آقای معاون! لطفا به سوالات ما پاسخ دهید

علی رمضانی کینچاه : پیشنهاد می‌شود مدیران استان به‌جای پاسخگویی به شبهات تولید و واردات محصولات تراریخته به بند هشتم سیاست‌های کلی محیط زیست ابلاغیه رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر گسترش اقتصاد سبز با تأکید بر محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک بپردازند.

علی رمضانی در شمال ما نوشت: «زیست‌فناوری» به عنوان علمی که در خدمت رشد و توسعه جوامع بشری بوده خدمات ارزشمندی را در عرصه‌های پزشکی، صنایع، منابع طبیعی و… داشته که غیرقابل‌انکار است. کشاورزی یکی از عرصه‌های مهم ورود زیست‌فناوری است که با اصلاح بذر و تولید محصولات نوین با ویژگی‌هایی همچون تولید انبوه، مقاوم به آفات و… همراه شده است. به محصولات دستکاری شده ژنتیکی به اصطلاح «تراریخته» گفته می‌شود؛ هدف زیست‌فناوری با تولید محصولات تراریخته، کمک به افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات، کاهش استفاده از سموم کشاورزی و… است که البته به نظر متخصصین با ترویج کشاورزی علمی و آموزش کشاورزان بدون نیاز به محصولات تراریخته نیز می‌توان به این مهم دست یافت. از زمان تولید اولین محصول تراریخته، نگرانی‌ها در مورد عدم سلامت این محصولات و آسیب جدی آنها به محیط‌زیست در مقایسه با محصولاتی که به روش‌های سنتیِ اصلاح بذر تولید می‌شوند، وجود داشته و همچنان بحث آن داغ است.

نظام سرمایه‌داری از جمله کمپانی‌های عظیم تولیدکننده بذرها و محصولات تراریخته از حامیان و طرفداران اصلی این محصولات هستند و ادعا دارند محصولات تراریخته همچون محصولات سنتی هیچ خطری برای سلامت انسان و محیط زیست ندارند. در مقابل دانشمندان علوم پزشکی، پزشکان، کشاورزان سنتی و مصرف کنندگان محصولات کشاورزی مخالف‌اند و معتقدند سلامت این محصولات به دلیل دستکاری‌های ژنتیکی و اثرات این دستکاری در فرایند رشد و تولید محصولات مورد تایید نیست و ممکن است در اثر این امر فرآورده‌های سمی خطرناکی وارد چرخۀ غذایی انسان و سایر حیوانات و حتی حشرات شود و ژن‌های دستکاری شده به گیاهان بومی منتقل شوند.

دکتر سید محسن نساج حسینی، معاون پژوهشی جهاددانشگاهی گیلان در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا منطقۀ گیلان در مقام پاسخگو، به برخی شبهات در مورد محصولات تراریخته پاسخ داده است و مدعی شده که افراد غیرکارشناس مطالب غیرواقعی در خصوص کشت محصولات تراریخته بیان می‌کنند. در زیر بخش‌هایی از گفتگوی ایشان را منتشر می‌کنیم و چند سوال ساده و غیرتخصصی می‌پرسیم و امیدواریم ایشان برای تنویر افکار عمومی به سوالات ما پاسخ دهند.

نساج حسینی: «هیچ مستندی بابت کاهش تنوع گیاهی و آسیب به جوامع گیاهی و اکوسیستم ها وجود ندارد و کشت محصول تراریخته با تنوع گیاهان زراعی منافاتی ندارد.»

سوال اول: حتما شما دلیل مهمی از انجام این گفتگو و به قولی پاسخ به شبهات داشتید. حال پاسخ دهید که اگر به پشتوانۀ این «هیچ» بزرگ که مدعی آن هستید؛ تولید، کشت، مصرف و یا واردات محصولات تراریخته در ایران رونق بگیرد و چند سال بعد شاهد آسیب جدی این محصولات به اکوسیستم کشور باشیم، چه کسی پاسخگوی این فاجعه خواهد بود؟

سوال دوم: ادعا کردید که «هیچ مستندی وجود ندارد»؛ بر فرض صحت ادعای شما، اگر در سال‌های آتی در تحقیقات دانشگاه کشوری مستندی دال بر آسیب این محصولات به اکوسیستم ارائه شود؛ تکلیف این «هیچ» و ادعای عجولانه شما چیست؟ و چه کسی پاسخگوی این فاجعه خواهد بود؟

نساج حسینی: «بیشترین فروش علفکش‌ها توسط شرکت‌های چینی انجام می‌شود نه شرکت‌های اسرائیلی و آمریکایی؛ به طوری که ۱۰ شرکت برتر در این زمینه چینی هستند و بیشتر علفکش مصرفی کشور ما نیز محصول شرکت‌های چین است.

