آشنایی با ویروس جدید چینی | راه های پیشگیری از HMPV

به گزارش قلم آزاد به نقل از ایرنا ، متاپنوموویروس انسانی (HMPV) عمدتاً ازطریق ترشحات سرفه و عطسه فرد آلوده، تماس با سطوح آلوده به ویروس و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشم‌ها منتقل می‌شود این ویروس در مکان‌هایی مانند مدارس، مهد کودک‌ها و بیمارستان‌ها و اماکن تجمعی راحت‌تر گسترش می‌یابد پس بهترین راه پیشگیری از این بیماری شستن دست‌ها، استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و خودداری از تماس نزدیک با افراد بیمار است.

براساس گزارشی که مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت منتشر شده است؛ هر چند شواهد نشان می‌دهد ویروس HMPV موسوم به ویروس جدید چینی، حداقل از ۶۰ سال قبل در دنیا بوده است اما این ویروس اولین بار در سال ۲۰۰۱ در آزمایشگاهی در هلند شناسایی شد.

متاپنوموویروس انسانی یا HMPV یک ویروس تنفسی است که علائمی مشابه سرماخوردگی و آنفلوآنزا ایجاد می‌کند. این ویروس در فصل پاییز و زمستان همانند بسیاری از ویروس های دیگر هرساله افرادی را به بیماری شبیه سرماخوردگی مبتلا می‌کند و در برخی افراد بویژه اطفال ممکن است بیماری شدیدتری نیز ایجاد کند. در حالی که این بیماری به طور کلی خفیف است، می‌تواند منجر به عوارض شدید مانند ذات الریه شود به ویژه در نوزادان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

HMPV یک ویروس RNA تک رشته‌ای است که همانند آنفلوآنزا از طریق قطرات تنفسی یا تماس با سطوح آلوده پخش می‌شود.

ممکن است HMPV پیشرفت کرده و موجب برونشیت یا پنومونی گردد و مشابه سایر ویروس هایی است که موجب عفونت های دستگاه تنفس فوقانی و تحتانی می شوند. دوره کمون تخمینی این ویروس ۳ تا ۶ روز و میانه طول مدت بیماری بسته به شدت آن متغیر اما مشابه سایر ویروسهای تنفسی است.

بهترین راه های پیشگیری از این بیماری شامل شستن مداوم دستها، خودداری از دست زدن به چشم، بینی و دهان با دست شسته نشده و خود داری از تماس نزدیک با افراد بیمار است. همچنین افرادی که دارای علائم سرماخوردگی هستند، ضروری است پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه و سرفه، شستن مرتب دستها با آب و صابون حداقل به مدت ۲۰ ثانیه، خود داری از استفاده از وسایل فردی مشترک (مانندقاشق، چنگال، لیوان)، خودداری از روبوسی و دست دادن و استراحت در منزل هنگام بیماری را در دستور کار قرار دهند.

تمیز کردن سطوح بالقوه آلوده (ماننددستگیره درب و اسباب بازی)، ممکن است به طور بالقوه از انتقال بیماری جلوگیری کند. در سطوح بیمارستانی نیز ضروری است موازین کنترل عفونت رعایت شود.

در آمریکا بطور روتین بررسی آزمایشگاهی HMPV انجام نمی شود و در صورت نیاز از طریق آزماش NAAT یا شناسائی آنتی ژن ویروس (ایمنوفلورسانس یا آنزیم ایمونواسی immunofluorescence or enzyme immunoassay انجام می شود. در کشور ما HMPV در کیت مالتی پلکس ۲۱ گانه ویروس های تنفسی قرار دارد و رصد می شود.

درمان متاپنوموویروس، علامتی و حمایتی است و در حال حاضر، درمان اختصاصی برای این ویروس وجود ندارد.همچنین در حال حاضر واکسنی برای پیشگیری از بیماری وجود ندارد. بنابراین بهترین راه، پیشگیری از ابتلا به بیماریها و از جمله این بیماری است.

