییس شورای شهر نیز که پیش از این مانع از سفر کاری شهردار به پارما ایتالیا شده بود گفت: «من اطلاع دارم که هیچ شهرداری نه از ایران از هیچ جای دیگر به آنجا نرفته بود». متاسفانه می‌بینیم که کسانی که در رأس مخالفان سفر شهردار قرار دارند هنوز تعریف درستی از شبکه شهرهای خلاق ندارند و گویا اصلاً نمی‌دانند داستان چیست. شاید اگر می‌دانستند که در ایران تنها دو شهر موفق شده‌اند که به شبکه شهرهای خلاق یونسکو بپیوندند، هم به اهمیت درک موضوع پی می‌بردند هم بیش از این با اظهارات عجیب و بهانه تراشی‌های بی اساس تاریخ ساز نمی‌شدند.

پرسش اینجاست که چرا نیمی از زمان جلسه شورا باید صرف افشاگری و اتهام‌زنی شود اما تنها چند دقیقه به بررسی این لایحه مهم اختصاص پیدا کند که در نهایت با پنج رأی مخالف رد می‌شود؟ چرا شورایی که می‌خواهد جلوی جریان شهر خلاق رشت را بگیرد دلایل خود را برای اذهان نگران عمومی شهر توضیح نمی‌دهند؟