سوال سوم: لطفا شفاف بفرمایید که منظور شما از بیان این بخش از گفته‌های‌تان چیست؟ احتمالا معتقد نیستید که ما باید علف‌کش‌ها را از آمریکا و اسرائیل وارد کنیم؟ حتما به خوبی می‌دانید که شرکت‌های اصلی تولید محصولات تراریخته جهان از جمله شرکت «مونسانتو» و «بنیاد راکفلر» کجایی هستند.

نساج حسینی: «گاهی به نامه هایی اشاره می‌شود که توسط برخی سازمان‌های مردم نهاد تهیه و با امضای الکترونیک منتشر شده است و حامل نگرانی گروه‌های مردمی است؛ قابل استناد نیست چون در آن به مسائل به صورت عام و نه به صورت علمی پرداخته شده است.»

سوال چهارم: آیا از منظر شما، نامه بیش از ۵۰۰ نفر از استادان، پزشکان و دانشجویان علوم پزشکی سراسر کشور به کمیسیون تلفیق مجلس که خواستار توقف واردات و تولید محصولات تراریخته و جایگزینی محصولات ارگانیک و پاک به جای آنها شده‌اند، نامه غیرعلمی و غیرقابل استناد است؟ چه کسی باید نامه بنویسید تا شما در رشت قانع شوید که با فراگیرشدن محصولات تراریخته سلامت مردم به خطر می‌افتد؟

نساج حسینی: «در مورد آلودگی خاک و گیاه و ایجاد بیماری در انسان هیچ گزارشی در دنیا وجود ندارد.»

سوال پنجم: با کدام پشتوانۀ اطلاعاتی اینگونه مطلق مدعی بی‌خطری محصولات تراریخته در دنیا می‌شوید؟ برفرض عدم ارائه گزارش تا به امروز؛ چه تضمینی وجود دارد که این محصولات در بلندمدت جان انسان‌ها را به خطر نیندازد؟ چه دلیل قانع کننده‌ای برای پذیرش ریسک بزرگ دستکاری ژنتیک محصولات کشاورزی دارید؟

نساج حسینی: «مقادیر زیادی از مواد خوراکی به ویژه روغن‌های خوراکی از محصولات تراریخته هستند و سازمان غذا و دارو مجوز واردات برای آنها صادر کرده و به مصرف می‌رسند و تاکنون گزارشی از ایجاد بیماری نداشته است.»

سوال ششم: شما که اطلاعات جامع‌ای در این زمینه دارید؛ لطفا افشاگری کنید که کدام محصولات و برندها تراریخته هستند تا مردم نیز همچون شما آگاه شوند و خود قدرت انتخاب داشته باشند که از کدام محصول استفاده کنند. دلیل این سکوت شما چیست؟ و چرا تاکنون شفافانه افشاگری نکرده‌اید؟ این حق مردم است که بدانند خوب یا بد از چه نوع محصولی استفاده می‌کنند.

نساج حسینی: «در کشور ما سالهاست روغن و خوراک دام تراریخته وارد می‌شود و قطع واردات هزینه هنگفتی به بازار تولید وابسته وارد می سازد. اگر این محصولات سلامتی را تهدید می‌کنند چرا تاکنون اجازه واردات داده شده؟»

سوال هفتم: لطفا منبع این اطلاعات خود را اعلام کنید و بفرمایید بر اساس اطلاعات شما این محصولات از کدام گمرک وارد کشور شده است؟ آیا برچسب «تراریخته» دارند؟ و مشخص کنید که این اطلاعات در کدام قسمت وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران ثبت شده که محصولی تراریخته وارد کشور شده است؟

سوال هشتم: بر فرض درستی ادعای شما، آیا صرف داشتن اجازه واردات، دلیل سلامت محصول است؟

وظیفه یک پژوهشگر کشف حقیقت، پذیرش حقیقت و پایبندی به اخلاق و پرهیز از سیاسی‌کردن دانش است. گره‌زدن سلامت انسان‌ها به مسائل سیاسی و عدم صداقت به هر دلیل زیبنده نیست. بی‌شک حفظ محیط‌زیست و سلامت مردم از منافع مالی، سیاسی، سازمانی و… مهم‌تر است و منافع کوتاه‌مدت نباید فدای منافع بلندمدت بشریت شود. پیشنهاد می‌شود مدیران استان به‌جای پاسخگویی به شبهات تولید و واردات محصولات تراریخته به بند هشتم سیاست‌های کلی محیط زیست ابلاغیه رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر گسترش اقتصاد سبز با تأکید بر محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک بپردازند. امید که دانش خود را در مسیر آفرینش به کار گیریم و چنان کنیم که سرانجام کار او خشنود باشد و ما رستگار. ان شا الله.

علی رمضانی کینچاه

مدیرمسئول