HMPV در چین بر اساس رسانه های خبری

وزارت بهداشت چین در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۴ اعلام کرده که سیستم رصد پنومونی ناشناخته را راه اندازی کرده و انتظار می رود موارد بیماریهای تنفسی طی زمستان بیشتر شود. هماهنگی برای تهیه پروتکل و آمادگی آزمایشگاهی در دستور کار قرار گرفته است. در این کشور در زمستان و بهار بیماری های حاد تنفسی مختلف وجود دارد.

موارد اخیر تنفسی این کشور شامل رینوویروس و HMPV است و تعداد موارد HMPV در گروه سنی زیر ۱۴ سال به ویژه در شمال چین روند صعودی نشان داده است. در رسانه های چین به مردم توصیه شده از استفاده کورکورانه از داروهای ضد ویروسی خود داری کنند.

در این مقطع زمانی برای نیم کره شمالی افزایش موارد بیماری های حاد تنفسی از جمله آنفلوانزا،RSV و HMPV قابل انتظار است. در حال حاضر فعالیت آنفلوانزا در چین کمتر از مقطع زمانی مشابه در سال گذشته است.

چرا کودکان و سالمندان در برابر این ویروس آسیب‌پذیرتر هستند؟

یک فرد ممکن است چندین بار به ویروس اچ‌ام‌پی‌وی مبتلا شود. کارشناسان بر این باورند که اولین مواجهه با این ویروس معمولاً شدیدترین علائم بیماری را به همراه دارد. پس از آن، بدن تا حدی ایمنی پیدا می‌کند و ابتلای مجدد به ویروس اچ‌ام‌پی‌وی معمولاً به بروز بیماری خفیف‌تری منجر می‌شود، مشروط بر اینکه سیستم ایمنی بدن همچنان قوی باشد و تحت تأثیر بیماری‌هایی مانند اچ‌آی‌وی یا سرطان تضعیف نشده باشد.

این موضوع می‌تواند توضیح دهد چرا کودکان زیر ۵ سال و همچنین سالمندان بالای ۶۵ سال که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند یا افراد مبتلا به مشکلات تنفسی، به طور ویژه در برابر موارد شدید اچ‌ام‌پی‌وی آسیب‌پذیر هستند.

از آنجا که گمان می‌رود ویروس اچ‌ام‌پی‌وی دهه‌ها در گردش بوده است، کارشناسان باور دارند که ایمنی قابل توجهی در سطح جهانی ایجاد شده است.

آخرین وضعیت عفونت های تنفسی در کشور/ آنفلوآنزا با ۳۰ درصد در صدر عفونت های تنفسی

سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با اشاره به آخرین وضعیت عفونت های تنفسی در کشور، گفت: در حال حاضر آنفلوآنزا حدود ۳۰ درصد، RSV حدود ۹ درصد، راینو ویروس یا عامل سرماخوردگی حدود ۷ درصد و کرونا حدود ۲ درصد از عفونت های تنفسی در گردش در کشور هستند.

دکتر قباد مرادی در گفت وگویی، با بیان اینکه فصول پاییز و زمستان در نیم کره شمالی معمولا برای انتشار، تکثیر و انتقال عفونت های تنفسی، فصول مناسبی هستند، اظهار داشت: در کشورمان نظام مراقبت، رصد و شناسایی عفونت های تنفسی در این فصول فعال تر می شود و از دو ماه پیش تلاش کردیم گزارشی از عفونت های تنفسی در گردش را رصد و توصیه های لازم را به مردم، اعلام کنیم.

وی در خصوص نظام رصد عفونت های تنفسی در کشور گفت: نظام رصد این عفونت ها در کشورمان به دو شکل انجام می شود که در حالت اول، اگر فردی در بیمارستانها بستری شود و به آنفلوآنزا یا عفونت های تنفسی مشکوک باشد، آزمایش های لازم برای این فرد در همان بیمارستان و در برخی موارد در آزمایشگاه مرجع بررسی می شود. همچنین در حالت دوم، سعی داریم هر هفته تعدادی از نمونه های بیماران تنفسی را از نظر ۲۱ عامل عفونت های تنفسی بررسی کنیم.

سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت به انتشار اخباری در خصوص شیوع ویروس متاپنوموویروس در کشور چین، گفت:  این ویروس جزو ۲۱ عامل عفونت های تنفسی است که همه ساله در کشور بررسی می شود و در برخی ماه‌های سال از جمله تا اردیبهشت ۱۴۰۳ مواردی از این ویروس داشته ایم که حداکثر حدود ۲ درصد از ویروس های در گردش در کشور می رسد اما پس از آن حداقل در سامانه‌های رصد ما دیده نشده‌است.

دکتر مرادی با بیان اینکه اخیرا در کشور چین که ویروس متاپنوموویروس شایع شده، قابل انتظار بوده است، گفت: در برخی کشورها آنفلوآنزا، عامل سرماخوردگی، RSV و یا متاپنوموویروس، ویروس غالب هستند که انتشار پیدا می کنند که طبیعی است و در کشور ما هم بیشترین ویروس در گردش، آنفلوآنزاست.

وی ادامه داد: بعد از انتشار اخباری در خصوص اینکه متاپنوموویروس در شمال چین منتشر و باعث ابتلای تعدادی از مردم شده اما تا کنون سازمان جهانی بهداشت، اطلاعیه ای در این خصوص نداشته است. ساز و کار در اینگونه موارد همانند کووید۱۹ این است که اگر کشوری، عامل عفونی را رصد و گزارش کند که رفتار غیرطبیعی داشته باشد، به سازمان جهانی بهداشت گزارش می دهد که مورد بررسی های تخصصی این سازمان قرار می گیرد و در صورتی که تغییر و جهش داشته باشد، شرایط خاص به کشورها اعلام می شود که تا کنون سازمان جهانی بهداشت چنین شرایطی را اعلام نکرده و حتی چین اعلام کرده که اگرچه موارد ابتلا به این ویروس، زیاد شده اما بار عفونت های تنفسی آن در سال جاری از سال قبل، فراتر نرفته است.

دکتر مرادی تاکید کرد: نظام مراقبت های عفونت های تنفسی در کشور تشدید شده و از همه دانشگاه ها و استانها خواسته ایم که اگر عفونت های تنفسی غیرطبیعی دارند، نمونه گیری و تست کنند و یا در صورت نیاز به آزمایشگاه مرجع ارسال کنند.

وی با اشاره به انتشار اخبار زیادی از متاپنوموویروس و ایجاد نگرانی برای مردم، گفت: تا کنون سازمان جهانی بهداشت هیچ اعلامی در این خصوص نداشته است اما در این شرایط مردم باید از صحت منابع اخبار، مطمئن شوند. در حال حاضر در فصل شیوع عفونت های تنفسی هستیم و تاکید ما این است که مردم، اصول ساده پیشگیری از بیماریهای واگیر را رعایت کنند.

به گفته سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، رعایت آداب بهداشتی، پرهیز از حضور سالمندان به ویژه افراد دارای بیماریهای زمینه ای در محل های پرتراکم جمعیتی، استفاده از ماسک، شستشوی مداوم دست ها، ماندن در منزل در صورت وجود علائم بیماری و استفاده از دستمال در زمان سرفه و عطسه در پیشگیری از عفونت های تنفسی، بسیار تاثیرگذار هستند.

دکتر مرادی در پایان گفت: ما همیشه آماده و گوش به زنگ هستیم و وضعیت چین و کشورهای دیگر را رصد می کنیم. اگر سازمان جهانی بهداشت موردی را اعلام کرد، اقدامات را تشدید و تسریع می کنیم. از رسانه ها و فعالان این حوزه می خواهیم حتما از منبع موثق، اقدام به اطلاع رسانی کنند.

ضرورت رعایت توصیه‌های بهداشتی برای مصونیت از سرماخوردگی‌ها/ گزارش جدی از تغییر رفتار ویروس‌ها نداشته‌ایم

مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ضمن تاکید بر ضرورت رعایت توصیه‌های بهداشتی برای مصونیت از سرماخوردگی‌ها، تزریق واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطری که هنوز درگیر ویروس‌های تنفسی و سرماخوردگی‌ نشده‌اند را حتی در زمستان اثربخش دانست.

دکتر کتایون طایری متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ HIV در گفت وگویی، گفت: همه ساله از اوایل پاییز گاهی حتی از اواخر تابستان با افزایش موارد عفونت‌های تنفسی در سنین مختلف مواجه هستیم که چیز عجیب و دور از انتظاری نیست.

وی افزود: این روند ادامه ساده ترین سرماخوردگی‌ها تا انواع ویروس‌های آنفلوآنزا را شامل می‌شود. برحسب اینکه چقدر قدرت جداسازی انواع ویروس‌ها را در افراد علامت دار داشته باشیم، اسامی ویروس‌ها را شناسایی می کنیم.

وی ادامه داد: مهم ترین علت بیماری های تنفسی حاد که به صورت علائمی شبیه آنفلوآنزا، تب، سرفه، بدن درد، گلو درد، آبریزش تظاهر می کنند، انواع ویروس ها هستند که می توانند علائم مشابهی را ایجاد کنند.

مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت گفت: بعضی از ویروس ها در برخی از افراد ممکن است علائم شدیدتری مانند علائم گوارشی خود را نشان دهند. در سال جاری نیز شاهد علائم عفونت های تنفسی هستیم ولی این علائم تقریبا در همه ویروس ها به صورت مشترک وجود دارد.

در ایران نیز مانند تمام جهان، مراکزی برای ردیابی ویروس‌ها در نظر گرفته شده است

دکتر طایری با بیان این‌که وقتی شرایط خیلی غیرمعمول نیست و اتفاقات مشابهی می افتد خیلی نگران نیستیم، اظهار داشت: با روندی که در کشور داریم مثل تمام جهان، مراکزی برای ردیابی ویروس‌ها در نظر گرفته شده است که مراکز و پایگاه های دیده وری خوانده می شوند.

وی افزود: این پایگاه ها نمونه های ترشحات تنفسی را از افراد علامت دار در موارد سرپایی و بستری، مورد چک قرار می دهند. بعد از داستان همه گیری کووید معمولا ویروس هایی که شایع تر هستند مورد ردیابی قرار می گیرند.

بعد از همه گیری کروناویروس، ردیابی ویروس کووید۱۹ در کنار آنفلوآنزا یکی از اقدامات اساسی است که در کشور انجام می شود.

وی خاطرنشان کرد: مراکزی هستند که تعداد بیشتری از ویروس‌ها را ردیابی می کنند که یکی از این‌ ویروس‌ها ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) است.

وی ادامه داد: تمام دنیا دارد به این سمت می رود که باید یک نظارت و نظام مراقبتی وجود داشته باشد تا بتوان رفتار ویروس‌ها را زیر نظر گرفت. در چین هم مراکز دیده وری در حال رصد همین ویروس‌ها هستند.‌

طایری با بیان اینکه اگر این رفتار از قالب نسبتاً نرمال فصل جدا شود می توانیم زودتر متوجه شده و اقدامات سریع تری انجام دهیم، گفت: در ردیابی های انجام شده در چین که مراکز متنوع درباره چکاپ انجام پاتوژن های تنفسی دارد، معلوم شد این ویروس روند رو به افزایشی دارد که گزارش آن را اعلام کردند، ولی در همان کشور هم ویروس غالب، آنفلوآنزاست.

وی افزود: چین هم در تابستان مثل ما ویروس کووید۱۹ را بیشتر داشت، کم کم آنفلوآنزا جای آن را گرفت و لابلای این ها متاپنوموویروس هم بوده است که روند رو به افزایشی داشته و چینی ها گزارش کرده اند.

مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به این که این ویروس از ده ها سال‌ها پیش وجود داشته ولی به طور رسمی از سال ۲۰۰۱ گزارش شده و با سایر ویروسهای تنفسی شباهت دارد، گفت: متاپنوموویروس در همه دنیا شناسایی شده و علائمی که ایجاد می‌کند هم غالباً علائم بیماری حاد تنفسی، یا سرماخوردگی معمولی است.

دکتر طایری افزود: ممکن است مانند تمام سرماخوردگی‌ها در برخی از افراد، این ویروس علائم شدیدتری مثل سینه پهلو و برونشیت را نشان دهد ولی بیماری غیرمعمول و عجیبی نیست.

ایران هم مثل همه جای دنیا ویروسها را ردیابی می کند تا رفتار آنها را رصد کند

وی ادامه داد: ایران هم مثل همه جای دنیا ویروسها را ردیابی می کند تا رفتار آنها را رصد کند. تاکنون تفاوتی در دنیا دیده نشده و همه جا گزارش شده که انتظار افزایش عفونت های تنفسی را در این فصل و زمان‌ها داریم.

وی یادآور شد: البته انتظار این که یک سری از افراد شدیدتر و طولانی تر مبتلا شوند را داریم و حتی امکان بستری شدن‌شان وجود دارد.

علاوه بر ردیابی این ویروس‌ها در کشور تغییرات سایر کشورها را نیز به خاطر رفت و آمدهایی که وجود دارد، رصد می‌ شود تا اگر تغییر رفتاری در هر ویروسی حتی غیر از ویروس‌های سرماخوردگی رخ دهد، سریعاً اعلام هشدار شودوی با بیان این که در ایران هم مثل بقیه کشورها موارد اندکی از این ویروس در فصول سرد سال از سوی مراکز دیده وری گزارش شده است، تصریح کرد: در ماه های اخیر گزارش جدی از تغییر رفتار ویروس‌ها نداشته ایم. عفونت های تنفسی در جریان در کشور اواخر تابستان کووید بود، کم کم آنفلوآنزا غلبه پیدا کرد و همچنین مواردی از سرماخوردگی ها و کرونا ویروس های معمولی نیز مشاهده شده است.

دکتر طایری ابراز داشت: ما علاوه بر ردیابی این ویروس‌ها در کشور تغییرات سایر کشورها را نیز به خاطر رفت و آمدهایی که وجود دارد، رصد می‌کنیم تا اگر تغییر رفتاری در هر ویروسی حتی غیر از ویروس‌های سرماخوردگی رخ دهد، سریعاً بتوانیم اعلام هشدار کنیم.‌

وی ادامه داد: ولی در حال حاضر در هیچ جای دنیا اعلام هشدار و محدودیت های رفت و آمدی وجود ندارد. مراقبت ها هم همان مراقبت های تنفسی مثل حفظ فواصل اجتماعی، اقدامات پیشگیرانه مثل استفاده از ماسک، رعایت آداب سرفه به ویژه در گروه هایی موسوم به گروه های پرخطر هستند.

وی با بیان این که افراد بالای ۶۵ سال، افرادی که بیماری های زمینه ای تنفسی، ریوی و قلبی دارند، پیش دیابتی ها و کودکان زیر ۵ سال ممکن است علائم شدیدتری از سرماخوردگی را تجربه کنند، گفت: هیچ مراقبت متفاوتی فعلا نیاز نیست، همان توصیه هایی که در دوران کووید به جدی ترین شکل رعایت کردیم اگر رعایت شوند، انشالله هیچ اتفاق غیرمنتظره ای رخ نمی دهد.

مشاور فنی مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت یادآور شد: ویروس متاپنوموویروس واکسن ندارد. فقط آنفلوآنزا واکسن دارد که توصیه می شود افراد پرخطر تزریق کنند.

دکتر طایری افزود: درست است که توصیه ها برای تزریق واکسن در اواخر تابستان و اوایل پاییز است، ولی برای افراد پرخطری که هنوز درگیر ویروس نشده اند، هم اکنون نیز تزریق این واکسن می تواند بالقوه کمک کننده باشد.

کیت آزمایشگاهی HMPV در کشور وجود دارد/ منطقی است آماده باشیم که غافلگیر نشویم

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در صفحه شخصی خود در فضای مجازی به طرح چندین پرسش و پاسخ در خصوص ویروس متاپنومو انسانی(HMPV) پرداخت.

دکتر حسین کرمانپور با اشاره به جدید نبودن این ویروس، گفت: این ویروس همانند کرونا ممکن است جهش کند و نسخ های متفاوتی خلق کند. ممکن است این ویروس در ایران باشد اما تا کنون در تست هایی که انجام شده دیده نشده است.

وی افزود: یادمان باشد ابتدای کرونا اصلا کیت آزمایشگاهی وجود نداشت که کرونا شناسایی شود اما در مورد HMPV کیت داریم و روزانه رصد می شود.

رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در خصوص امکان اپیدمی شدن این ویروس در سطح جهان، تاکید کرد: باتوجه به آمادگی های لازم، امکان اپیدمی شدن این ویروس کم است اما منطقی است که آماده باشیم تا غافلگیر نشویم که تمام شبکه های بهداشت کشور در آمادگی کامل هستند.

دکتر کرمانپور از شستشوی مرتب دست ها، استفاده از ماسک در مراکز شلوغ، تهویه اماکن پر ازدحام و استراحت در اثر بروز علائم به عنوان راه های پیشگیری از این بیماری یاد کرد و گفت: مثل اکثر بیماریهای ویروسی، هیچ درمان قطعی وجود ندارد. یادمان نرود سرماخوردگی با قرن ها حضور در جهان، هنوز درمان ندارد.

سازمان جهانی بهداشت اطلاعیه جدیدی در مورد اپیدمی ویروس جدید نداشته است

سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با اشاره به انتشار مطالبی در فضای مجازی و رسانه ای مبنی بر شیوع و اپیدمی ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) در یکی از کشورهای جهان، گفت: سازمان جهانی بهداشت در مورد این بیماری، اطلاعیه و اعلامیه جدیدی نداشته و جای نگرانی نیست.

دکتر قباد مرادی در گفتگویی اظهار داشت: بر اساس مقررات بهداشتی بین المللی(IHR) اگر یک بیماری در یک منطقه شیوع زیادی داشته باشد باید به سازمان جهانی بهداشت اعلام شود تا این سازمان پس از بررسی ها، اعلام وضعیت پاندمی یا همه گیری کند.

وی افزود: اعلام پاندمی جدیدی از سوی یک کشور، رسمی نیست و تنها زمانی رسمیت می یابد که سازمان جهانی بهداشت پس از بررسی های تخصصی، این وضعیت را اعلام کند. اعلام وضعیت پاندمی یک بیماری بدون طی مراحل آن از سوی سازمان جهانی بهداشت، باعث ترس و نگرانی مردم می شود.

سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه همه کشورهای دنیا متعهد هستند که وقتی یک مشکل بزرگ بهداشتی یا اپیدمی بیماری دارند به سازمان جهانی بهداشت اعلام کنند، گفت: سازمان جهانی بهداشت بلافاصله پس از اعلام کشورها مبنی بر اپیدمی یک بیماری در جهان، بررسی های تخصصی را انجام می دهند و نسبت به اطلاع رسانی به کشورهای جهان یا مناطق ۶ گانه خود اقدام می کند.

دکتر مرادی رعایت دستورالعمل های بهداشتی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های واگیر دار به ویژه بیماری های تنفسی و فصلی را مهم دانست و گفت: با رعایت اصول ساده بهداشت فردی مانند استفاده از ماسک و شستشوی مداوم دست ها می توان از ابتلا به این بیماریها تا حد زیادی پیشگیری کرد.